سندرم پای بی‌قرار

در این مقاله می خوانید

سندرم پای بی‌قرار یا آر ال اس اختلال در بخشی از سیستم عصبی است که بر پاها تأثیر می‌گذارد. چون این وضعیت در کیفیت خواب اخلال ایجاد می‌کند به‌عنوان اختلال خواب نیز در نظر گرفته می‌شود. ...

علائم سندرم پای بی‌قرار (آر ال اس)

افرادی که دچار سندرم پای بی‌قرار هستند احساس ناآرامی در پاهایشان (و گاهی اوقات دست‌ها یا بخش‌های دیگر بدن) دارند و میل شدیدی به حرکت دادن پا برای آرام شدن دارند. آر ال اس موجب ناآرامی، خارش، سوزن سوزن شدن یا احساس حرکت کردن حشره‌ای بر روی پوست در پا می‌شود. این احساس‌ها معمولاً در زمان استراحت به‌خصوص هنگام دراز کشیدن یا نشستن بدتر می‌شوند.

شدت سندرم پای بی‌قرار از خفیف تا غیرقابل‌تحمل متفاوت است. علائم آن ممکن است ایجاد و رفع شود و شدت آن نیز می‌تواند متغیر باشد. علائم معمولاً شب شدیدتر شده و صبح شدت آن کاهش می‌یابد. در برخی افراد علائم ممکن است موجب اختلال شدید در خواب شبانه شود که در این صورت کیفیت زندگی فرد به‌شدت افت می‌کند.

چه افرادی دچار سندرم پای بی‌قرار می‌شوند؟

در 10% از جمعیت امریکا سندرم پای بی‌قرار اتفاق می‌افتد. این بیماری در هر دو جنس تأثیر می‌گذارد اما در زنان شایع‌تر بوده و در هر سنی حتی در خردسالی نیز می‌تواند شروع شود. بیشتر افرادی که شدت این بیماری در آن‌ها زیاد است میان‌سال یا سالمند هستند.

سندرم پای بی‌قرار اغلب تشخیص داده نمی‌شود یا اشتباه تشخیص داده می‌شود. به‌خصوص اگرعلائم آن خفیف یا متناوب باشند. اگر سندرم پای بی‌قرار به‌درستی تشخیص داده شود اغلب با موفقیت درمان می‌گردد.

علت‌های سندرم پای بی‌قرار

در بیشتر موارد پزشکان نمی‌دانند علت این وضعیت چیست اما به نقش ژنتیک مظنون هستند. تقریباً نیمی از افرادی که دچار این وضعیت می‌شوند یکی از اعضای خانواده‌شان نیز به این مشکل مبتلا است.

فاکتورهای دیگری که با سندرم پای بی‌قرار یا تشدید آن مرتبط هستند عبارت‌اند از:

• بیماری‌های مزمن- برخی وضعیت‌های پزشکی و بیماری‌های مزمن ازجمله کمبود آهن، بیماری پارکینسون، نارسایی کلیه، دیابت و نوروپاتی محیطی اغلب علائم سندرم پای بی‌قرار را دارند. درمان این وضعیت‌ها اغلب علائم سندرم پای بی‌قرار را نیز آرام می‌کند.

• داروها – برخی انواع داروها ازجمله داروهای ضد تهوع، داروهای ضد روان‌پریشی، برخی داروهای ضدافسردگی و داروهای آلرژی و سرماخوردگی حاوی آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش هستند که علائم سندرم پای بی‌قرار را می‌توانند تشدید کنند.

• بارداری- برخی زنان در دوران بارداری سندرم پای بی‌قرار را تجربه می‌کنند به‌خصوص در سه‌ماهه آخر بارداری. علائم معمولاً ظرف یک ماه پس از زایمان از بین می‌رود.

فاکتورهای دیگر عبارت‌اند از مصرف الکل و محرومیت از خواب که علائم سندرم پای بی‌قرار را ایجاد یا تشدید می‌کنند. بهبود خواب یا عدم مصرف الکل در این موارد می‌تواند علائم را رفع کند.

تشخیص سندرم پای بی‌قرار

هیچ تست تشخیصی برای سندرم پای بی‌قرار وجود ندارد اما پزشکان اغلب از آزمایش خون و معاینات دیگر برای رد احتمال وضعیت‌های دیگر بهره می‌گیرند. تشخیص این وضعیت بر اساس علائم بیمار و پاسخ به سؤالات راجع به سابقه خانوادگی علائم مشابه، مصرف دارو، وجود علائم یا وضعیت‌های پزشکی دیگر، یا مشکلاتی در خواب‌آلودگی روزانه انجام می‌شود.

درمان سندرم پای بی‌قرار

هدف از درمان این وضعیت آرام کردن علائم است. در افرادی که علائم خفیف تا متوسط دارند تغییرات سبک زندگی مانند آغاز برنامه ورزشی منظم، الگوی خواب منظم و توقف یا کاهش مصرف کافئین، تنباکو و الکل می‌تواند مفید باشد. درمان وضعیت‌های دیگر مرتبط با سندرم پای بی‌قرار نیز می‌تواند موجب رفع علائم گردد.

درمان‌های غیر دارویی دیگر سندرم پای بی‌قرار عبارت‌اند از:

• ماساژ پا

• حمام آب داغ یا استفاده از پد گرم یا یخ بر روی پا

• عادات خوب خواب

• پد ارتعاشی

دارو نیز می‌تواند در درمان این سندرم مؤثر واقع شود اما در همه افراد یک دارو مؤثر نیست. درواقع دارویی که علائم را در یک فرد آرام می‌کند ممکن است در فرد دیگر موجب تشدید علائم گردد. همچنین دارویی که مدتی برای فرد مؤثر بوده است ممکن است به‌مرورزمان کارایی خود را از دست بدهد.

داروهای مورداستفاده برای درمان سندرم پای بی‌قرار:

• داروهای دوپامینرژیک که بر روی انتقال‌دهنده عصبی (هورمون) دوپامین در مغز تأثیر می‌گذارند. میراپکس، نئوپرو و رکوئیپ برای درمان سندرم پای بی‌قرار متوسط تا شدید به تصویب سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا رسیده‌اند. ازجمله داروهای دیگری که ممکن است تجویز شود لئودوپا است.

• بنزودیازپینها دسته‌ای از داروهای آرام‌بخش هستند که برای کمک به خواب استفاده می‌شوند اما می‌توانند موجب خواب‌آلودگی در طول روز گردند.

• مسکن‌های نارکوتیک برای دردهای شدید مورداستفاده قرار می‌گیرند

• داروهای ضد تشنج یا ضد صرع مانند تگرتول، لیریکا، نورونتین و هوریزانت.

اگرچه درمان قطعی برای سندرم پای بی‌قرار وجود ندارد اما درمان‌های حال حاضر می‌توانند به کنترل وضعیت، کاهش علائم و بهبود خواب و درنتیجه کیفیت زندگی کمک کنند.