نحوه استفاده از انضباط به جای تنبیه

واکنش در برابر بدرفتاری کودک

زمانی که کودک شما بدرفتاری می‌کند، به جای اینکه در آن لحظه واکنش نشان بدهید، کمی دست نگه داشته و در آرامش، اجازه فکر کردن به خود بدهید. رابطه والدین و فرزند، باارزش‌تر از آن است که به خاطر تصمیمات سریع و عجولانه که در زمان آشفتگی احساسی گرفته می‌شود به هم بخورد. از این که بخواهید قبل از تصمیم‌گیری در مورد عواقب بدرفتاری فرزندتان، زمانی را برای آرام شدن به خود و او بدهید، نترسید.

از نظر متخصصین رشد کودک، استفاده از روش‌های تربیتی انضباطی، زمانی که والدین آرام بوده و اجازه می‌دهند که عواقب رفتار کودک "آدم بد" باشند، بهترین نتیجه را می‌دهد.

انتخاب عواقب قابل درک

عواقبی را انتخاب کنید که به بدرفتاری مرتبط بوده و برای کودکتان قابل‌درک باشد. در مورد پیگیری و انجام عواقب بد رفتاری فرزند، در حین همدلی باید قاطع باشید. به طور مثال، اگر فرزند شما در حال بازی کردن است و از این که برای شام خوردن سر سفره بیاید خودداری می‌کند، شما می‌توانید او را برای غذا خوردن تهدید نکرده و با او معامله نکنید. به جای آن، می‌توانید به او بگویید که " امیدوارم آن‌قدر غذاخورده باشی که تا زمان صبحانه گرسنه نمانی، برای اینکه آشپزخانه از ساعت 9 تعطیل است." سپس صرف‌نظر از التماس‌های او، این برنامه را دنبال کنید. گرسنه ماندن او در یک شب، خیلی بهتر از تنبیه کردن‌هایی است که صرفاً کلامی باشد. این شیوه به او یاد می‌دهد که زمانی که غذا آورده می‌شود، باید غذا بخورد.

تصحیح اشتباهات

انتخاب‌هایی را در اختیار کودکتان قرار بدهید و به او فرصت تصحیح اشتباهات خودش را بدهید. به‌طور مثال، اگر فرزند شما دارد با دعوا کردن با برادر و یا خواهرش آرامش خانه را به هم می‌زند، به او توضیح بدهید که آن‌هایی که مؤدب باشند می‌توانند هم‌بازی‌های خود را انتخاب کنند، ولی آن‌هایی که مؤدب نباشند، باید در اتاق‌های خودشان به‌تنهایی بازی کنند، و به او بگویید که کدام یک از آن‌ها را ترجیح می‌دهد. اگر او سریع انتخاب نکرد، آماده‌باشید که برای او تصمیم بگیرید.

اعلام عواقب کار به کودک

خبر هر عواقب و یا انتخاب را با یک تُن صدایی آرام به او اعلام کنید. شما باید در رفتار خودتان قاطع باشید، ولی حتی زمانی که با رفتار او موافق نیستید، کودک بتواند محبت و مهربانی را از شما احساس کند. الگویی از کنترل شخصی و انضباطی باشید که می‌خواهید به کودک خود القاء کنید. اگر لازم است که کودک خود را به خاطر انتخابش به اتاقش ببرید، این کار را به آرامی و با خونسردی انجام دهید . هدف این نیست که کاری کنید تا کودک از شما بترسد. یادگیری از طریق انتخاب‌ها و عواقب در کنار راهنمایی گرم و دوستانه از طرف شما، به کودکتان روش فکری علت و معلولی را یاد می‌دهد و این احتمال رفتار مسئولانه در آینده را در او افزایش خواهد داد.

تشویق فرزند

زمانی که می‌بینید فرزندتان کار خوبی انجام می‌دهد، زمانی درنگ کرده و او را تشویق کنید. این کار او را ترغیب می‌کند که مجدداً این عملکرد را تکرار کند. یکی از متخصصین تفاوت بین تحسین کردن و تشویق کردن را به این صورت بیان می‌کند :"تحسین، در مورد فرد قضاوت می‌کند، درحالی‌که تشویق در مورد رفتارها صحبت می‌کند". گفته می‌شود که تشویق کردن از تحسین بهتر است، پس گفتن جملاتی همانند " من متوجه شدم که چقدر سخت داشتی کار می‌کردی"، یا " به نظر می‌رسد که خیلی در مورد پروژه علمی هیجان دارید، در موردش به من توضیح می‌دهی؟" فایده بیشتری دارد. صرف زمانی برای متوجه شدن و علاقه نشان دادن به کارهایی که برای کودک شما مهم هستند، فایده زیادی برای افزایش اعتمادبه‌نفس او برای انجام انتخاب‌های درستِ بیشتر در آینده خواهد داشت، و این در اصل هدف اصلی انضباط است. 

نکته‌ها و هشدارها

زمانی که می‌خواهید نظم و انضباط را به کودکتان یاد بدهید، تا جایی که امکان دارد از کلمات کمتری استفاده کنید. کلمات خود را برای زمان‌های شادی نگهدارید، و از عصبانیت، نطق کردن، تهدید، و هشدارهای بی‌پایان دوری کنید.

انتخابی که عواقب طبیعی آن ممکن است به صورت مستقیم امنیت فیزیکی و یا سلامتی کودک را به خطر بیندازد در اختیار او قرار ندهید. به‌طور مثال، اگر او در حال بازی کردن در خیابان است و شما به او می‌گویید که این کار را انجام ندهد، اینکه بخواهید صبر کنید که خودش از عواقب طبیعی این کار درس بگیرد، هزینه خیل سنگینی برای این روش تعلیمی خواهد بود. توصیه می‌شود انتخاب‌های را در اختیار کودک قرار بدهید که عواقب قابل قبولی داشته باشند.