همه چیز درباره ترشحات واژن : طبیعی ؟ یا غیرطبیعی ؟

در این مقاله می خوانید

ترشحات واژن چیست و چگونه ترشحات طبیعی واژن و ترشحات غیرطبیعی واژن را تشخیص دهیم؟ ...

چرا من اینقدر ترشح واژن دارم ؟

ترشحات واژن چیست و چگونه ترشحات طبیعی واژن و ترشحات غیرطبیعی واژن را تشخیص دهیم؟ و این سؤالی هست که ذهن بسیاری از خانم‌ها را درگیر کرده است. ولی واقعیت این‌ها که تمام خانم‌ها ( مجرد یا متأهل - از سن بلوغ تا یائسگی)  باید ترشحان واژن داشته باشند. اعضایی از بدن که به بیرون از بدن باز می‌شوند، برای خروج سلول‌های مرده و ترشحات سلولی ، جریان رو به خارجی از ترشحات را دارند. مثل ترشحات گوش . ولی مهم اینجاست که این ترشحات  "عفونی" نباشند .  یعنی ما با وجود ترشحات هیچ مشکلی نداریم ، بلکه فقط در صورت عفونی بودن آن توصیه می‌کنیم  به پزشک یا ماما مراجعه کنید.

خود ترشح ، به‌خودی‌خود ، نشانه بیماری یا عفونت نیست  . برخی دختران مجرد و نوجوان که تازه به سن بلوغ رسیده‌اند و عموماً زیر 18 سال دارند ، ترشحات واژن ان توجه شان رو جلب کرده  و معمولاً سؤال می‌کنند که چرا من ترشح سفید دارم ؟ و غالباً نگران می‌شوند که حتماً این ترشحات ، مساوی است با عفونت !

باید گفت عزیزم، دختران مجرد در حالت طبیعی ، معمولاً  دچار عفونت واژن ( داخلی)  نمی‌شوند  و در اکثر موارد این‌ها ترشحات طبیعی خود واژن و رحم و ...هست که  خارج می‌شوند . چون تخمدان‌های شما شروع به کار کرده و هورمون‌های استروژن و پروژسترون به‌تناوب در بدنتان ترشح می‌شود، پس در اثر این هورمون‌ها ، ترشحات شما نیز شکل‌گرفته و در طول یک سیکل کامل ، تغییراتی نیز خواهد داشت.

اما بهتر است بدانید ،اصولاً ترشحی که تحریک و خارش و سوزش ایجاد نکند، بوی بد و تعفن (شبیه ماهی ) نداشته باشد و حالتش تکه پنیرکی یا کفی یا حبابدار نباشد ، معمولاً طبیعی تلقی می‌شود .

 ترشحات طبیعی واژن در یک خانم با سیکل‌های تقریباً منظم

معمولاً روز 1تا 7 سیکل قاعدگی ، روزهای خونریزی و لکه بینی در یک خانم است.  البته از نظر تعداد روزها و حجم خونریزی تفاوت‌های زیادی وجود دارد.

بعد از پاک شدن کامل از پریود ، کم‌کم  ترشحات واژن بی‌رنگ و گاهی متمایل به سفید شروع می‌شوند که بوی زننده‌ای ندارند و آبکی و رقیق هستند . این ترشحات  از اولین روزهای  پاک شدن از پریود  شروع‌شده ،  و هر چه به‌روز  تخمک‌گذاری (معمولاً روز 14 ) نزدیک می‌شویم ،  مقدارش بیشتر شده  و گاهی به‌شدت حالت کش سانی داشته ، و  حتی گاهی ممکن است  لباس‌زیر را  کاملاً خیس کنند . همان‌طور که گفتم ، هنوز بوی بد و خارش و سوزش نداریم. اما زیاد بودن و متمایل به سفید بودن و کشسانی بودن این ترشحات ، طبیعی است  .حول‌وحوش روز 12 تا 14 که تخمک‌گذاری خواهیم داشت  ، این ترشحات به اوج رسیده  و بیشترین حالت کشسانی خودشان را دارند.

پس‌ازاینکه تخمک‌گذاری انجام شد ، کم‌کم میزان پروژسترون در بدن افزایش‌یافته و به‌تبع آن ،  میزان ترشحات کم‌کم  از نظر حجم و مقدار کمتر می‌شود . از روز 14 تا 28 روند کاهشی  در مقدار ترشحات را داریم . رفته‌رفته رنگ ترشحات واژن نیز ممکن است  به‌لیمویی تمایل پیدا کند و حالت چسبانکی (خمیری) و کمی هم بوی ترش داشته باشند .  ولی باز هم نباید سوزش و خارش و بوی تعفن و ... داشته باشیم.

 در مورد ترشحات واژن بهتر است بدانید

واژن به‌طور طبیعی حاوی باکتری‌های زیادی است. رشد این باکتری‌ها کنترل‌شده است و توسط بسیاری عوامل مانند میزان اسیدیته  واژن و هورمون‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد. هر چیزی این تعادل را به هم بزند، می‌تواند خطر عفونت‌ها یا رشد بیش‌ازحد هر یک از باکتری‌های طبیعی یا مخمرها را افزایش دهد. تحریک‌کننده‌های احتمالی موارد زیر هستند:

•  - استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها

•  - داروهای جلوگیری از بارداری

•  - دوش واژینال  

•  - دیابت

•  - حاملگی

•  - استرس

•  -پوشیدن شورت‌های تنگ یا استفاده از پارچه‌های مصنوعی و پلاستیک

•  -برخی کاندوم‌ها ، نوار بهداشتی‌ها و تامپون ها

عاملین عفونت‌های واژن

1- قارچ‌ها: شایع‌ترین قارچ‌هایی که واژن را درگیر می‌کنند ، "کاندیدا " ها هستند . به همین دلیل به عفونت‌های قارچی واژن ، عفونت کاندیدایی نیز می‌گویند . کاندیدا نوعی قارچ است  که بخشی از فلور طبیعی پوست انسان است اما می‌تواند ایجاد عفونت نیز کند.

همان‌طور که در تصویر می‌بینید ، مشخصه‌ی عفونت قارچی ،  ترشحات پنیرکی و تکه‌تکه ست . علامتش هم خارش هست که به درجات مختلف در فرد بروز کرده و گاهی آن‌قدر شدید است که فرد با خاراندن خود ، سبب ایجاد زخم در ناحیه تناسلی‌اش می‌شود.

2- گاردنلا:  نوعی باکتری است که به‌طور طبیعی در راه‌های تناسلی زنانه یافت می‌شود .اما  وقتی واژن به‌طور مکرر و بیش‌ازحد قلیایی می‌شود (توسط مواد قلیایی مثل خون ، مایع منی ، جوش‌شیرین و ... ) رشد بیش‌ازحد خواهد داشت (مثل نزدیکی‌های مکرر که مایع منی قلیایی باعث بر هم زدن اسیدیته ی واژن می‌شود )

مشخصه‌ی این عفونت  ، بوی تعفن آن می‌باشد . شبیه بوی ماهی گندیده . (بوی آمین ) معمولاً هم ترشحات فراوان با  رنگ  کدر خاکستری - سبز می‌باشند.

3- تریکومونا: نوعی تک‌یاخته (انگل ) است (جانداری که فقط از یک سلول ساخته‌شده است) که علاوه بر اینکه عفونت واژینال می‌باشد ، در دسته عفونت‌های منتقله از راه جنسی نیز قرار دارد . پس درمان شریک جنسی نیز لازم است و باید تا درمان کامل ، از نزدیکی جنسی پرهیز کرد .

مشخصه این عفونت ، وجود ترشحات کف‌آلود و لزج می‌باشد  که شخص احساس  خروج حباب‌های ریز  از بدن دارد .  این ترشحات سیلان یابنده و لیز (سرسری ) هستند .

نشانه‌های عفونت واژن

ممکن است متوجه تغییر رنگ ترشحات میزان یا بوی ترشحات شوید:

یک ترشح سفید دلمه‌ای که شبیه پنیر روستایی باشد علامت مشخصه عفونت قارچی است. خصوصاً اگر همراه با خارش باشد.

ترشح زرد، سبز یا خاکستری + همراه با بوی تعفن (شبیه بوی ماهی مانده) ،  معمولاً علامت عفونت باکتریایی واژن است.

در ابتدا پزشک یا ماما باید سؤالات متفاوتی را به‌منظور کمک به تعیین دقیق علت ترشحات، شامل سؤالاتی در مورداستفاده اخیر از آنتی‌بیوتیک، اینکه آیا متأهل هستید یا نه ( آیا شریک جنسی دارید یا خیر )، روش جلوگیری از بارداری، علائم یائسگی، علائم دیابت و سایر تغییراتی که اخیراً در سلامتی یا شیوه زندگی شما رخ‌داده است،از شما بپرسد .

ماما یا پزشک با استفاده از وسیله‌ای به نام اسپکولوم معاینه لگنی برای شما انجام می‌دهد تا مستقیماً دهانه رحم را مشاهده کند.

گاهی در حین معاینه لگنی، یک نمونه از ترشحات برای آزمایش در آزمایشگاه جمع‌آوری می‌شود. با بررسی ترشحات در زیر میکروسکوپ، پزشک یا مامای شما  می‌تواند تشخیص عفونت قارچی ، التهاب باکتریایی مهبل یا عفونت تریکومونایی را بلافاصله بگذارد و درمان را شروع کند.

ترشحات واژینال  ناشی از عفونت قارچی یا باکتریایی، بین چند روز تا یک هفته به درمان پاسخ می‌دهند. اگر عفونت باکتریایی به سمت بیماری التهابی لگن بالاتر از ناحیه واژن گسترش یابد، ممکن است درمان طولانی‌تری نیاز داشته باشد.

چطور می‌توانم از ابتلا به عفونت واژن پیشگیری کنم ؟

عواملی را که منجر به عفونت می‌شود را بشناسید:

 مانند استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، پوشیدن لباس‌زیرهای غیرپنبه ای( پلاستیکی و استرج) ، پوشیدن لباس‌های زیر تنگ در حین ورزش، استفاده از محصولات معطر که مخاط مهبل را تحریک می‌کند یا استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری ، شستن بیش‌ازحد ناحیه تناسلی.

اگر مبتلا به دیابت هستید، کنترل سطح قند خون می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌های راجعه بخصوص عفونت‌های قارچی کمک کند.

نشستن در آب و جوش‌شیرین جهت پیشگیری از عفونت قارچی و نشستن در آب و سرکه جهت عفونت‌های باکتریایی مفید است . اما این‌ها جای درمان اصلی را نمی‌گیرند.

درکل بهتر است در نظر داشته باشید ، هر عاملی که تغییر در محیط طبیعی واژن بدهد، و به عبارتی PH آن را تغییر بدهد، سبب افزایش ترشح غیرطبیعی از واژن می‌شود . مانند: استفاده از بعضی صابون‌ها، بشور و بساب های شدید دستگاه تناسلی ، مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها، استفاده از کاندوم ، حساسیت به تامپون یا نوار بهداشتی ، بیماری قند، حاملگی، عفونت‌ها، و یا حتی پاک کردن مجرای تناسلی توسط اسپری‌های مخصوص ناحیه تناسلی و یا دوش واژینال می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند .

بسیاری از بانوان فکر می‌کنند دوش واژینال روش بسیار خوبی برای پاکیزه نگه‌داشتن واژن است.درحالی‌که با گرفتن دوش واژینال و استفاده از مواد شیمیائی محیط طبیعی واژن را به هم می‌ریزید که این خود سبب عفونت می‌شود. از طرفی دیگر توسط دوش واژینال  (شستشوی واژن) باکتری‌های موجود در واژن را به قسمت دهانه رحم خود و خود رحم روانه می‌کنید که این خود سبب عفونت در این نواحی خواهد شد. پس توصیه می‌شود به‌طور روتین از انجام دوش واژینال خودداری کنید .

در مورد ترشحات واژن چه وقت باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر عفونت  قارچی داشته‌اید و علائم تکرارشونده مشابهی دارید، می‌توانید از داروهای ضدقارچ استفاده کنید. اگر علائم شما بهبودی نمی‌یابد به پزشک یا ماما مراجعه کنید.هم‌چنین در صورت داشتن ترشحات "کف‌آلود " و یا بدبو. عفونت‌های واژن اکثراً سوزش یا خارش را ایجاد می‌کنند . پس فقط به دلیل تغییر رنگ ترشحات، بدون هیچ علامت دیگری ، نگران عفونت نباشید.

در هنگام مواجهه با هر ترشح جدیدی که با توقف استفاده از تحریک‌کننده‌های واژن که نام بردم (مثل کاندوم و لباس‌زیر تنگ) بهبودی نمی‌یابند به پزشک یا ماما مراجعه کنید. اگر دچار درد شکمی یا درد هنگام نزدیکی یا  تب در همراهی با هر ترشح جدید واژن شدید، باید به پزشک  یا ماما مراجعه کنید.