ضربات و آسیب های مغزی، علائم و آرمایشات

در این مقاله می خوانید

باوجودی که مغز با استخوان محکم جمجمه محافظت می‌شود اما باز هم ممکن است به آن آسیب وارد شود. این آسیب‌ها ممکن است شدید یا کم باشند و شاید بر تمام زندگی فرد اثر بگذارند. ...

چگونه مغز شما آسیب می‌بیند؟

آسیب‌های شدید مغزی می‌تواند نتیجه‌ی ضربه‌ای به سر باشد که به داخل جمجمه راه نیافته است و یا ضربه‌ای چیزی که از جمجمه رد شده و به بافت مغز نفوذ کرده باشد.

ضربه مغری چیست؟

این تصویر نشان می‌دهد چگونه ضربه به یک سمت سر مغز شما را به عقب هل داده و آن را به سمت دیگر سر می‌فرستد،این ضربه سبب آسیب به هر دو سمت مغز خواهد شد. نتیجه‌ی آن آسیب‌های مغزی خفیف یا ضربه‌مغزی خواهد بود و می‌تواند عوارضی متوسط تا شدید در پی داشته باشد. ضربه‌مغزی را وارد شدن ضربه‌ای به مغز می‌گویند که نتیجه‌ی آن اختلال در عملکرد مغز است.

ضربه‌مغزی را چگونه می‌توان تشخیص داد؟

علائم ضربه‌مغزی پس از وارد شدن آسیب به مغز ایجادشده و می‌تواند شامل یک یا چند مورد از علائم زیر باشد:

عدم هوشیاری

فراموش کردن علت ضربه

گیجی

تاری دید

سردرد

حالت تهوع و استفراغ ( یا یکی از آن‌ها )

عدم توانایی برای فکر کردن

گفتن مکرر یک عبارت ( مثلاً مرتباً فرد می‌پرسد چه اتفاقی افتاده است )

بهبود پس از ضربه‌مغزی

پس از وارد شدن ضربه به مغز احتمال بهبود فرد وجود دارد. بهبود فرد به میزان آسیب وارده بستگی دارد. اگر بخشی از مغز آسیب‌دیده اما از بین نرفته باشد فرآیند بهبود آن شبیه به بهبود پس از پیچ‌خوردگی پا است. شما باید استراحت کرده و به‌تدریج پس از بهبود از مغز خود استفاده کنید. اگر نگذارید پایتان کاملاً بهبود یابد و باعث شوید دوباره پیچ بخورد آسیبی دائمی را رقم‌زده‌اید. مشابه همین قضیه برای بافت‌های مغز نیز وجود دارد.

شکستگی جمجمه

باوجودی که مغز مانند کلاه محافظی برای بافت مغز است اما می‌تواند بر اثر ضربه ترک‌خورده، فرورفته و به داخل بافت مغز فرو رود. استخوان‌های ترک‌خورده‌ی تیز جمجمه می‌توانند درون مغز فشار وارد کنند. این‌ها باعث آسیب به بافت مغز و حتی مرگ بافت مغز شود که حتی باعث خونریزی در مغز نیز می‌تواند شود.

خونریزی مغز

خونریزی داخل مغز وضعیتی اورژانسی است. خون، تحت فشار، جایی ندارد برود و در نتیجه در مغز جمع شده و باعث بروز هماتوم ( جمع شدن خون در بخشی از بدن ) شود. هماتوم می‌تواند به بافت‌های مجاور فشار وارد کند و خون باعث بروز فشار به بخش‌های دیگر مغز می‌شود.

تشخیص جراحات مغزی

پزشک برای تشخیص آسیب مغزی به دنبال شواهدی می‌گردد، او سابقه‌ی پزشکی بیمار را پرسیده و تست‌هایی انجام می‌دهد که تمرکز آن روی عملکردهای مغز است، مانند حافظه، تمرکز و حل مشکلات. پزشک با نزدیکان و اعضای خانواده‌ی بیمار نیز صحبت می‌کند تا ببیند متوجه تغییری در او شده‌اند یا نه. یک تست MRI سر نیز اغلب برای تشخیص و بررسی وجود آسیب‌های مغزی انجام می‌شود.

آسیب‌های مغزی و حافظه

اغلب بر اثر آسیب‌های مغزی حافظه‌ی فرد نیز با مشکل مواجه می‌شود. ضربات خفیف ممکن است روی حافظه تأثیری نداشته و یا اثر خیلی کمی برجا بگذارند. اگر ضربه تأثیری بر حافظه گذاشته باشد اغلب موقتی است و به‌سرعت پس از چند روز یا چند ساعت برطرف می‌شود. اما گاه آسیب‌های مغزی شدیدتر است و می‌تواند باعث از بین رفتن حافظه برای مدت‌زمانی طولانی شود.

آسیب‌های مغزی و حرکت

یک از عوارض رایج در ضربات مغزی آسیب و یا از دست دادن تعادل و سرگیجه است. برخی افراد حس بینایی خود را از دست می‌دهند. با توجه به شدت ضربه‌ی وارده، دوام مشکل از چند ثانیه تا یک آسیب دائمی متغیر است.

آسیب‌های مغزی و حالت روحی

عملکرد مغز روی رفتار و احساسات فرد اثرگذار است. یک آسیب مغزی شدید می‌تواند باعث تغییرات رفتاری و روحی شود. افسردگی، انزوا، تغییرات خلق، پرشانی و احساس عادی نبودن در بین بیماران رایج است.

فقط یک ضربه به سر؟

متأسفانه نوزادان و کودکانی که تازه شروع به راه رفتن کرده‌اند بیشتر زمین می‌خورند و به سر آن‌ها ضربه وارد می‌شود. بیشتر این ضربات باعث بروز آسیب‌های مغزی جدی نخواهند شد. بااین‌وجود اگر گریه‌ی کودک قطع نمی‌شود، بالا می‌آورد، نمی‌تواند عادی حرکت کرده و راه برود، می‌گوید سر یا گردن او درد می‌کند و نمی‌تواند راحت بلند شود بهتر است او را نزد پزشک ببرید.