اصطلاحات ستاره شناسی 4 (همراه با عکس)

هلیوسفر | Heliosphere 

 

فضای داخل مرزهای هلیوپاز که شامل خورشید و منظومه شمسی می شود.

 

نمودار هرتسپرونگ - راسل | Hertzsprung-Russel (HR) Diagram 

 

یک گراف که محور افقی آن نشان دهنده رنگ ( یا دمای) ستاره، و محور عمودی آن نشان دهنده درخشندگی ستاره ( و یا قدر مطلق ) است.

 

یخ | Ice 

این عبارت، توسط دانشمندان نجومی، برای اشاره به آب، متان و آمونیاک که معمولا به صورت جامد در قسمت های خارجی منظومه شمسی وجود دارند استفاده می شود.

 

زمان موهومی | Imaginary time 

زمانی که به وسیله اعداد موهومی (همانند ریشه دوم منفی یک) اندازه گیری می شود.

 

زاویه انحراف | Inclination 

 

زاویه انحراف، به طور کلی برابر زاویه بین یک صفحه مرجع (معمولا برابر استوا و یا دایره البروج) ، با یک صفحه و یا محور حرکت دیگر می باشد.

 

سیاره های فروگرد | Inferior planet 

 

یکی از دو سیاره ی عطارد و زهره، که میان خورشید و زمین گردش می کنند.

 

تداخل سنجی | Inferometry

در تداخل سنجی، با روی هم قرار دادن دو یا چند موج دریافتی از دو یا چند تلسکوپ، اطلاعاتی در مورد آن موج ها به دست می آید. به طور مثال با روی هم قرار دادن دو یا چند نور یا تصویر یک شیء سماوی که به وسیله چند تلسکوپ مختلف دریافت شده است، اطلاعاتی در مورد آن شیء به دست می آید.

 

فروسرخ | مادون قرمز | Infrared 

 

تابش حرارتی، که از نظر طول موج، بین نور مرئی و امواج مایکروویو قرار دارد.

 

میدان گرانش میان‌سیاره‌ای | Interplanetary magnetic field 

 

میدان مغناطیسی خورشید که توسط بادهای خورشیدی میان سیارات منظومه شمسی منتقل می شود.

 

کلوین | Kelvin

صفر کلوین، صفر مطلق است. آب (یخ) در 273  کلوین ذوب می شود. آب در 373 کلوین جوش می آید. این سیستم دمایی توسط ویلیام تامسون ایجاد شد. به طور کلی: درجه کلوین = درجه سانتی گراد + 273.15

 

نقاط لاگرانژی | Lagrange points

 

نقاط لاگرانژی، پنج نقطه در پیکربندی مداری هستند که یک شیء کوچک که تحت تأثیر جاذبه قرار دارد (همانند یک ماهواره تحقیقاتی) می تواند در آن نقاط جزئی از الگویی با شکل ثابت بین دو جسم بزرگ (همانند زمین و ماه) باشد. به عبارت دیگر، نقاط لاگرانژی، نقاطی هستد که مجموع کشش های گرانشی دو جسم بزرگ در آنها، دقیقاً برابر نیروی مرکزگرایی است که برای گردش با آنها مورد نیاز است.

 

آخرین مدار پایدار | Last stable orbit

نزدیک ترین فاصله ای که یک شیء می تواند به دور یک سیاه چاله گردش کند، بدون اینکه به درون آن کشیده شود.

 

لپتون | Lepton

 

 یکی از انواع ذرات بنیادی، که در کنار کوارک ها گروه فرمیون ها را تشکیل می دهند. نمونه های رایج لپتون ها، الکترون ها و نوترینوها هستند.

 

رخ گردی | لیبراسیون | Libration

 

اثری که ناشی از کمی لقی آشکار ماه در گردش به دور زمین است که از زمین دیده می شود. این پدیده باعث می شود که در مجموع  در طول یک ماه بتوان پنجاه و نه درصد از ماه را از زمین مشاهده کرد؛ البته هیچگاه بیش از پنجاه درصد از ماه در یک زمان قابل مشاهده نیست.

 

لیدار | Lidar 

 

ابزاری شبیه به رادار که با تاباندن یک موج نوری (لیزر) به هدف و بررسی بازتاب آن عمل می کند. از این سیستم برای محاسبه فاصله، و تشخیص و ایجاد نقشه های خیلی دقیق استفاده می شود. در لغت لیدار از کلمات Light و Radar تشکیل شده است. تصویری که در بالا میبینید توسط لیدار تهیه شده است.

 

سال نوری | Light-year

فاصله ای که یک شعاع نور، که با سرعت 300,000 کیلومتر در ثانیه ( 186,000مایل در ثانیه) حرکت می کند، در یک سال طی می کند. این فاصله حدوداً برابر 9,460,528,404,880 کیلومتر (5,878,499,814,140 مایل) است.

 

مخروط نوری | Light cone

 

سطحی در فضا زمان که نشان دهنده مسیر اشعه های نوری ایجاد شده توسط یک رویداد است که در تمام جهات منتشر شده است.

 

لبه | Limb

 

لبه، مرز یا حاشیه قرص یک جرم سماوی، همانند لبه خورشید، ماه، و یا هر سیاره ای است.

 

گروه محلی | Local Group 

 

گروهی متشکل از حدود سی کهکشان، که کهکشان راه شیری به آن تعلق دارد.

 

فروزندگی | درخشندگی | Luminosity

روشنایی کلی و ذاتی (intrinsic brightness) یک ستاره یا کهکشان فروزندگی نام دارد. منجمین از اصطلاح روشنایی ذاتی، برای مشخص کردن روشنایی یک جسم سماوی، بدون در نظر گرفتن بعد مسافت و جذب نور توسط گازها و مواد میان ستاره ای استفاده می کنند.

 

ماه قمری | Lunar month

 

زمان متوسط بین ماه های جدید و یا کامل متوالی که برابر  با 29 روز و 12 ساعت و 44 دقیقه است.

 

ماه قمری | Lunation

 

فاصله زمانی بین یک ماه نو و ماه نو بعدی که برابر 29 روز و 12 ساعت و 44 دقیقه است.

 

ماچو | MACHO

 

مخفف "جسم عظیم هاله ای فشرده " - اجسام تیره  بزرگ محتمل که در اطراف کهکشان ما قرار گرفته‌اند. 

 

مگنتوسفر  | مغناطیس‌سپهر | Magnetosphere

 

منطقه‌ای در اطراف یک سیاره که میدان مغناطیسی در آن قوی است. 

 

مگنیتوتیل | Magnetotail 

 

بخشی از مگنتوسفر سیاره  که توسط باد خورشیدی به عقب رانده می‌شود. 

 

میدان مغناطیسی | Magnetic field

 

میدان مسئول نیروهای مغناطیسی که به همراه میدان الکتریکی، میدان الکترومغناطیسی را ایجاد می‌کنند.

 

قدر | Magnitude

یک واحد لگاریتمی که برای اندازه گیری روشنایی اجسام آسمانی مورد استفاده قرار می گیرد. اجسامی با قدر پایین‌تر، روشن‌تر از اجسام با قدر بالاتر هستند. تفاوت پنج قدر به معنای اختلاف 100 برابری روشنایی است.

 

رشته اصلی | Main Sequence

 

بخشی در نمودار هرتسپرونگ-راسل، که ستاره‌ها قسمت بیشتر عمر خود را در آن سپری می‌کنند.

 

دریا | Mare

 

در لغت به معنای کلمه "دریا" است. در واقع این کلمه به یک دشت بزرگ دایروی اشاره می‌کند.

 

جرم | Mass

میزان ماده ای که یک جسم را تشکیل می‌دهد. 

 

ماده  | Matter 

 

چیزی که هر شیء فیزیکی که ما می‌شناسیم و می‌توانیم با آزمایش وجود آن را ثابت کنیم از آن ایجاد شده است. ضد پادماده. 

 

نصف النهار | Meridian

 

یک خط فرضی در  آسمان که از شمال به جنوب کشیده شده است و از سمت‌الرأس عبور می‌کند.

 

مزون | Meson

ذرات زیراتمی، که از یک کوارک و یک آنتی کوارک که بوسیله نیروی هسته ای قوی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند تشکیل شده اند.

 

فلز | metal 

عبارتی که توسط متخصصین فیزیک نجومی برای اشاره به تمام عناصر، به جز هیدروژن و هلیوم استفاده می‌شود. همانند: "عالم از هیدروژن، هلیوم و مقادیر کمی از فلزات تشکیل شده است." (توجه داشته باشید: این تعریف کاملاً با تعریف معمول شیمی از فلز متفاوت است.)

 

شهاب | Meteor

 

خطی روشن و گذرا از نور که زمانی که یک سنگ آسمانی با سرعت  زیاد وارد اتمسفر می‌شود ایجاد می‌شود.

 

شهاب سنگ |  Meteorite

 

هر قطعه سنگ فضایی که سالم به سطح زمین برسد.

 

کهکشان راه شیری  | Milky Way

 

نواری درخشان و کم‌رنگ از نور که در سراسر آسمان شب کشیده شده است، در واقع قرص کهکشان مارپیچی ای است که به نام کهکشان راه شیری شناخته می‌شود و خورشید در آن قرار دارد. در تصویر بالا، محل قرارگیری خورشید در کهکشان راه شیری نشان داده شده است.

 

تابش زمینهٔ کیهانی  | Microwave background radiation

 

تابشی از جهان بسیار داغ اولیه که اکنون آن قدر انتقال به سرخ شده است که شباهت خود را به نور از دست داده و همانند امواج مایکروویو ( امواج رادیویی با طول موج چند سانتی متر)  دیده می‌شود.

 

ریزسیاه‌چاله | Mini black hole

یکی از سیاه چاله‌های کوچک بسیار متعدد، با وزن یک کوه و اندازه یک اتم که گمان می‌رود توسط انفجار بزرگ ایجاد شده‌اند.

 

ریزسیاره | Minor planets

ریز سیاره یک شی ء نجومی است که به دور خورشید گردش می کند؛ نه یک سیاره است و نه در دسته بندی دنباله دارها قرار می گیرد.

 

جرم گمشده | Missing mass 

 

چندین آزمایش جداگانه نشان می‌دهد که بیش از آن چیزی که ما می‌بینیم در جهان جرم وجود دارد. این ماده که در اصطلاح "ماده تاریک" نامبده می شود حدود 25 ٪ از کل جرم-انرژی جهان را در خود جای داده است. علاوه بر این، یک "انرژی تاریک" نیز وجود دارد که به نظر می‌رسد در حال دور کردن همه چیز از هم است.