آرامگاه نخستین امپراتور دودمان چین

در این مقاله می خوانید

چین شی هوان (260 تا 210 پیش از میلاد) نخستین امپراتوری بود که چین را متحد کرد. آرامگاه او با الهام از نقشه شهری شیان یانگ (پایتخت دودمان چین) ساخته شده است.  ...

آرامگاه نخستین امپراتور دودمان چین 

چین شی هوان (260 تا 210 پیش از میلاد) نخستین امپراتوری بود که چین را متحد کرد. آرامگاه او با الهام از نقشه شهری شیان یانگ (پایتخت دودمان چین) ساخته شده است. جسد چین شی هوان در مرکز این مجموعه قرار گرفته و ارتش تراکوتا (سفالین) آرامگاه او را احاطه کرده اند. این محوطه باستان شناسی در سال 1974 میلادی کشف شد و بدون شک هنوز هزاران مجسمه در این مکان مدفون بوده و کشف نشده اند. تمام مجسمه‌ها چهره متمایزی از یکدیگر دارند و به همراه اسب، ارابه و سلاح‌های خود، شاهکاری از سبک رئالیسم (واقع گرایی) بوده و ارزش تاریخی بسیار زیادی دارند. 

امپراتور چین شی هوان،  بنیانگذار نخستین امپراتوری متحد در تاریخ چین بود که در قرن سوم پیش از میلاد حکمرانی می کرد. آرامگاه او که ساخت آن در سال 246 پیش از میلاد شروع شده بود، در دامنه شمالی کوه "لی شان" در  35 کیلومتری شمال شرقی شهر "شی آن" از استان "شان شی" قرار گرفته است. ارتفاع تپه هرم مانند آرامگاه در حال حاضر 51.3 متر است که توسط یک حصار دو لایه مستطیل شکل احاطه شده و از شمال به جنوب گسترده شده است. هزاران سرباز سفالین با اندازه واقعی، اسب سفالین، ارابه‌ها و سلاح‌های برنزی از نزدیک به 200 حفره در اطراف این تپه کشف شد که یکی از اکتشافات معروف جهان است. علاوه بر این پیکره‌ها، مقبره‌ها و بقایای بناهای ساخته شده نیز از این تپه کشف شده که مجموعا 600 محوطه را در منطقه ای به وسعت 56.25 کیلومتر تشکیل می دهند. به گفته "سی ما چیان" مورخ (145 تا 95 پیش از میلاد)، کارگران از تمامی استان های امپراتوری در این محل گرد آمده و برای بنای شهری زبر زمینی در داخل تپه ای بزرگ، بدون وقفه تا زمان مرگ امپراتور در سال 210 پیش از میلاد کار کردند. 

آرامگاه اولین امپراتور کشور متحد چین، بزرگترین آرامگاه ساخته شده در تاریخ چین است. طرح و سبک این آرامگاه منحصر به فرد بوده و اشیاء نفیس بسیاری از این محل کشف شده که جهت مراسم تدفین استفاده می‌شده‌اند. آرامگاه چین شی هوان گواهی بر تاسیس نخستین امپراتوری متحد (دودمان چین) است که در طول قرن سوم پیش از میلاد، قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی بی‌سابقه‌ای به دست آورده و سطح زندگی اجتماعی، فرهنگی و هنری امپراتوری را ارتقا بخشید. 

شرح کلی

آرامگاه چین شی هوان بزرگترین آرامگاهی است که در چین ساخته شده و تا به امروز باقی مانده است. این آرامگاه مجموعه معماری  بی‌نظیری است که طرح آن از شهر شیان یانگ، پایتخت دودمان چین الهام گرفته شده است. درون این آرامگاه کاخی سلطنتی وجود دارد که توسط دیوارهای شهر پوشیده شده، که آن دیوارها نیز به نوبه خود توسط دیوارهای دیگری احاطه شده اند. تاسیس اولین قلمرو متحد چین و ایجاد دولت مرکزی توسط امپراتوری مقتدر در سال 221 پیش از میلاد، رویدادی با اهمیت جهانی است که با این آرامگاه ارتباط داشته بر ارزش آن میافزاید.  

چین شی هوان (یینگ ژنگ) اولین امپراتور چین متحد بود که از سال 221 تا 210 پیش از میلاد بر کل امپراتوری حکومت کرد.  او رویای ساخت آرامگاه را از مدت‌ها پیش از نشستن بر تخت امپراتوری به سر داشت. یینگ ژنگ در سال 247 پیش از میلاد به پادشاهی دودمان چین رسید و پس از آن طالع بین خود را مامور کرد تا برای آرامگاه او، محل مناسبی را در دامنه کوه لی پیدا کند. کار ساخت آرامگاه در همان سال آغاز شد و با کسب هر موفقیت سیاسی و نظامی جدید در سرکوب خاندان‌های رقیب (هان، ژائو، وی، چو ، یان و چی)، هزینه بیشتری صرف ساختن این بنا گردید و کار ساخت آرامگاه با حذف رقبا و اعلام امپراتوری "ده هزار نسل" در سال 221 پیش از میلاد، ابعاد خارق‌العاده‌ای پیدا کرد.

در حدود 700،000 کارگر از تمامی استان‌های امپراتوری در این محل گرد آمده و برای بنای شهری زبر زمینی در داخل تپه‌ای بزرگ، بدون وقفه تا زمان مرگ امپراتور در سال 210 پیش از میلاد کار کردند. این محل، مدلی از قصر، امپراطوری و جهان در مقیاسی واقعی بود. برای حفاظت از گنجینه‌های آرامگاه در برابر سارقان، سلاح های خود کاری طراحی شده و درون آرامگاه نصب گردیدند. 

پس از مرگ چین شی هوان، امپراتور دوم برای جلوگیری از افشای اسرار آرامگاه، دستور داد تا تمام معماران اصلی سرداب را در داخل دیوارها دفن کنند. آرامگاه در 35 کیلومتری شهر "شی آن" واقع شده و با قرار گرفتن در تپه‌ای باشکوه با ارتفاع 43 متر، هنوز هم منظره‌ای غالب در این منطقه محسوب می‌شود. فضای داخلی آین آرامگاه در بین حصار مربع شکل اول ساخته شده و دروازه‌ای در میانه هر چهار دیوار حصار اول و رو به جهات اصلی تعبیه شده است. حصار دوم مستطیل شکل بوده و از شمال به سمت جنوب گسترده شده است.

بنای فوقانی آرامگاه

بنای فوقانی آرامگاه به کلی از بین رفته و تنها تپه‌ای پوشیده از درخت از آن باقی مانده است. شکل تپه شبیه به هرم بی‌سری است که پایه آن مربعی بوده و 350 مترمربع وسعت دارد. سه کشاورز از روستای کوچک یانگئون غربی در جستجوی آب،  حفره‌ای در فاصله 1.5 کیلومتری از تپه حفر کردند و ناگهان با مجسمه‌های سفالین سربازان در اندازه طبیعی مواجه شدند و پس از آن بلافاصله کاوش و حفاری در منطقه شروع شد. در داخل حفره 1، ارتشی حقیقی با 1087 سرباز سفالین کشف شد که در آرایشی جنگی متشکل از پیاده نظام و سواره نظام به صف ایستاده و کمانداران از کناره‌ها حفاظت می‌کردند. بر اساس برآوردها، تنها در این حفره، 6000 مجسمه سرباز و اسب وجود دارد. این حفره معبر مسقفی به طول 230 متر دارد و در حال حاضر به طور کامل به موزه محوطه ضمیمه شده است. 

دو حفره دیگر نیز در شمال گودال 1 کشف شد. از حفره 2 موارد مشابهی اعم از 1500 سرباز، ارابه و اسب و از گودال 3، 68 افسر و شخصیت برجسته و یک ارابه با چهار اسب به دست آمد. اشیاء کشف شده از این دو حفره برای نمایش در قسمت شمالی و جنوبی تالار بزرگ محوطه موزه خارج گردیده و حفره ها به طور موقت پر شدند. کشفیات دیگر محوطه از جمله دو ارابه چهار اسبه برنزی ارزشمند با اندازه نیمه واقعی، از دامنه غربی تپه به‌دست آمدند.  

ارتش سفالین

بر اساس برآوردهای کنونی، به نظر می رسد ارتش سفالین آرامگاه چین شی هوان، نشان دهنده تعداد دقیق گارد شاهنشاهی است. اکتشاف های صورت گرفته در طول سیزده سال گذشته، ابعاد آرامگاه را آشکار ساخته اند و از اینرو این محوطه یکی از ارزشمند ترین ذخایر باستان شناسی جهان محسوب می شود.  

سربازان و اسب‌های سفالین و همچنین ارابه‌های برنزی مراسم تدفین به خاطر خصوصیات بارز فنی و هنری خود، ارزشمندترین آثار در تاریخ مجسمه‌سازی چین، تا پیش از به قدرت رسیدن سلسله هان محسوب می‌گردند. ارتش سفالین گواهی بی همتا بر سازماندهی نظامی چین در دوره ایالات متخاصم (475 تا 221 پیش از میلاد) و همچنین قدرت نظامی امپراتوری کوتاه مدت ده هزار نسل (221 تا 210 پیش از میلاد) است و کشف سلاح‌های موجود در محل آرامگاه (نیزه، شمشیر، تبر، تبر زین، کمان، تیر و ...) این سازماندهی را ثابت می کند.