۲۷ آبان ۱۳۹۳

صخره آیرز (Ayers Rock)

۲۷ آبان ۱۳۹۳ 5055 بازدیدکننده 0 نظر
صخره آیرز (Ayers Rock) در این مقاله می خوانید

در این مقاله یکی از بی نظیرترین زیبایی های طبیعت در استرالیا را مشاهده خواهید کرد. ...

صخره آیرز (Ayers Rock)

صخره آیرز که با عنوان بومی "اولورو" ('Uluru ) نیز شناخته می‌شود، یکی از شگفتی‌های بزرگ دنیا و یکی از متمایزترین ویژگی‌های طبیعی استرالیا محسوب می‌شود. صخره اولورو بخش مقدسی از افسانه خلقت بومیان استرالیا، که روزگار رویا ( = واقعیت یک رؤیا است) نام دارد است. اولورو یک تپه بزرگ مغناطیسی است که از نظر بزرگی بی‌شباهت به تپه سیلبوری در انگلستان نیست و همانند هرم بزرگ مصر یک نقطه محوری در میان بیابان پهناور است. 

 

صخره آیرز

 

صخره آیرز یک تخته‌سنگ بزرگ و طبیعی از جنس ماسه‌سنگ است که در مرکز استرالیا، در " قلمرو شمالی" قرار گرفته است. این تخته‌سنگ در پارک ملی اولورو-کاتاجوتا در 350 کیلومتری جنوب غربی شهر آلیس اسپرینگز قرار دارد. این صخره، دومین تخته‌سنگ بزرگِ یکپارچه در دنیا (پس از Mount Augustus استرالیا) است و بیش از 318 متر ارتفاع و 8 کیلومتر طول دارد و 2.5 کیلومتر در داخل زمین فرو رفته است. این صخره توسط مکتشف خود ارنست گیلز (Ernest Giles) در سال 1872 به عنوان "تخته‌سنگ قابل‌توجه" توصیف شد. 

 

صخره آیرز

 

اولورو یک اینسلبرگ (به معنی جزیره کوه) است و پس از فرسایش آرام و آهسته رشته‌کوه‌های بزرگ ماسه‌سنگی این منطقه، تنها این تخته‌سنگ از آن باقی مانده است. از اولورو اغلب به عنوان یک تخته‌سنگ (مونولیت) یاد می‌شود اما این واژه تا حدی به خاطر معنای چندگانه‌اش مبهم است، بنابراین زمین‌شناسان از به کار بردن این واژه اجتناب می‌کنند. ویژگی قابل‌توجه اولورو پیوسته و یکدست بودن آن و عدم وجود سیستم درز و جداشدگی در مرز لایه‌ها است، این ویژگی باعث شده شیب سنگریزه‌ای و خاک در آن تشکیل نشود. در واقع همین ویژگی منجر به بقای بلندمدت این تخته‌سنگ شده درحالی‌که سنگ‌های اطراف آن فرسایش یافته و تبدیل به خاک شده و از بین رفته‌اند.  زمین‌شناسان برای نقشه‌برداری و توصیف تاریخ زمین‌شناسی این منطقه، آن را جزء لایه‌های سنگی آرکوز Mutitjulu  (آرکوز نوعی ماسه‌سنگ است) اولورو می‌دانند که یک سازند رسوبی مهم در حوضه امادئوس به حساب می‌آید. 

 

صخره آیرز

 

سن و منشأ

تصور می‌شود کهMutitjulu Arkose  سنی همانند کنگلومرای کاتاجوتا دارد و منشأ آن‌ها نیز با وجود تفاوت نوع سنگ، یکسان است، اما از سنگ‌هایی که در شرق مانت کانّر (Mount Conner) بیرون زده‌اند دارند جوان تر بوده و ارتباطی با آن ندارند. لایه‌های رسوبی اولورو تقریباً عمودی هستند و شیب حدود 85 درجه به سمت جنوب غرب دارند و ضخامت بیرون زده آن‌ها حداقل 2400 متر است. 

 

صخره آیرز

 

این تخته‌سنگ به زیرزمین ادامه داشته و تردیدی نیست که در زیر اولورو به خوبی گسترده شده است، اما میزان گستردگی آن مشخص نیست. منشأ این تخته‌سنگ رسوبات ماسه‌ای است که به عنوان بخشی از مخروط افکنه (ته نشینی رسوبات رودخانه‌ در ناحیه‌ای که شیب رود  به طور ناگهانی کم می‌شود) به صورت گسترده رسوب کرده است. 

 

صخره آیرز

 

در جنوب منطقه اولورو کوه‌های گرانیتی وجود دارند. در گذشته با فرسایش کوه‌های گرانیتی، رسوبات حاصل از آن توسط آب حمل شده و به این منطقه آورده می‌شدند، این رسوبات ماسه‌ای به صورت لایه لایه از آب ته نشین شده و به مرور زمان تبدیل به ماسه‌سنگ شده‌اند. با توجه به این که ذرات ماسه‌سنگ اولورو از نظر اندازه یک دست نیستند و گردشدگی زیادی ندارند و نیز ترکیبات ناپایداری در آن‌ها دیده می‌شود، می‌توان چنین نتیجه گرفت که سرعت فرسایش کوه‌های گرانیتی نسبتاً زیاد بوده که فرصت این تغییرات را به رسوبات نداده است. در هنگام رسوب‌گذاری، لایه‌های ماسه‌ای افقی بودند اما بعداً در اثر حرکات زمین و کوه زایی های بعدی کج شده و به حالت کنونی با شیب زیاد در آمده‌اند. 

 

صخره آیرز

 

تاریخچه 

یافته‌های باستان‌شناسی در شرق و غرب ناحیه نشان می‌دهد که انسان‌ها بیش از 10000 سال پیش در این ناحیه ساکن بوده‌اند. اروپایی‌ها در سال 1870 به بیابان غربی استرالیا پا گذاشتند و اولورو اولین بار توسط آن‌ها نقشه‌برداری شد.  

 

صخره آیرز

سنگ‌نگاره‌های افسانه‌های روزگار رویا با قدمت چند هزارساله

 

رنگ قرمز اولورو در سال 2004 به بنفش تبدیل شد که علت آن آبشارهایی است که از روی سنگ‌ها جریان داشته و موجب تغییر رنگ شده است (یکی از بارزترین ویژگی اولورو تغییر رنگ آن در زمان‌های مختلفی از روز و سال است).

نام آیرز از سر هنری ایرز که از دولت‌مردان وقت استرالیای جنوبی بود، گرفته شده است. صخره ایرز بیش از 5.6 کیلومتر زیر سطح زمین ادامه دارد. تقریباً 500 میلیون سال پیش این ناحیه بخشی از پوسته اقیانوسی بوده است. برخی گزارش کرده‌اند که منبع نوری در زمان‌های مختلف سال از آن ساطع می‌شود که احتمالاً می‌توان از نظر علمی آن را توضیح داد. 

 

صخره آیرز

 

بومیان منطقه معتقدند گودالی در زیر زمین وجود دارد، و اینکه یک منبع انرژی وجود دارد که آن‌ها آن را چوکورپا 'Tjukurpa' یا روزگار رویا می‌نامند. این واژه در مورد ثبت همه فعالیت‌های نیاکان از آغاز تا پایان سفر آن‌ها نیز به کار می‌رود. در صخره ایرز نقاشی‌ها و نگاره‌های زیادی از فعالیت‌های بومیان باستان همانند بسیاری از مکان‌های دیگر، پیدا شده است. در هر مکان وقایعی که اتفاق افتاده را می‌توان تعریف کرد، چه آن‌هایی که از اهمیت برخوردار بودند و تمدن در آن‌ها شکل‌گرفته و چه آن‌هایی که فقط پیش از حرکت بومیان در بین مسیر ثبت‌شده‌اند.  

 

صخره آیرز

در سال 2010 باران‌های سیل‌آسا آبشارهای نادری در اولورو ایجاد کردند.

 

بارندگی‌های شدید که بخش‌هایی از بیابان پهناور مرکز استرالیا را زیر آب بردند موجب جریان یافتن آبشارهایی از صخره اولورو شدند. طوفان که پس از یک سیکلون (هاریکین یا تندباد دریایی) استوایی، بیشتر قسمت‌های شرق قاره را درنوردید ، موجی از رنگ سبز (به واسطه روییدن گیاهان) در پارک ملی اولورو- کاتا جوتا که منزلگاه صخره عظیم قرمز رنگ اولورو است ایجاد کرد. معمولاً در سال کمتر از 30 سانتیمتر بارندگی در اولورو اتفاق می‌افتد و دما در تیرماه که خشک‌ترین و گرم‌ترین ماه سال است به 45 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. 

 

صخره آیرز

 

 

مطالب دیگری که ممکن است بپسندید

نظر کاربران

    شما هم می توانید در مورد این مطلب نظر بدهید.

    کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.


    نام :
    ایمیل:
    متن مورد نظر:

    عضویت در خبرنامه wiki5040