۲۶ اسفند ۱۳۹۲

بازار تاریخی تبریز

۲۶ اسفند ۱۳۹۲ 4342 بازدیدکننده 2 نظر
 بازار تاریخی تبریز در این مقاله می خوانید

تبریز از روزگاران قدیم، محل تبادل فرهنگی بوده و مجموعه بازار تاریخی آن یکی از مهمترین مراکز تجاری در مسیر جاده ابریشم است. ...

 بازار تاریخی تبریز

مجموعه بازار تاریخی تبریز

تبریز از روزگاران قدیم، محل تبادل فرهنگی بوده و مجموعه بازار تاریخی آن یکی از مهمترین مراکز تجاری در مسیر جاده ابریشم است. مجموعه بازار تاریخی تبریز از راسته های به هم پیوسته، مسقف و آجری، ساختمان ها و فضاهای محصور با کاربری های مختلف تشکیل شده است. تبریز و بازار آن (واقع در استان آذربایجان شرقی) در قرن سیزدهم میلادی و پس از انتخاب شهر به پایتختی صفویان رونق و شهرت زیادی داشت. این شهر در قرن شانزدهم میلادی عنوان پایتختی خود را از دست داد اما تا اواخر قرن هجدهم میلادی و تا زمان گسترش قدرت عثمانی به عنوان یک قطب مهم تجاری باقی ماند. این مجموعه یکی از کامل ترین نمونه های نظام سنتی تجاری و فرهنگی در ایران است.

 

پیشینه تاریخی

بر اساس شواهد باستان‌شناسی مدارکی مبنی بر سکونت انسان در تبریز در عصر مفرغ وجود دارد، با این حال تا عصر آهن، سکونت در این شهر ادامه دار نبوده است.

در قرن نهم میلادی تبریز یک پایگاه مهم نظامی بود. در این دوره تبریز به عنوان یک مرکز اقتصادی و بازرگانی توسعه پیدا کرد و در قرن های دوازدهم و سیزدهم به صورت دوره ای پایتخت کشور بود و با تخریب بغداد توسط مغولها در سال 1258 میلادی بر اهمیت تبریز به عنوان یک مرکز تجاری افزوده شد.

 

زندگی اقتصادی در تبریز

اوج زندگی اقتصادی و اجتماعی تبریز مابین سال های 1316 تا 1331 میلادی بود. جهانگردانی همچون مارکو پولو و ابن بطوطه این شهر را به عنوان یکی از شکوفاترین مراکز تجاری در جهان توصیف کرده‌اند. طی قرن‌های چهاردهم و پانزدهم رونق شهر به واسطه موقعیت استراتژیک آن افزایش یافت. علت این امر واقع شدن در تقاطع پر رفت و آمد مسیرهای غرب به شرق و جنوب به شمال و توسعه تولید کالاهای با ارزشی چون پارچه های نخی و ابریشمی، سلاح، سفال و همچنین اتخاذ سیاست هوشمندانه معافیت مالیاتی بود. صاحب آباد، اولین بخش بزرگ اداری و تشریفاتی در سال 1258 میلادی ساخته شد و در اطراف آن ساختمان‌های مهم حکومتی بنا گردیدند که محلی برای رژه ارتش و همچنین برگزاری جلسات مجلس بود.

 

بازار تاریخی تبریز

در اوایل قرن شانزدهم میلادی صفویان تبریز را به عنوان پایتخت پادشاهی خود انتخاب کردند و این شهر به یک مرکز قدرتمند دولتی تبدیل شد. در سال های بعدی برای در امان ماندن از تهدیدات دولت عثمانی پایتخت ابتدا به قزوین (1548 میلادی) و سپس به اصفهان منتقل شد. در قرن‌های شانزدهم و هفدهم میلادی تولید در زمینه های متنوع ( بافندگی، استخراج مس و مس کاری، تولید سلاح و کاشی، تولیدات چرمی، دباغی و صابون سازی) رشد کرد و حجم مبادلات تجاری گسترش یافت.

 

رکود اقتصادی در تبریز

در اواخر قرن هفدهم میلادی تبریز شاهد یک دوره رکود اقتصادی بود. با این وجود، حساب های بازرگانان نشان می دهد که حتی در این دوره از کاهش مبادلات، تبریز همچنان یک مرکز مهم تجاری بوده است.

تلاش های دولت عثمانی در جهت کشور گشایی در قرن هجدهم، اوضاع سیاسی تبریز را با بی ثباتی مواجه کرد. در سال 1780 میلادی و در اوایل سلطنت سلسله قاجار، مخرب ترین زلزله در تاریخ تبریز به وقوع پیوست که در پی آن شهر به کلی ویران شد ولی بلافاصله باز سازی گردید.

 

وقوع زلزله و ایجاد خسارت

زلزله دیگری در سال 1817 میلادی اتفاق افتاد و خسارت زیادی به مساجد و ساختمان‌های شهر وارد کرد. در سال 1826 میلادی، تبریز به اشغال روس‌ها درآمد و پس از دو سال با تلاش حاکمان قاجار باز پس گرفته شد. در طول قرن نوزدهم تغییرات متعددی در شهر ایجاد گردید. مرکز حکومتی از صاحب آباد (که محل ساختمان های عمومی پیرامون میدانی بزرگ بود) در حاشیه شمالی مهران رود به مکان فعلی آن در جنوب رودخانه و در نزدیکی دروازه اعلا انتقال یافت. میدان صاحب الامر در منطقه تاریخی صاحب آباد ساخته شده و مسجد جامع بازسازی شد و نقش اصلی خود در بازار را ایفا کرد. در سال 1871 میلادی سیل آسیب شدیدی به بازار زد که با استفاده از ارزیابی و نقشه برداری زمینی، اطلاعاتی در مورد شرایط آن زمان بازار بدست آمد و در سال‌های بعد فعالیت‌های بازسازی بازار و ساختمان‌های مختلف آن شروع شد. برای مثال کار بازسازی تیمچه مظفریه در سال 1905میلادی به پایان رسید.

 

بازار تاریخی تبریز

در سال 1906 میلادی، تبریز مرکز انقلاب مشروطه ایران بود، به همین خاطر بازار بسته شد و مردم تا زمان امضای قانون اساسی توسط شاه و تاسیس اولین مجلس، تظاهرات ضد حکومتی خود را ادامه دادند.

در طول قرن بیستم چندین خیابان عریض به سمت بخش های مختلف بازار کشیده شده و آن بخش‌ها را از هسته اصلی بازار جدا کرد.

طی سی سال گذشته فعالیت‌های زیادی در جهت مرمت مسجد کبود، مسجد جامع و چند ساختمان تجاری انجام گرفته شده و اخیرا پل بازار به طور کامل باز سازی شده است.

 

 

مطالب دیگری که ممکن است بپسندید

نظر کاربران

    شما هم می توانید در مورد این مطلب نظر بدهید.

    کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.


    نام :
    ایمیل:
    متن مورد نظر:

    عضویت در خبرنامه wiki5040