۱۵ آذر ۱۳۹۳

آشنایی کامل با پرتقال و خواص و فواید آن

۱۵ آذر ۱۳۹۳ 13639 بازدیدکننده 2 نظر
آشنایی کامل با پرتقال و خواص و فواید آن در این مقاله می خوانید

پرتقال میوه‌ای آبدار، شیرین و سرشار از ویتامین ث است که یک میان وعده‌ای عالی و افزودنی ویژه در بسیاری از مواد غذایی به شمار می رود. با خواص این میوه آشنا شوید. ...

آشنایی کامل با پرتقال و خواص و فواید آن

 

جای تعجب نیست که پرتقال یکی از محبوب‌ترین میوه‌های دنیا است. بسته به نوع پرتقال، این میوه معمولاً از زمستان تا تابستان در دسترس است. 

پرتقال میوه‌ای گرد از دسته مرکبات است که پوستی با بافت ریز و به رنگ نارنجی (همرنگ گوشت آن) دارد. پوست پرتقال از نظر ضخامت ممکن است از خیلی نازک تا خیلی ضخیم متفاوت باشد. معمولاً قطر پرتقال حدود 5 تا 8 سانتیمتر است. 

 

یک پرتقال تازه متوسط (131 گرم) 62 کالری

  1. مواد مغذی مقدار ماده مغذی نسبت به مقدار مورد نیاز روزانه

    ویتامین ث

    92.9%

    فیبر

    12.5%

    فولات

    9.8%

    ویتامین ب 1

    9.1%

    پتاسیم

    6.7%

    مس

    6.6%

    اسید پانتوتنیک

    6.6%

    کلسیم

    5.2%

     

 

فواید پرتقال برای سلامتی

 

مواد مغذی گیاهی التیام‌بخش

در مطالعات اخیر، خواص التیام بخشی پرتقال، با انواع گسترده‌ای از ترکیبات مغذی گیاهی آن پیوند داده شده است. این مواد مغذی گیاهی شامل فلاوانونهای مرکبات ( انواع فلاونوئیدهایی که شامل مولکول‌های هسپرتین و نارنجنین هستند)، آنتوسیانینها، اسید هیدروکسی سینامیک و انواع پلی فنولها می‌شود. وقتی این مواد مغذی گیاهی پرتقال همراه با ویتامین ث مورد مطالعه قرار گرفتند، خواص آنتی اکسیدانی قابل‌توجه این میوه مشخص شد. 

اما فلاوانون دیگری در پرتقال وجود دارد به نام مولکول هرپریدین که در تحقیقات مواد مغذی پرتقال به صورت مجزا بر آن مطالعه شده بود. هرپریدین که احتمالاً مهم‌ترین فلاوانون پرتقال است ، فشارخون و کلسترول را در مطالعات حیوانی کاهش داده و خواص ضد التهابی قوی دارد. نکته مهم این است که بیشتر مواد مغذی پرتقال در پوست و پالپهای سفید رنگ داخل آن قرار دارند نه بخش آبدار وسط پرتقال بنابراین این ترکیبات مفید اغلب در حین فراوری و تولید آب پرتقال دور ریخته می‌شوند. 

 

مقدار مناسب ویتامین ث برای محافظت آنتی اکسیدانی و تقویت سیستم ایمنی بدن

شاید پیش از این خود می‌دانستید که پرتقال منبع عالی برای ویتامین ث محسوب می‌شود اما آیا میدانید که ویتامین ث و پرتقال چه اهمیتی برای سلامتی دارند؟ ویتامین ث آنتی اکسیدان محلول در آب در بدن است که رادیکال‌های آزاد را خلع سلاح کرده و از آسیب در محیط‌های آبی داخل و خارج از سلول پیشگیری می‌کند. داخل سلول‌ها، یکی از نتایج بالقوه آسیب رادیکال‌های آزاد به دی ان ای، سرطان است. به خصوص در بخش‌هایی از بدن که تولید سلولی سرعت ویژه‌ای دارد مانند دستگاه گوارش، جلوگیری از جهش دی ان ای به معنی پیشگیری از سرطان است. به همین علت مصرف کافی ویتامین ث با کاهش خطر سرطان‌ روده بزرگ همراه است. 

آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد در مولکول‌ها و ساختارهای سلولی دیگر می‌تواند به التهاب دردناکی منجر شود چون بدن سعی می‌کند از بخش‌های آسیب‌دیده خلاص شود. ویتامین ث از آسیب رادیکال آزاد که موجب زنجیره التهابی می‌شود جلوگیری می‌کند، بنابراین مصرف آن با کاهش شدت وضعیت‌های التهابی مانند آسم، آرتروز استخوانی و آرتروز روماتیسمی همراه است. 

رادیکال‌های آزاد همچنین کلسترول را اکسیده می‌کنند. کلسترول پس از اکسیده شدن به دیواره‌های عروق می‌چسبد و به شکل پلاک تجمع می‌یابد که در نهایت به قدری این تجمع کلسترول زیاد می‌شود که مانعی برای جریان خون شده یا به طور کامل رگ را مسدود می‌کند، یا بخشی از آن جداشده و موجب حمله قلبی یا سکته مغزی می‌گردد. از آنجایی که ویتامین ث می‌تواند باعث خنثی کردن رادیکال‌های آزاد شود، می‌تواند به پیشگیری از اکسیداسیون کلسترول کمک کند. 

ویتامین ث که برای عملکرد درست دستگاه ایمنی نیز حیاتی است، برای پیشگیری از سرماخوردگی خوب بوده و در پیشگیری از بازگشت عفونت‌های گوش نیز می‌تواند مفید باشد. 

 

مصرف یک لیوان آب پرتقال بهتر از ویتامین ث تنها است

 

تحقیقات انجام‌شده توسط محققان ایتالیایی نشان داده است مصرف مکمل‌های ویتامین ث، همان تأثیرات محافظتی نوشیدن یک لیوان آب پرتقال را ندارد. 

هفت فرد سالم در این آزمایش شرکت کردند که به هر کدام سه نوشیدنی در دو هفته جدا داده شد: آب پرتقال خونی حاوی 150 میلی‌گرم ویتامین ث، آب غنی‌شده با 150 میلی‌گرم ویتامین ث و محلول آب قند بدون ویتامین ث. بلافاصله پس از نوشیدن و سپس هر یک ساعت یک‌بار (تا هشت ساعت) و در نهایت 24 ساعت پس از آن، نمونه‌های خون از آن‌ها جمع‌آوری شد. 

نمونه‌های خونی در معرض پروکسید هیدروژن قرار داده شدند و آسیب رادیکال‌های آزاد به دی‌ان‌ای در سه ساعت و بیست و چهار ساعت بعد ارزیابی شد. تنها زمانی که آب پرتقال مصرف شده بود، تأثیرات محافظتی از بدن دیده شد. پس از نوشیدن آب پرتقال آسیب به دی ان ای پس از سه ساعت 18% کمتر و پس از 24 ساعت 16% کمتر بود. پس از مصرف آب غنی‌شده با ویتامین ث و آب قند هیچ‌گونه تأثیرات محافظتی در مقابل آسیب دی ان ای دیده نشد. 

اگر چه مطالعه‌ای دیگر نشان داد که مصرف مقادیر بسیار بیشتری از ویتامین ث تنها، تأثیر محافظت‌کننده از بدن دارد. این پژوهش نشان داد نه تنها محافظتی که توسط میوه انجام می‌شود (نه مکمل) پیچیده‌تر است، بلکه مقدار بسیار کمتری از آن ماده مغذی (مانند ویتامین ث ) برای همین تأثیر لازم است. 

محققان این پژوهش میگویند مشخص شده است که در پرتقال ویتامین ث تنها مسئول شیمیایی محافظت آنتی اکسیدانی نیست، بلکه ویتامین ث بخشی از ترکیب مواد شیمیایی گیاهی مفید و فراوان آن است (مثل سیانیدین – 3 – گلوکوزید، فلاوانونها و کاروتنوئیدها) اما نحوه برهم‌کنش آن‌ها هنوز کامل مشخص نیست. لازم نیست برای دریافت فواید محافظتی پرتقال، منتظر شنیدن نتیجه مطالعات دانشمندان بمانید. برای محافظت بیشتر از دی ان ای، نوشیدنی‌های غنی‌شده با ویتامین ث مصرف نکنید بلکه از آب میوه واقعی پرتقال یا خود پرتقال لذت ببرید (ترجیحاً بهتر است انواع ارگانیک آن را تهیه نمایید چون مواد ارگانیک حاوی مقادیر بیشتری مواد مغذی هستند). 

با توجه به انبوه فواید ویتامین ث، جای تعجب نیست که تحقیقات نشان داده است که مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از این ماده مغذی، با کاهش خطر عوامل مرگ‌ومیر از جمله بیماری قلبی، سکته و سرطان همراه است. 

 

محافظت در مقابل بیماری‌های قلبی عروقی

 

گزارشی در سال 2003 توسط گروه تحقیقات استرالیایی منتشر شد که بازبینی 48 مطالعه بود و نشان داد که رژیم غذایی مملو از مرکبات از نظر آماری محافظت چشمگیری در مقابل برخی انواع سرطان داشته و 21 مطالعه دیگر محافظت قابل‌توجهی نشان نداد . 

مرکبات محافظت چشمگیری در مقابل سرطان‌های معده، مری و حفره دهان و حلق (oro-phayngeal/laryngeal دهان، حنجره و حلق) نشان داده‌اند. در این سرطان‌ها، مطالعات کاهش خطر 40 تا 50% ابتلا را نشان داده‌اند. 

در گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت "برنامه غذایی، تغذیه و جلوگیری از بیماری مزمن " نتیجه‌گیری شده است که برنامه غذایی که حاوی مرکبات باشد، محافظت در مقابل بیماری‌های قلبی عروقی را نیز به دنبال دارد، فولات موجود در آن‌ها برای کاهش عامل زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی عروقی یعنی هموستئین ضروری است، پتاسیم به کاهش فشارخون کمک می‌کند و از سکته و آریتیمی قلب جلوگیری می‌کند و ویتامین ث، کاروتنوئیدها، و فلاونوئیدهای مرکبات نیز همه دارای تأثیرات محافظت‌کننده در مقابل بیماری‌های قلبی عروقی هستند. 

یک مطالعه بزرگ که نتیجه آن در گزارش سازمان علمی و تحقیقات صنعتی منافع المشترک (CSIRO ) منتشر شد نشان داد که یک وعده اضافی میوه و سبزیجات در روز خطر سکته را تا 4% کاهش می‌دهد و این مقدار در مرکبات 5 تا 6 برابر است و مصرف یک وعده اضافی مرکبات در روز تا 19% خطر سکته را کاهش می‌یابد. 

گزارش سازمان علمی و تحقیقات صنعتی منافع المشترک نیز شواهدی از تأثیرات مثبت مصرف مرکبات در مطالعات مربوط به آرتروز، آسم، بیماری آلزایمر و نقص شناختی، بیماری پارکینسون، دژنراسیون ماکولا، دیابت، سنگ صفرا، ام اس، وبا، ژنژتیو، عملکرد بهینه ریه، آب مروارید، کولیت زخمی و بیماری کرون ارائه داده است. 

و در آخر گزارش سازمان علمی و تحقیقات صنعتی منافع المشترک اشاره می‌کند که مرکبات به عنوان مواد غذایی سرشار از مواد مغذی و کم چرب که شاخص گلیسمی پایینی دارند، در مقابل اضافه‌وزن و چاقی نیز از بدن محافظت می‌کنند. چاقی و اضافه‌وزن خطر بیماری قلبی، برخی سرطان‌ها، دیابت، فشارخون بالا و سکته را افزایش داده و علائم وضعیت‌های دیگری مانند آرتروز را تشدید می‌کند.  

یک پرتقال بیش از 170 ماده مغذی مختلف و بیش از 60 فلاونوئید دارد که بسیاری از آن‌ها خواص ضد التهابی، ضد توموری و جلوگیری از لخته شدن خون و نیز تأثیرات قوی آنتی اکسیدانی نشان داده‌اند. 

مواد مغذی به ویژه گروه پلی فنولها در مرکبات به وفور یافت می‌شود. پرتقال حاوی 84 میلی‌گرم معادل اسید گالیک در 100 میلی‌گرم است. این پلی فنولها که در پرتقال بسیار فراوان هستند، از طیف گسترده‌ای از خواص آنتی اکسیدانی، ضد ویروسی، ضد آلرژی، ضد التهابی، ضد تکثیری و ضد سرطانی دارند. بیشتر تحقیقاتی که بر روی پلی فنولهای مرکبات انجام‌شده بر نقش احتمالی آن در بیماری‌های قلبی و سرطان متمرکز بوده اما اخیراً دانشمندان به بررسی نقش آن‌ها در عملکرد مغز مانند یادگیری و حافظه نیز پرداخته‌اند. 

روزبه‌روز مطالعات بیشتری نشان می‌دهد که مواد مغذی موجود در مرکبات، هنگامی که به صورت میوه (نه به صورت مکمل) و در کنار سایر مواد مغذی فعال که به صورت طبیعی در آن میوه وجود دارند مصرف شود، میزان جذب خیلی بیشتری در بدن دارد. 

 

لیمونوئیدهای موجود در مرکبات، قابلیت مرکبات در بهبود سلامتی را افزایش می‌دهند 

 

در مطالعات حیوانی و آزمایشاتی که بر روی سلول‌های انسانی انجام گرفته است ، مشخص شده است که ترکیبات موجود در مرکبات (از جمله پرتقال) که لیمونوئید نامیده می‌شوند، به مبارزه با سرطان دهان، پوست، ریه، سینه، معده و سرطان‌ روده بزرگ کمک می‌کند. دانشمندان دریافته‌اند که بدن ما به سهولت می‌تواند لیمونوئیدهای طولانی اثر به نام لیمونین را که در مرکبات تقریباً به همان اندازه ویتامین ث به وفور یافت می‌شوند، جذب کرده و مورد استفاده قرار دهد. 

 

در مرکبات لیمونین به شکل لیمونین گلوکوزید یافت می‌شود که در آن لیمونین به مولکول قند (گلوکز) متصل است. بدن ما به سهولت این ترکیب را گوارش می‌کند، قند را جدا کرده و لیمونین را آزاد کند. 

در مطالعه‌ای به 16 داوطلب مقادیر متفاوتی لیمونین گلوکوزید که در 1 تا 7 لیوان آب پرتقال وجود دارد، داده شد. آزمایش خون آن‌ها نشان داد که لیمونین در پلاسمای همه به جز یکی از شرکت‌کننده‌ها وجود داشت و غلظت آن شش ساعت پس از مصرف، در بیش‌ترین مقدار قرار داشت. پس از بیست و چهار ساعت بعد از مصرف، هنوز هم رد لیمونین در 5 داوطلب هنوز وجود داشت. 

دسترسی زیستی لیمونین (ميزان‌ سرعت‌ ورود دارو به‌ دستگاه‌ گردش‌ خون‌ و بافت‌ها) و دوام آن، علت قدرتمند بودن لیمونوئیدهای مرکبات در مقابله با سرطان است که پیوسته می‌توانند از تکثیر سریع سلول‌های سرطانی جلوگیری کنند. مواد ضد سرطانی طبیعی دیگر به مدت خیلی کمتری در دسترسی زیستی قرار دارند، مثلاً فنولهای موجود در چای سبز و شکلات تنها 4 تا 6 ساعت در بدن فعال باقی می مانند. 

 

فواید محتمل کاهش‌دهنده کلسترول

مطالعات بر روی تأثیر کاهش‌دهنده کلسترول لیمونین در حال انجام است. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که سلول‌های کبد انسان، در صورت مواجهه با لیمونین، آپو بی (Apo B) کمتری تولید می‌کنند. آپو بی پروتئین ساختاری است که بخشی از مولکول کلسترول ال‌دی‌ال (کلسترول بد) بوده و برای تولید کلسترول بد، انتقال و اتصال آن لازم است، بنابراین هر قدر این پروتئین بیشتر باشد، به معنی کلسترول ال‌دی‌ال بیشتر است. 

 

ترکیبات موجود در پوست پرتقال می‌تواند به اندازه داروهای استاتین برای کاهش کلسترول موثر باشد

 

طبق مطالعه‌ای که محققان کانادایی و آمریکایی انجام دادند مشخص شد گروهی از ترکیبات موجود در پوست مرکبات که پلی متوکسیلیت فلاون خوانده می‌شود، حتی بیشتر از برخی داروهای تجویزی قدرت کاهش کلسترول را دارد و درحالی‌که عوارض آن‌ها را ندارد. 

در این مطالعه وقتی به حیوانات آزمایشگاهی که رژیم غذایی افزایش‌دهنده کلسترول مصرف می‌کردند، همان برنامه غذایی ولی با 1% پلی متوکسیلیت فلاون (عمدتا تانگریتین) داده شد، میزان کلسترول کلی خونشان، کلسترول خیلی کم چگال (VLDL)، و کلسترول بد، به ترتیب 19 تا 27 و 32 تا 40 درصد کاهش یافت. هنگامی که به حیوانات برنامه غذایی حاوی 3% ترکیب دو فلاونون مرکبات (هسپریدین و نارینگین) داده شد نیز کاهش قابل‌مقایسه‌ای دیده شد. 

درمان با پلی متوکسیلیت فلاون به نظر نمی‌رسد هیچ تأثیری بر میزان اچ دی ال (کلسترول خوب) داشته باشد و هیچ عارضه منفی در حیواناتی که رژیم غذایی حاوی این ترکیبات را داشتند مشاهده نشد. 

با وجود اینکه تعداد زیادی از مرکبات حاوی پلی متوکسیلیت فلاون هستند، متداول‌ترین پلی متوکسیلیت فلاونها یعنی تانگرتین و نوبیلتین در پوست پرتقال و نارنگی وجود دارد. آب این میوه‌ها نیز در مقادیر خیلی کمتر حاوی پلی متوکسیلیت فلاونها است. در واقع باید حدود 20 لیوان آب میوه در روز بخورید تا مقدار پلی متوکسیلیت فلاون دریافتی قابل‌مقایسه با مقدار داده‌شده به حیوانات باشد. برای دریافت خواص کاهش‌دهنده کلسترول پرتقال و نارنگی ، هر روز یک قاشق پوست نارنگی یا پرتقال ارگانیک خوب تمیز شده را رنده کرده و آن در چای، سالاد، سس سالاد، ماست، سوپ یا سوپ جو، گندم یا برنج مصرف کنید. در حال حاضر محققان مکانیسم عملکرد این ترکیبات در کاهش کلسترول را تحت بررسی و مطالعه قرار داده‌اند. بر اساس نتایج اولیه مطالعات سلولی و حیوانی، به نظر می‌رسد پلی متوکسیلیت فلاونها همانند داروهای استاتین عمل می‌کنند و سنتز کلسترول و تری گلیسیرید در کبد را مهار می‌کنند. 

 

منبع بسیار خوب فیبر

پرتقال منبع خوبی برای فیبر است که مشخص‌شده کلسترول بالا را کاهش داده و بنابراین به جلوگیری از تصلب شریان کمک می‌کنند. فیبر همچنین می‌تواند با حفظ سطح قند خون به کنترل آن کمک کند به همین علت پرتقال میان وعده بسیار مفیدی برای افراد دیابتی است. به علاوه قند طبیعی پرتقال فروکتوز است که به حفظ قند خون و جلوگیری از افزایش زیاد آن پس از صرف میوه، کمک می‌کند. فیبر پرتقال مواد شیمیایی سرطان زا را گرفته و آن‌ها را از سلول‌های روده دور می‌کند و بنابراین خط دفاعی دیگری در مقابل سرطان روده به شمار می‌آید. فیبر موجود در پرتقال می‌تواند برای کاهش یبوست یا اسهال در افرادی که از سندرم روده تحریک‌پذیر رنج می‌برند نیز مفید باشد. 

علاوه بر مواد مغذی گیاهی پرتقال ، ویتامین ث و فیبر، پرتقال منبع خوبی برای فولات، ویتامین آ (به شکل کاروتنوئید)، ویتامین ب 1، پتاسیم ، مس، اسید پانتوتنیک و کلسیم است. 

 

جلوگیری از سنگ کلیه 

 

می‌خواهید خطر سنگ کلیه اگزالات کلسیم را کاهش دهید؟ آب پرتقال بنوشید. مطالعه‌ای که در British Journal of Nutrition منتشر شد نشان داد که وقتی زنان شرکت‌کننده، نیم تا یک لیتر آب پرتقال، گریپ‌فروت، یا سیب در روز مصرف می‌کردند، اسیدسیتریک و مقدار pH ادرار آن‌ها افزایش‌یافته و بنابراین خطر تشکیل سنگ اگزالات کلسیم به مقدار چشمگیری کاهش می‌یافت. 

 

پیشگیری و کاهش خطر سرطان معده

طبق مطالعه‌ای که در Journal of the American College of Nutrition  منتشر شد، مصرف یک پرتقال در روز خطر زخم‌های گوارشی را کاهش می‌دهد. در این مطالعه محققان داده‌های بیش از شش هزار شرکت‌کننده بزرگ‌سال را ارزیابی کردند . شرکت‌کنندگانی که سطح ویتامین ث در خونشان بالا بود، 25% بروز عفونت هلیکوباکتر پیلوری در آن‌ها کمتر بود. این باکتری مسئول ایجاد زخم‌های گوارشی بوده و به نوبه خود خطر سرطان معده را افزایش می‌دهد. محققان نمی‌دانند این باکتری مقدار ویتامین ث خون را کاهش می‌دهد یا مقدار ویتامین ث زیاد در خون به جلوگیری از عفونت این باکتری کمک می‌کند، در هر صورت مصرف یک پرتقال یا نوشیدن یک لیوان آب پرتقال در روز می‌تواند به پیشگیری از زخم معده کمک کند. محققان این مطالعه افرادی را که آزمایش هلیکو باکتر پیلوری در آن‌ها مثبت بود، ملزم کردند مصرف غذاهای سرشار از ویتامین ث شان را افزایش دهند چون این کار به آن‌ها در مقابله با عفونت هلیکو باکتر پیلوری کمک می‌کند. 

 

محافظت از سلامت دستگاه تنفسی 

مصرف غذاهای سرشار از بتا کریپتوگزانتین (کاروتنوئید پرتقال خونی) در مقادیر بالا در پرتقال ،ذرت، کدوتنبل، پاپایا، فلفل دلمه‌ای قرمز، نارنگی و هلو به میزان قابل‌توجهی خطر ایجاد سرطان ریه را می‌تواند کاهش دهد. مطالعه‌ای که در سپتامبر 2003 منتشر شد، داده‌های سبک زندگی و غذایی بیش از 60000 بزرگ‌سال در شانگهای چین را بازبینی کرد. افرادی که غذاهای سرشار از کریپتوگزانتین مصرف می‌کردند 27% خطر سرطان ریه در آن‌ها کاهش یافت. وقتی افراد سیگاری ارزیابی شدند، افرادی که در گروه مصرف‌کننده غذاهای سرشار از کریپتوگزانتین قرار داشتند، 37% خطر سرطان ریه در آن‌ها کمتر از افراد سیگاری بود که کمترین مقدار این غذاهای محافظت‌کننده را مصرف می‌کردند. 

 

محافـظت از بدن در مقابل آرتروز روماتیسمی 

 

تحقیقات جدید منتشرشده در American Journal of Clinical Nutrition نشان داد که مصرف روزانه یک لیوان آب پرتقال تازه می‌تواند به مقدار قابل‌توجهی خطر آرتروز روماتیسمی را کاهش دهد. 

داده‌های جمع‌آوری شده از EPIC (European Prospective Investigation of Cancer) بر روی 25000 نفر نشان داد که در شرکت‌کنندگانی که مصرف روزانه کاروتنوئیدها، زیگزانتین، و بتا کریپتوگزانتین در آن‌ها زیاد بود، خطر آرتروز روماتیسمی خیلی کمتر از افرادی بود که حداقل میزان این مواد مغذی را مصرف کرده بودند. افرادی که بیش‌ترین مقدار مصرف زیگرانتین را داشتند احتمال آرتروزروماتیسمی در آن‌ها کمتر از 52% بود، درحالی‌که افرادی که بیش‌ترین مقدار کریپتوگزانتین را مصرف کرده بودند خطر آرتروز روماتیسمی در آن‌ها 49% کاهش یافته بود. فواید کارِ ساده نوشیدن یک لیوان آب پرتقال تازه در روز تا این حد چشمگیر است. 

 

توضیحات کلی

پرتقال یکی از محبوب‌ترین میوه‌های دنیا است و علاوه بر طعم دل‌چسب و خوشمزه‌ای که دارد، بیشتر مردم آن را به عنوان میوه‌ای برای تقویت سلامتی می‌شناسند. 

پرتقال میوه‌ای گرد از دسته مرکبات است که پوستی با بافت ریز و به رنگ نارنجی (درست همرنگ گوشت آن) دارد. اندازه آن معمولاً بین 5 تا 8 سانتیمتر است. 

پرتقال به دو دسته کلی شیرین و تلخ دسته‌بندی می‌شود و معمولاً پرتقال شیرین بیشتر مصرف می‌گردد. انواع محبوب پرتقال شیرین در دنیا شامل یافا ، ناول، والنسیا و نیز پرتقال خونی (گونه دو رگه از پرتقال که از نظر اندازه کوچکتر، معطرتر و دارای گوشت قرمز رنگ است). پرتقال تلخ (Citrus aurantium یا نارنج) اغلب برای تهیه مارمالاد و مربا استفاده‌شده و تراشه پوست آن به عنوان طعم‌دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

 

تاریخچه

 

پرتقال هزاران سال پیش در آسیا از جنوب چین تا اندونزی وجود داشت و کشت آن تا هند گسترش یافته بود. اگر چه در نقاشی‌های دوره رنسانس مانند تابلوی شام آخر لئوناردو داوینچی پرتقال در روی میز تصویر شده است اما این فرض که پرتقال در آن زمان در آن منطقه وجود داشته اشتباه است چون پرتقال تا حدود قرن نهم در خاورمیانه کشت نمی‌شد. پرتقال شیرین در حدود قرن 15 توسط گروه‌های مختلفی از جمله مسلمانان اسپانیا، پرتقالی‌ها و نیز کاشفان و تاجران ایتالیایی که پرتقال را در سفرهایشان به آسیا و خاورمیانه دیده بودند، به اروپا وارد شد. 

 

پس از این که کریستف کلمب تخم پرتقال را در سفر دوم خود به دنیای جدید با خود آورد، درخت‌های پرتقال در اواخر قرن 15 در جزایر کارائیب کاشته شدند. 

 

پیش از قرن بیستم پرتقال میوه‌ای بسیار گران‌قیمت در امریکا بود و بنابراین مرتب مصرف نمی‌شد بلکه در مراسم‌های خاص مانند کریسمس آن را مصرف می‌کردند اما پس از گسترش سیستمهای حمل‌ونقل و اختراع روش‌های فراوری غذا برای استفاده از محصولات جانبی پرتقال مانند اسیدسیتریک و بیوفلاونوئیدها قیمت آن کاهش یافت و به طور گسترده مورد مصرف مردم قرار گرفت. امروزه بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پرتقال در دنیا امریکا، برزیل، مکزیک، اسپانیا، چین و فلسطین اشغالی هستند. 

 

انتخاب و نگهداری از پرتقال

 

پرتقال خوب لزوماً نباید به رنگ نارنجی روشن باشد. در واقع رنگ یکنواخت پرتقال‌های غیر ارگانیک ممکن است به علت تزریق رنگ مصنوعی Citrus Red Number2 در پوست آن به میزان دو بخش در میلیون، باشد. پرتقال چه ارگانیک باشد چه غیر ارگانیک، حتی اگر بخشی از آن‌ها سبز باشد یا لکه زنگ‌زده قهوه‌ای رنگی داشته باشند، ممکن است به اندازه پرتقال‌های کاملاً نارنجی رسیده و طعم دار باشند. از خرید پرتقال‌هایی که لکه‌های نرم یا کپک بر روی آن‌هاست خودداری کنید. پرتقال جز بیست مواد غذایی است که بقایای سموم و آفت‌کش‌ها در آن زیاد است بنابراین بهتر است تا حد ممکن پرتقال‌های ارگانیک خریداری نمایید. 

پرتقال‌هایی را انتخاب کنید که پوستشان بافت صاف داشته و سفت بوده و نسبت به اندازه‌شان سنگین باشند. این پرتقال‌ها آبدارتر از پرتقال‌های اسفنجی یا سبک‌وزن هستند. به طور کلی پرتقال‌هایی که کوچک‌تر هستند، آبدارتر از پرتقال‌های بزرگ‌تر هستند و پوست نازک‌تری دارند. 

 

چگونه پرتقال را نگهداری کنیم 

پرتقال را می‌توان در دمای اتاق یا در یخچال نگهداری کرد، این بستگی به ترجیح شما دارد. معمولاً در هر دو حالت به یک اندازه (دو هفته) دوام خواهند داشت و مقدار مواد مغذی‌شان تقریباً به یک اندازه در هر دو روش حفظ می‌شود. بهترین روش نگهداری پرتقال این است که بسته‌بندی آن شل و آزاد باشد نه این که در پلاستیک پیچیده شود چون در پلاستیک ممکن است مرطوب بماند و اگر پرتقال در معرض رطوبت قرار بگیرد به راحتی کپک میزند. 

پوست و آب پرتقال را نیز می‌توان برای مصارف بعدی نگهداری کرد. آب پرتقال تازه گرفته‌شده را در قالب یخ بریزید تا یخ بزند و سپس آن‌ها را در کیسه پلاستیکی در فریزر نگهداری کنید. پوست پرتقال خشک‌شده، باید در مکانی خشک و خنک در ظرف شیشه‌ای بدون منفذ نگهداری شود. 

 

توصیه‌هایی برای آماده سازی و پخت

 

پرتقال را به راحتی پوست‌کنده و از آن به عنوان میان وعده لذت ببرید. پیش از این که پرتقال را از وسط به دو نیم کنید، پوست آن را بشویید تا هر گونه آلودگی  یا باکتری باقی‌مانده بر روی سطح آن ، وارد میوه نشود. میوه را به دو یا چند قسمت تقسیم کنید. 

پرتقال‌های پوست نازک را به راحتی می‌تواند با دست پوست کند. برای کندن ساده‌تر پوست پرتقال‌های پوست ضخیم، ابتدا یک بخش کوچک از بالای پرتقال را ببرید. سپس می‌توانید در پوست آن چهار برش طولی از بالا تا انتهای پرتقال بزنید و پوست این بخش‌ها را بکنید یا این که از بالا شروع کنید به صورت مارپیچی پرتقال را پوست بگیرید. 

از آب پرتقال اغلب در تهیه مواد غذایی استفاده می‌شود. پرتقال همانند بیشتر مرکبات هنگامی که گرم‌تر باشند آب بیشتری می‌دهند بنابراین هنگامی که پرتقال در دمای اتاق است آن را آب گیری کنید. پرتقال را بر روی سطح صافی در زیر کف دست خود بغلتانید تا آب بیشتری از آن بگیرید. آب پرتقال را به شیوه‌های گوناگون می‌توانید بگیرید. می‌توانید از آب‌میوه‌گیری استفاده کنید یا به شیوه قدیمی به صورت دستی این کار را انجام دهید. 

اگر خواستید از پوست پرتقال استفاده کنید مطمئن شوید که پرتقال کاملاً ارگانیک است چون شیوه‌های مرسوم تولید پرتقال موجب باقی‌مانده مقدار زیادی سموم و آفت‌کش‌ها بر روی پوست آن شده و ممکن است به صورت مصنوعی نیز رنگ به آن تزریق شده باشد. پس از شستشو و خشک کردن پرتقال، با استفاده از پوست کن، چاقو یا ابزار مشابه بخش نارنجی پوست آن را بگیرید. مراقب باشید ضخامت زیادی از پوست را نگیرید چون بخش سفید زیر لایه نارنجی رنگ پوست تلخ است و نباید آن را مصرف کرد. پوست را در صورت لزوم می‌توانید خردکنید. 

 

چند پیشنهاد برای مصرف پرتقال

پیاز و زنجبیل را خردکرده و سپس مقداری آب پرتقال را به ظرف اضافه کنید. از مایع به عنوان سس سالمون یا تن استفاده کنید. 

با استفاده از برش‌های پرتقال، رازیانه، و چغندر پخته (لبو) سالاد خوشمزه‌ای آماده کنید. 

سیب‌زمینی شیرین ، کدو حلوایی و برش‌های پرتقال را در آب پرتقال بریزید و به آرامی بجوشانید. پیش از سرو مقداری گردو روی آن بریزید.  

 

نگرانی‌های فردی 

پرتقال‌ها منبع عالی ویتامین ث هستند. همچنین منبع بسیار خوبی برای فیبر به شمار می روند. به علاوه پرتقال‌ها منبع خوبی برای ویتامین‌های ب از جمله ویتامین ب 1، اسید پانتوتنیک و فولات و نیز ویتامین آ، کلسیم، مس و پتاسیم می‌باشند. 

 

پروفایل تغذیه‌ای پرتقال 

علاوه بر مواد مغذی که در جدول ارائه‌شده، مواد مغذی دیگری مانند کربوهیدرات‌ها، قند، فیبر محلول و نامحلول، سدیم، ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، آمینو اسیدها و مواد دیگری نیز در پرتقال وجود دارد. 

 

  1. یک پرتقال متوسط (131 گرم)

    62 کالری

    ماده مغذی

    مقدار

    مقدار ماده مغذی نسبت به درصد مقدار مورد نیاز روزانه

    چگالی ماده مغذی

    رده‌بندی

    ویتامین ث

    69.69 میلی‌گرم

    92.9

    27.2

    عالی

    فیبر

    3.14 گرم

    12.6

    3.7

    بسیار خوب

    فولات

    39.30 میکروگرم

    9.8

    2.9

    خوب

    ویتامین ب 1

    0.11 میلی‌گرم

    9.2

    2.7

    خوب

    پتاسیم

    237.11 میلی‌گرم

    6.8

    2.0

    خوب

    مس

    0.06 میلی‌گرم

    6.7

    1.9

    خوب

    اسید پانتوتنیک

    0.33 میلی‌گرم

    6.6

    1.9

    خوب

    کلسیم

    52.40 میلی‌گرم

    5.2

    1.5

    خوب

 

مطالب دیگری که ممکن است بپسندید

نظر کاربران

    شما هم می توانید در مورد این مطلب نظر بدهید.

    کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.


    نام :
    ایمیل:
    متن مورد نظر:

    عضویت در خبرنامه wiki5040