ترس از تاریکی ( NYCTOPHOBIA)

در این مقاله می خوانید

نکتوفوبیا به معنی ترس بسیار شدید از تاریکی است. اما دلیل این ترس چیست؟ چگونه می توان آن را درمان کرد؟ ...

ترس از تاریکی ( نکتوفوبیا Nyctophobia) چیست؟  

ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا (واژه‌ای با ریشه یونانی از کلمه نکتوس (nuktos) به معنی شب و فوبوس (phobos) به معنی ترس) ترس شدید و غیرمنطقی از تاریکی است. افرادی که ترس از تاریکی دارند ممکن است تنها با فکر تنها بودن در یک فضای تاریک احساس بدی پیدا کنند. وحشتی که فرد مبتلا به ترس از تاریکی هنگامی که در تاریکی قرار می‌گیرد احساس می‌کند، خیلی شدیدتر از احساس یک فرد معمولی است. افراد طبیعی معمولاً نگران چیزی هستند که نمی‌توانند در تاریکی ببینند، اما فردی که نکتوفوبیا دارد متفاوت است. علاوه بر ترس از چیزهایی که نمی‌تواند ببیند، از خود تاریکی هم می‌ترسد. تنها بودن در تاریکی فرد را دچار وحشت، دلهره، و لرزیدن و تعریق می‌کند. این نوع فوبیا ممکن است در زندگی فرد ناراحتی و مزاحمت زیادی ایجاد کند چون فعالیت‌های شبانه فرد و انتخاب‌های او را محدود می‌کند. 

تقریباً همه کودکان چنین ترسی را تجربه می‌کنند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که حدود 90% از کودکان انواع مشخصی از ترس را تجربه کرده و ترس از تاریکی شایع‌ترین ترس در کودکان در رنج گسترده‌ای از سنین است. وقتی کودکان تا بزرگ‌سالی نمی‌توانند بر ترسشان غلبه کنند، ترس تبدیل به فوبیا (هراس) می‌شود که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار داده و موجب استرس و کاهش بهره‌وری او شود. 

علت‌های ترس از تاریکی 

ترس از تاریکی همانند فوبیاهای دیگر به واسطه واقعه آسیب‌زایی در تاریکی در گذشته ایجاد می‌شود، مثلاً فردی که در بزرگ‌سالی از تاریکی می‌ترسد، شاید در کودکی دزدی در تاریکی وارد خانه آن‌ها شده و او را در خطر قرار داده است یا درحالی‌که با دوستانش در شب قایم موشک بازی می‌کرده گم شده است. معمولاً فردی که ترس از تاریکی دارد به خاطر شرمندگی از ترس خود یا حتی ترس از صحبت کردن درباره تاریکی، ترس خود را به دیگران و حتی اعضای خانواده‌اش نمی‌گوید . زمانی که ترس از تاریکی مشکلات و ناراحتی‌های زیادی برای فرد ایجاد می‌کند باید به دنبال کمک حرفه‌ای و درمانگر باشد تا بتواند بر مشکلاتش غلبه کند. 

علائم ترس از تاریکی

افرادی که ترس از تاریکی دارند معمولاً وقتی در فضای تاریکی تنها می مانند خیلی احساس ناآرامی می‌کنند. افرادی که نکتوفوبیای شدیدی را تجربه می‌کنند ممکن است احساس وحشت، نفس‌نفس زدن، سرگیجه، لرزیدن و تعریق کنند و نتوانند به بدترین شرایطی که ممکن است در تاریکی اتفاق بیفتند فکر نکنند. 

وقتی فردی که نکتوفوبیا دارید نمی‌تواند ترسش را کنترل کند (در موارد شدید)، ممکن است مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن در تاریکی ضعف کند. اگر فرد هیچ کاری برای غلبه بر فوبیای خود نکند زندگی‌اش تحت تسلط این ترس قرار خواهد گرفت. 

درمان ترس از تاریکی 

افرادی که نکتوفوبیای شدید دارند، برای غلبه بر ترس بیش از حدشان از تاریکی، به کمک متخصص و درمان‌هایی نیاز دارند. یکی از روش‌های موثر و رایج، درمان رفتاری-شناختی مانند درمان مواجهه یا گفتگو درمانی است. 

از طریق مواجهه درمانی بیمار به تدریج ترس‌هایش را می‌شناسد و قدم به قدم می‌تواند بر آن غلبه کند. در گفتگو درمانی درمانگر با جستجو در گذشته فرد و پیدا کردن علت ترس، ریشه ترس از تاریکی را در بیمار کشف می‌کند . 

این نوع درمان‌ها را می‌توان با دارو ترکیب کرد تا فرد بتواند بر میگرن یا وحشت ناشی از ترس از تاریکی غلبه کند. با این حال وابستگی به دارو برای غلبه بر نکتوفوبیا توصیه نمی‌شود چون دارو می‌تواند عوارضی برای بیمار داشته باشد.