عمل آی یو آی (عمل IUI)  یکی از روش‌های کمک باروری است. در این مقاله اطلاعات کاملی از این عمل و مراقبت های آن آورده شده است.

عمل آی یو آی (عمل IUI)  یکی از روش‌های کمک باروری است که ممکن است به‌تنهایی یا به همراه تحریک تخمدان با دارو، برای درمان  نازایی استفاده شود. تزریق اسپرم شسته شده به داخل رحم  یا هرجایی بالاتر از سوراخ داخلی دهانه رحم را ، آی یو آی می‌نامیم .

چرا عمل آی یو آی ؟  

این روش ممکن است به تنهایی یا با تلفیق روش‌های دیگر ، برای کمک به زوجین نابارور ، به دلایل زیر استفاده شود :

الف ) علت مردانه:

کاهش در تعداد و حرکت اسپرم -  جراحی و صدمه - انزال رو به عقب (رتروگراد) -بیماری‌های سیستمیک مثل دیابت – مشکل جنسی

ب) علل زنانه:

pct  (آزمایش پس از نزدیکی) ضعیف - تنگی شدید دهانه رحم به دلیل منجمد یا سوزاندن زخم دهانه رحم _  مشکلات جنسی مثل واژینیسموس

کاهش می‌دهند به امید اینکه احتمال حاملگی آنان زیاد شود.

عمل آی یو آی چگونه انجام می‌شود ؟

 روش عمل آی یو آی بدون درد و سریع می‌باشد و حدود 20 دقیقه زمان می‌برد .

ابتدا یک نمونه اسپرم از مرد گرفته می‌شود. این نمونه ممکن است داخل آزمایشگاه یا در منزل انجام شود. درهرصورت در عرض کمتر از نیم ساعت باید به آزمایشگاه برسد. سپس مایع منی در آزمایشگاه، آنالیز می‌شود . اسپرم‌های سالم و پرتحرک جدا می‌شوند.

سپس این اسپرم‌های پرتحرک، در اختیار پزشک قرار می‌گیرد تا تزریق داخل رحمی را انجام دهد .

اسپرم‌های جداشده توسط یک سرنگ مخصوص بنام کاتتر IUI که دارای سر پلاستیکی و بلندی دارد از راه واژن و دهانه رحم به داخل رحم منتقل می‌شوند. تست حاملگی بین 14 - 16 روز پس از IUI انجام می‌شود.

برای انجام عمل آی یو آی باید :

1.    لوله‌های رحمی باز باشد .

2.    تعداد اسپرم‌ها حداقل 5 میلیون در میلی‌لیتر باشد.

آیا انجام آی یو آی درد دارد ؟

غالباً خانم‌هایی که آی یو آی می‌کنند ، قبلش یک عکس رنگی از رحم گرفته‌اند . درد آی یو آی به‌هیچ‌عنوان در حد عکس رنگی نیست . می‌توان آن را به پاپ اسمیر تشبیه کرد! البته قبل و بعد آی یو آی ، به دلیل ورود اسپرم و احتمالاً مصرف داروها، دردهای خفیف زیر شکم طبیعی است .

میزان موفقیت در IUI چقدر است ؟

در کل بسته به وضعیت اسپرم و تخمک و محیط شیمیایی رحم و ضخامت اندومتر و ..، میزان موفقیت آی یو آی، حدود 30 درصد  در هر دوره  می‌باشد.

برای افزایش موفقیت آی یو آی (IUI) چه کنم ؟

خب عوامل زیادی بر موفقیت آی یو آی دخیل هستند . بسیاری از آن‌ها از عهده ما خارج‌اند . اما با رعایت نکات زیر ، می‌توانیم موفقیت آی یو آی را افزایش دهیم :

رژیم غذایی خوب - تمرینات ورزشی و نرمشی -  پرهیز از دخانیات و الکل و کاهش مصرف کافئین – وزن نرمال – دوری از استرس – کاهش تماس با مواد شیمیایی                                           

توجه کنید که استحمام  آقایان با آب داغ و یا حمام داغ و یا حتی پوشیدن لباس‌های تنگ ، سلامت اسپرم‌ها را تحت تاٌثیر منفی قرار می‌دهد. هم‌چنین  مصرف بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند بروی کیفیت اسپرم‌ها تأثیر منفی بگذارد، بنابراین پزشکتان را در این رابطه مطلع سازید.

تا چند بار می‌شود آی یو آی  انجام داد ؟

 معمولاً 3 دوره عمل IUI تجویز می‌شود  که در شرایط خاص، ممکن است تعداد  این دوره‌ها افزایش پیدا کند. ولی حداقل سه دوره برای گرفتن جواب ضروری است. اگرچه  بسیاری از بیماران  در همان دفعه اول نتیجه گرفته و باردار می‌شوند.

بهترین زمان انجام IUI کی  است؟

بهتر است آی یو آی ، حدود 6-12 ساعت قبل از تخمک‌گذاری انجام شود. حدوداً 36 تا 48 ساعت پس از تزریق آمپول Hcg . اگرچه  در موارد ناباروری به علت مشکل مردانه برخی پزشکان عقیده دارند که بهترین زمان انجام آی یو آی،  بعد از تخمک گذاری است.

آیا بعد از انجام آی یو آی، باید استراحت مطلق باشم ؟  

خیر . به‌هیچ‌وجه . اگرچه اکثر پزشکان ترجیح می‌دهند برای نیم تا یک ساعت به حالت درازکش بعد از آی یو آی باقی بمانید. اما هیچ نیازی به استراحت مطلق در منزل نیست . فقط بهتر است فعالیت‌های سنگین نداشته باشید . همین .

می‌ترسم بعد از آی یو آی ، اسپرم‌ها بیرون بریزند!

نگران نباشید ! اگر بعد از آی یو آی احساس رطوبت و حتی ریزش ترشح می‌کنید ، غالباً به دلیل وضعیت هورمونی بدن تون و ورود کاتتر و ...هست .  

آیا می‌توانم بعد از آی یو آی نزدیکی کنم ؟

بله . هیچ منعی وجود ندارد . حتی گاهی این مسئله به شما توصیه هم می‌شود ! (البته در آی یو آی تعیین جنسیت، خیر )

آیا خودم می‌توانم در منزل آی یو آی کنم؟ !

گاهی برخی خانم‌ها سؤال می‌کنند آیا خودم می‌توانم با سرنگ یا هر چیز دیگری اسپرم را وارد رحم کنم  ؟

نه عزیزان، در آی یو آی ، یک کاتتر ، از وسط دهانه رحم شما عبور داده می شه تا اسپرم دقیقاً داخل حفره‌ی رحم تخلیه شود . شما به این مکان دسترسی نخواهید داشت .

خونریزی و لکه بینی بعد از آی یو آی؟

به دلیل انجام پروسیجر آی یو آی ، لکه بینی شایع هست . اما اگر میزان آن از حد یک خونریزی ساده، بیشتر شد حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

چند روز بعد از آی یوآی لانه گزینی رخ می‌دهد؟

بعد از آی یو آی (بسته به روز تخمک‌گذاری ) از 9 تا 12 روز ممکن است طول بکشد تا روند لانه گزینی تکمیل شود.

خطرات آی یو آی

درواقع، جالب است بدانید بارداری به روش IUI هیچ خطری برای جنین و مادر ندارد ! بلکه ممکن است  فوایدی هم داشته باشد.  ازجمله اینکه اسپرم‌های سالم و فعال برای لقاح انتخاب می‌شوند.

اما به‌هرحال ، در این روش‌ها خصوصاً اگر با تحریک تخمک‌گذاری همراه باشد، می‌توان گفت که به میزان کمی، ریسک بارداری خارج رحمی و بارداری 2 و چند  قلویی افزایش خواهد داشت .

پیگیری‌های بعد از آی یو آی

یک تا هفت روز بعد از انجام IUI به دلیل تعیین اینکه آیا تخمک‌گذاری خوب انجام‌شده یا نه ،  پروژسترون  خون اندازه‌گیری می‌شود که باید بیشتر از 15 ng/ml باشد.

2- به دلیل آنکه لانه گزینی 6 الی 12 روز بعد از تخمک‌گذاری  رخ می‌دهد بنابراین 2 هفته پس از IUI ، باید تست خون حاملگی (بتا )  انجام شود.

مراقبت‌های پس از عمل IUI

• - استراحت مطلق نیم ساعت پس از عمل روی تخت

• - انجام مراقبت شب بعد از عمل به‌صورت کاهش فعالیت‌های روزانه

• - استراحت نسبی تا نتیجه آزمایش مشخص شود . (فقط خودداری از کارهای سنگین و پله و ..)

• - پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ و استفاده بیشتر از میوه‌ها و سبزیجات