مگس خانگی متداولترین نوع حشرات خانگی در محیط زندگی انسانهاست که در تمام نقاط جهان دیده میشود. مگس حشرهای است که بیماریهای مختلفی را منتقل میکند.
ساختار بدن
مانند تمامی حشرات، بدن مگس خانگی به سه بخش تقسیمشده است ( سر، قفسهی سینه و شکم )، بخش اسکلت بدن و شش پای بندبندی. همچنین مگسها یک جفت بال شفاف دارند. مگس با استفاده از پاها و دهان خود غذا را میچشد. اندازهی مگسهای بزرگسال شش تا 12.5 میلیمتر است و پهنای بال آنها 13 تا 15 میلیمتر میباشد. مگس خانگی خاکستری تیره بوده و چهار خط تیرهرنگ روی قفسهی سینهی خود دارد. مگسها تنها مایعات میخورند اما میتوانند با بزاق دهان خود بسیاری از غذاهای جامد را به مایع تبدیل کنند.
قفسهی سینهی مگس آبی یا حتی سیاه است و چهار خط تیرهی طولی روی پشت آن قرار دارد. تمام بدن مگس با پوششی مو مانند گرفتهشده است. اغلب مگسهای ماده کمی از نرها بزرگترند و فضای بیشتری بین چشمهای قرمز آنها خالی است. شفیرهی مگس در شرایط مختلف از 8 تا 20 میلیگرم متغیر است.
چرخهی زندگی
هر مگس ماده میتواند تقریباً در طول عمر خود 500 تخم بگذارد، این تخمها در چندین گروه 75 تا 150تایی هستند. تخمها سفید و حدود 1.2 میلیمتر هستند. پس از یک روز لارو از تخم بیرون میآید. آنها از مواد ارگانیک مانند زبالهها، مردار و یا مدفوع تغذیه میکنند. لاروها سفید و رنگپریده بوده و 3 تا 9 میلیمتر هستند. لاروها پا نداشته و انتهای دهانشان باریک است. چرخهی زندگی در مرحلهی لارو 14 تا 36 ساعت است.
در چهارمین مرحلهی زندگی آنها به یک مکان خشک و سرد رفته و تبدیل به شفیره میشوند. شفیره قرمز مایل به قهوهای و حدود 8 میلیمتر است.مگسهای بالغ از شفیره به وجود میآیند. مگس بالغ در طبیعت دو هفته عمر میکند و اگر در شرایط مساعد آزمایشگاهی باشد کمی بیشتر زنده خواهد ماند. با تبدیل از شفیره رشد مگس کامل میشود. مگسهای کوچک همیشه مگسهای جوان نیستند بلکه علت کوچکی آنها تغذیهی ناکافی در دوران لارو است.
36 ساعت بعد از خارج شدن از حالت لارو مگس ماده آمادهی جفتگیری است. مگس نر برای انتقال اسپرم به ماده بر پشت او قرار میگیرد. اغلب ماده تنها یکبار جفتگیری میکند و اسپرم را نگه میدارد تا از آن برای چندین بار تخمگذاری استفاده کند. رشد مگس به گرمی هوا بستگی دارد. هرچه هوا گرمتر باشد مگسها سریعتر بزرگ میشوند.
تعیین جنسیت
مگس در تحقیقات زیستی اهمیت ویژهای دارد که به دلیل قابلیت ویژهی اوست: توانایی تعیین جنسیت. تصور میشود مگس برای تعیین جنسیت مکانیسمهای متعددی دارد. اغلب تولیدمثل آنها تناوبی از بکرزایی (نوعی تولید مثل غیر جنسی است که در آن از تخمک لقاحنیافته، یک موجود زنده کامل به وجود میآید ) و تولیدمثل جنسی است . در اثر بکرزایی فقط یک جنس به وجود میآید. در چندین گونه از حشرات بکرزایی از نوع اختیاری میباشد و تخمکهای بارور نشده تنها یک جنس را به وجود میآورند و جنس دیگر از تخمهای لقاح یافته به وجود میآید. بااینوجود مکانیسم خاص تعیین جنسیت در مگس هنوز هم کاملاً حل نشده است.
رابطه با انسانها
مگسها میتوانند بیش از 100 پاتوژن را با خود حمل کنند ازجمله پاتوژن بیماریهایی مانند حصبه، وبا، سالمونلوز، اسهال خونی، سل، سیاهزخم، التهاب چشم و کرمهای انگلی. برخی گونهها در مقابل حشرهکشهای متداول ایمن شدهاند.
مگسها از مایعات یا مواد نیمه مایع تغذیه میکنند، همچنین مواد جامدی که با بزاق یا استفراغ خود نرم کردهاند. به دلیل حجم زیاد مصرف مواد غذایی مگسها زیاد مدفوع میکنند و این همان عاملی است که این حشره را یکی از حاملهای خطرناک پاتوژن ها کرده است. باوجودی که مگسها میتوانند پرواز کنند اما اغلب در همان محل زندگی انسان میمانند، آنها میتوانند به فاصلهی چند مایل از محل تغذیهی خود پرواز کرده و دور شوند. مگسها تنها در طول روز فعالاند و شبها در گوشههای اتاق، سقف و انبارها استراحت میکنند. اغلب زمستانها آنها جایی را برای خواب زمستانی پیدا میکنند و چند روز بعد از اولین گرما اولین مگسهای بالغ دیده خواهند شد.
توانایی مدیریت زبالهها
توانایی تغذیه و رشد لاروها از مواد مختلف برای بازیافت مواد غذایی در طبیعت مهم است. محققان میگویند این تطابق شاید برای مبارزه با مقدار زبالههای در حال افزایش گذاشتهشده است. لارو مگس خانگی میتواند با الگویی کنترلشده در کود حیوانات پرورش باید، بنابراین حجم ضایعات را کم کرده و خطرات محیطی ناشی از آنها را کاهش میدهد. از کرم حشره برای تغذیهی حیوانات استفاده میشود.