علتهای زیادی برای ایجاد طعم تلخ و فلزی در دهان از داروها گرفته تا اختلالات سیستمیک ، وجود دارد. بیایید این علت ها را با هم بررسی کنیم.
ما سلامت حس چشاییمان را بدیهی تصور میکنیم، تا اینکه مشکلی در آن ایجاد میشود. طعم تلخ و فلزی در دهان نوعی نارسایی چشایی (dysgeusia) به معنی وضعیت غیر طبیعی در حس چشایی است.
داروها
داروها از مهمترین علتهای طعم تلخ در دهان هستند. انواع داروهایی که این عارضه را ایجاد میکنند، عبارتاند از برخی از داروهایی که در درمان انواع وضعیتها از عفونت باکتریایی گرفته تا مشکلات فشارخون و قلب، سرطان، پرکاری تیروئید، آرتروز، دیابت، سوزش معده، گلوکوم (آبسیاه)، پوکی استخوان و بیخوابی (اینزامنیا) استفاده میشوند.
مشکلات دهانی و سینوسها
مشکلات دهانی و دندانی میتوانند در حس چشایی تأثیر بگذارند. تجمع پلاک، ژینژیتیو (التهاب لثه)، پریودنتیت، پوسیدگی دندان و آبسه همگی میتوانند طعم بدی در دهان ایجاد کنند. عفونت سینوسی و بیماریهایی که موجب خشکی دهان میشوند مانند لیکن پلان (lichen planus) و سندرم سیکا (sicca) نیز گاهی اوقات میتوانند موجب طعم فلزی در دهان شوند. خشکی دهان که در فرایند پیری اتفاق میافتد نیز میتواند اختلالات چشایی را ایجاد کند.
بیماریهای سیستمیک
بسیاری از بیماریهای سیستمیک مانند دیابت میتوانند موجب طعم تلخ دهان شوند.
بسیاری از بیماریهای سیستمیک ازجمله سرطان، پرکاری پاراتیروئید، نارسایی کلیوی، دیابت، سندرم شوگرن، سارکوئیدوز، آمیلوئیدوز، کمبود ویتامین دی و کمبود روی میتوانند موجب طعم تلخ دهان شوند.
بیماریهای دستگاه عصبی
چون حس چشایی و بویایی مکمل یکدیگرند، اختلال در حس بویایی ممکن است بهعنوان مشکل چشایی ادراک شود.
اختلالات دستگاه عصبی میتوانند موجب اختلالات چشایی شوند. مشکل ممکن است در مغز یا هرجایی در عصبهای پیرامونی که حس چشایی و بویایی را کنترل میکنند، اتفاق بیفتد. بیماریهای التهابی، تومورها و بیماریهای خود ایمن بر دستگاه عصبی مرکزی یا پیرامونی تأثیر میگذراند که ممکن است حاصل آن احساس طعم تلخ و فلزی در دهان باشد.
بارداری
تصور میشود که نوسان هورمونها که در بارداری اتفاق میافتد، طعم فلز در دهان ایجاد میکند و در برخی از زنان بهخصوص در سهماهه اول بارداری اتفاق میافتد.
زیادی فلز در بدن
زیادی غیرمعمول فلزات در بدن مانند مس و آهن با طعم فلز دائمی در دهان همراه است.
مسمومیت غذاهای دریایی
مصرف ماهی فاسد میتواند موقتاً طعم فلزی در دهان ایجاد کند.
مصرف ماهی فاسد بهخصوص ماهیهای با گوشت تیره مانند تن، ماکرل ، بونیتو (bonito) و ماهی ماهی (mahi mahi) ممکن است موجب طعم فلزی موقتی در دهان شود. این نوع مسمومیت غذایی را اسکومبروئید یا مسمومیت ماهی هیستامین میگویند.
آلرژی
مشخصشده است که آلرژی میتواند طعم تلخ فلزی در دهان ایجاد کند. علت آن تأثیر مستقیم منطقهای بر چشایی و بویایی (آبریزش و گرفتگی بینی) یا آزادسازی هیستامین بهواسطه واکنش آلرژیک است.
استنشاق مواد
سیگار بر جوانههای چشایی تأثیر مخربی میگذارد که منجر به طعم تلخ فلزی دردهان میشود. مواد شیمیایی محیطی که در مدت طولانی استنشاق میشوند میتوانند موجب طعم تلخ دهان شوند. ازجمله این موارد بنزن، هیدرازین، بنزین، لاکها، غبار لاستیک، کرومات و کبالت است.
نارسایی چشایی ناشناخته
در برخی موارد عامل طعم فلزی دهان را نمیتوان شناسایی کرد. این وضعیت را نارسایی چشایی ناشناخته میگویند.