زنبق بلند و زیبا که از روی الهه یونانی که سوار بر رنگینکمان است نامگذاری شده است، در رنگهای جادویی و متنوع وجود دارد. با روش کاشت و نگهداری از این گل زیبا آشنا شوید.
-
-
زنبق
نام گیاهشناسی
زنبق (Iris Germanica)
نوع گیاه
گل
نور مورد نیاز
آفتاب کامل، نیمه آفتابی
نوع خاک
همه نوع خاک، شنی، گلدانی
رنگ گل
صورتی، نارنجی، زرد، آبی، بنفش، سفید، چندرنگ
زمان شکوفه دادن
تابستان
-
هر باغبانی این بوته چندساله را میخواهد. گل زنبق با وجود منشأ الهیاش، مقاوم و قابلاعتماد است و بهآسانی رشد میکند. زنبقها همچنین پروانهها و مرغهای مگس را جذب میکنند و گلهای شاخه بریده دوستداشتنی را ایجاد میکند.
در سرده زنبق، حدود 300 گونه وجود دارد. آشناترین زنبقها، زنبق بلند و کرک دار است که حداقل تا ۷۲ سانتیمتر رشد میکند.
این گلهای متمایز سه گلبرگ بزرگ خارجی به نام «آبشار» و سه گلبرگ در سمت راست درونی به نام «پرچم» دارند. آبشارها ممکن است مو و یا کلاله داشته باشد. این زنبقها به اصطلاح کرک دار نامیده میشوند زیرا آنها موهای نرم در مرکز آبشار خوددارند. در زنبق کاکلدار، موها یک شانه و یا برآمدگی تشکیل میدهند.
بیشتر زنبقها در اوایل تابستان گل میدهند. برخی از آنها که عمدتاً انواع کرک دار هستند، سالی دو بار گل میدهند، و گلدهی بعدی آنها در فصل تابستان اتفاق میافتد.
کاشت
• زنبقها حداقل به نصف روز تابش نور خورشید و خاک خوب زهکشی شده نیاز دارند. بدون آفتاب کافی، آنها گل نخواهند داد.
• آنها خاک بارور خنثی یا کمی اسیدی را ترجیح میدهند. اگر خاک شما خیلی اسیدی است، آن را باکمی آهک شیرین کنید و در تابستان از آبیاری کردن آن که میتواند به پوسیدگی ریشه منجر شود خودداری کنید.
• زنبقهای کرک دار نباید در سایه گیاهان دیگر قرار بگیرند؛ بسیاری از آنها در یک بستر خاص مخصوص به خودشان بهترین رشد را خواهند داشت.
• زهکشی خاک بسیار مهم است. خاک را با یک چنگال باغبانی تا عمق ۳0 تا ۴0 سانتیمتری نرم کرده و سپس با یک لایه ۶ تا ۱۲ سانتیمتری کمپوست مخلوطکنید.
• گل زنبق را در اواسط تا اواخر تابستان بکارید.
• زنبق کرک دار، ریزوم (ریشه گوشتی) دارد که باید کمی از آن بیرون خاک باقی بماند و یا در هوای گرم با یک پوشش نازک از خاک پوشانده شود.
• ریشه گیاهی را بهتنهایی و یا در گروههای سهتایی مثلثی، بسته به اندازهشان بافاصله ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتری از هم بکارید.
• یک سوراخ کمعمق با قطر 25 و عمق ۱0 سانتیمتر حفر کنید. یک برآمدگی از خاک در میانه آن گودال ایجاد کرده و ریزوم را روی آن قرار دهید، به طوری که ریشهها از هر دو سمت به سمت پایین قرار داشته باشند. سوراخ را با خاک پرکرده و آن را بهآرامی سفت کنید.
• بهطور کامل آبیاری کنید.
• هنگام کاشت، خاک را با کود کم ازت بپوشانید و این کار را دوباره در اوایل بهار تکرار کنید.
مراقبت
• از استفاده از کودهای با نیتروژن زیاد در سطح، و یا استفاده از مواد آلی به عنوان مالچ اجتناب کنید، زیرا ممکن است باعث پوسیدگی ریزوم شود.
• ریزوم ها را در معرض هوا نگهدارید. برخلاف پیاز گلها که در اعماق زمین رشد میکنند، ریشههای زنبق نیاز به یک مقدار نور خورشید و هوا دارند تا خشک شوند. اگر آنها با خاک پوشانده شده و یا توسط دیگر گیاهان محاصره شوند، فاسد میشوند. ممکن است کمی مالچ پاشی در بهار برای زنبقها مناسب باشد.
• برگهای زنبق را نچینید. برگها برای رشد سال آینده به فتوسنتز ادامه میدهند. نوک قهوهای برگها، و همچنین ساقه گل را از بالای ریزوم قطع کنید تا از پوسیدگی ریزوم جلوگیری شود.
• اگر شاخ و برگ زنبق با سرمای سنگین روبرو شد، آنها را جدا کنید.
• بعد از ۲ تا ۵ سال، زمانی که توده گیاه خیلی به هم فشردهشده و یا انرژی و تازگی خود را از دست داد، آن را تقسیم کرده و ریزومهای بیعیب را مجدداً در خاک تازه بکارید. بهترین زمان برای کاشت مجدد زنبقها بلافاصله پس از گل دادن است. آنها را به مکانهای انتقال دهید که در آن «پای خیس اما زانوی خشک داشته باشند.»-
افتها
زنبقها گیاهانی هستند که هم در برابر گوزنها و هم خشکسالی مقاوماند! بااینحال، آنها در برابر حشرههای ساقه خوار آسیبپذیر هستند، بنابراین ریزوم (ریشه گوشتی) را هر سال برای وجود سوراخها چک کنید و همه آنهایی که آلوده هستند را دور بیندازید.
بید جوانه گل شاهپسند، مگس سفید، شپش زنبق، آفت تریپس، لیسهها و حلزونها، شتهها و نماتد نیز ممکن است مشکلآفرین باشند.
انواع توصیهشده
• گونه Immortality، یک گل کرک دار بلند است که گلهای سفید یکدست میدهد و در فصل پاییز دوباره گل میدهد.
• سایر گونههایی که دو بار گل میدهند، عبارتاند از: «Feed Back» به رنگ ارغوانی تیره. «Earl of Essex» باز هم ارغوانی. و «I Do»، با گلهای سفید.
• اگر شما در مناطق گرمسیر زندگی میکنید، گونه «Jennifer Rebecca» که رنگ بنفش صورتی زیبایی دارد را امتحان کنید.
بذلهگویی و حکمت
• گل زنبق در پرچم سلطنتی فرانسه وجود داشته و همچنین نماد فلورانس ایتالیا است.