پلنگ ابری گربه سانی به اندازهی متوسط است که در جنگلهای متراکم استوایی جنوب شرق آسیا زندگی میکند.
طبقهبندی و تکامل پلنگ ابری
پلنگ ابری کوچکترین گربههای بزرگ جهان است و برخلاف نامش ارتباط چندان نزدیکی به پلنگها ندارد و در عوض باور بسیاری از افراد این است که این حیوان یک پیوند تکاملی میان گربههای بزرگ و گربههای کوچک است. پلنگهای ابری جانورانی بسیار ترسو هستند . این واقعیت همراه با سبک زندگی شبزی آنها باعث شده که اطلاعات کمی در مورد رفتار آنها در طبیعت به دست بیاید، زیرا به ندرت دیده میشوند. پلنگ ابری اخیراً به دو گونهی مجزا به نام پلنگ ابری ( که در سرزمین اصلی یافت میشوند) و پلنگ ابری سوندا (در جزایر بورنئو و سوماترا) تقسیمشدهاند. هر دو گونه بسیار کمیاب هستند و تعداد آنها مرتباً در حال کاهش است زیرا به دلیل گوشت و پوستشان شکار شده و نیز مناطق وسیعی از زیستگاه آنها در جنگلهای استوایی از بین رفته است.
ساختمان بدنی و مشخصات ظاهری پلنگ ابری
پلنگ ابری یکی از خاصترین و زیباترین گربههای بزرگ است. همان طور که از نام آنها پیداست پوشش زرد تا نارنجی رنگ آنها دارای نقشهای بزرگ شبیه به ابر است که دور آنها به رنگ سیاه است و مرکز آنها تیره رنگ است. این جانوران دارای بدنی کوچک اما قوی و پاهایی کوتاه هستند و مانند دیگر گونههای گربه (به جز یوزپلنگ) میتوانند پنجههای خود را در پوست روی انگشتهای پاهایشان جمع کنند تا آنها را تیز نگهدارند. یکی از بارزترین ویژگیهای پلنگ ابری دندانهای نیش نسبتاً بلند آنهاست که میتواند تا طول 5 سانتیمتر رشد کند و تقریباً هم اندازهی دندانهای نیش یک ببر شود. این پلنگها دو خط پهن سیاه پشت گردن و حلقههایی سیاه در طول دم بسیار بلندشان دارند. دم پلنگ ابری میتواند به طول 65 سانتی متر برسد و برای کمک به حفظ تعادل این جانور هنگام حرکت در درختان به کار میرود.
گستردگی و زیستگاه پلنگ ابری
پلنگ ابری بومی آسیای جنوب شرقی است و در سراسر کشورهایی مانند هند، جنوب چین، میانمار، نپال سراسر هند و چین و در جزایر بورنئو و سوماترا یافت میشود. پلنگ ابری زمانی در تایوان نیز وجود داشت اما اکنون به نظر میرسد که در آنجا منقرض شده است. پلنگهای ابری تقریباً تمام زندگی خود را روی درختان میگذرانند و بنابراین زیستگاههای جنگل متراکم از جمله جنگلهای گرمسیری و نیمه گرمسیری در ارتفاعات تا 2000 متر را ترجیح میدهند. با این حال با وجود اینکه این جانوران ظاهراً تنها در جنگلهای متراکم استوایی یافت میشوند اما همچنین در انواعی از دیگر زیستگاهها از جمله مراتع بلند در نپال و تالابهای مانگرو در بورنئو نیز ثبت شده است.
رفتار و سبک زندگی پلنگ ابری
پلنگ ابری حیوانی بسیار ترسو و گریزپا است که در طول روز روی درختان استراحت میکند و شبهنگام فعالانه به شکار میپردازد. پلنگهای ابری جانورانی قلمرودار است که کمی بیش از یک مایل (1.6 کیلومتر) در روز در محدودهی خانهی خود که اندازهی آن بسته به منطقه بین 50 تا بیش از 120 کیلومترمربع است حرکت میکنند. این پلنگها در بالا رفتن از درختان بسیار فرز هستند و نه تنها به سرعت از تنه و شاخههای درختان بالا میروند بلکه مشاهده شده است که این جانوران در وضعیت سرپایین به سرعت از تنهی درختان پایین دویده و با آویزان شدن زیرشاخههای افقی (با استفاده از دمشان جهت حفظ تعادل) در امتداد آنها حرکت میکنند. پلنگ ابری انفرادی زندگی میکند و قلمرو خود را به وسیلهی ادرار و خراشیدن درختان مشخص میکند با این حال اطلاعات کمی در مورد رفتار اجتماعی آنها در طبیعت در دسترس است.
تولیدمثل و چرخهی زندگی پلنگ ابری
بچه پلنگ ابری در ماههای تابستان پس از یک دورهی بارداری که حدود سه ماه طول میکشد به دنیا میآیند. بین 1 تا 5 بچه پلنگ ابری به صورت نابینا به دنیا میآیند و خالهای بزرگِ روی پوستشان کاملاً تیره است و تا 6 ماه رنگآمیزی پوست پلنگ ابری بالغ در آنها ایجاد نمیشود. بچههای پلنگ ابری چشمان خود را هنگامی که تقریباً ده روزه هستند باز میکنند و در شش هفتگی کاملاً فعال هستند و مدت کوتاهی پس از آن شروع به یادگیری شکار با مادرشان میکنند. اگرچه بچههای پلنگ ابری پس از ده هفته شروع به خوردن غذاهای جامد میکنند اما تا 9 ماهگی که مستقل شده و برای تشکیل قلمروی خود مادرشان را ترک میکنند به طور کامل از شیر گرفته نمیشوند. مشخص شده است که پلنگهای ابری در اسارت تا 17 سال عمر میکنند اما به دلیل طبیعت بسیار گریزانشان در مورد طول عمر آنها در طبیعت اطلاعات کمی وجود دارد.
رژیم غذایی و شکارهای پلنگ ابری
پلنگ ابری حیوانی گوشتخوار است که برای به دست آوردن مواد غذایی مورد نیاز جهت زنده ماندن، حیوانات دیگر را شکار کرده و از آنها تغذیه میکند. گونههای شکار مطلوب آنها کاملاً بستگی به منطقهای که در آن زندگی میکنند دارد . پلنگهای ابریِ یافت شده در تایلند، جوندگان، سنجابهای زمینی و خارپشتها را ترجیح میدهند درحالیکه در دیگر نواحی این پلنگها بیشتر پستاندارانی از جمله میمونهای ماکاک دُم خوکی، گیبونها، و میمونهای پوزهدراز را شکار میکنند. پلنگهای ابری شکارچیانی شبزی هستند که یا برای تعقیب طعمهی خود از درخت پایین میآیند یا روی یک شاخه در کمین مینشینند تا روی قربانی خود بپرند و آن را شکار کنند. پلنگهای ابری همچنین پرندهها، گوزنها، گاوها ، گرازهای جوان و هنگامی که یافتن غذا در جنگل دشوار باشد حیوانات اهلی مانند مرغ و بز را در نواحی نزدیک به محل زندگی انسانها شکار میکنند. پلنگهای ابری پس از خوردن غذای برای استراحت کردن و هضم غذا به روی درختها میروند.
شکارچیان و تهدیدهای پلنگ ابری
پلنگ ابری به دلیل اندازهی بزرگ و طبیعت بسیار مرموز خود، شکارچی طبیعی واقعی در جنگل ندارد، البته به جز ببرها و پلنگهایی که پلنگ ابری برای غذا با آنها رقابت میکند. انسانها تهدید اصلی برای پلنگهای ابری به شمار میروند، زیرا آنها را به دلیل گوشت و پوست زیبایشان شکار میکنند که در مناطق خاص مشکل به وجود آورده است. پلنگهای ابری همچنین در تهدید جدی از دست دادن زیستگاه خود میباشند زیرا مناطق وسیعی از زیستگاههای طبیعی آنها برای بریدن درختان گرمسیری یا خالی کردن زمین برای کشاورزی از جمله ایجاد کشتزارهای نخل روغنی جنگل زدایی میشوند. فعالیتهای در حال افزایش انسانها در مجموع باعث شده که جمعیت باقیماندهی پلنگ ابری به مناطق دوردست جنگلها بروند و مطالعهی آنها برای دانشمندان دشوارتر گردد.
ویژگیها و واقعیتهای جالب در مورد پلنگ ابری
مردم فکر میکردند که دندانهای نیش محکم و بزرگ پلنگ ابری سازگاریهایی برای شکار طعمههای بزرگتر از خود در جنگل بوده است. با این حال مطالعات نشان میدهند که در واقع 65 درصد رژیم غذایی آنها از گونههای شکار کوچکتر از جمله جوندگان و پستانداران تشکیل میشود. با اینکه تصور میشود که پلنگ ابری تنها در شب هنگام شکار میکند، اما دیده شده است که برخی از آنها سبک زندگی پگاهروتری دارند و در اول صبح یا هنگام غروب فعالانهتر شکار میکنند. با وجود اینکه اکنون شکار و تجارت پلنگ ابری ممنوع شده است این عمل همچنان ادامه دارد زیرا انسانها به دنبال پوست آنها که نقش زیبایی دارند میباشند. پوست آنها اغلب برای ساخت کتهای خز استفاده میشود که برای تولید فقط یک کت پوست 25 پلنگ ابری لازم است.
ارتباط پلنگ ابری با انسانها
انسانها پلنگ ابری را برای غذا و نیز اعضای بدنشان به مدت چندین سال شکار کردهاند. پوست زیبای پلنگ ابری خواهان بسیاری دارد و استخوانها و دندانهای نیش آنها اغلب به مردم بومی و افراد خارجی برای استفاده در پزشکی و مقاصد زینتی فروخته میشود. با وجود ممنوعیت شکار و تجارت اعضای بدن پلنگهای ابری این کار امروزه همچنان ادامه دارد اما بزرگترین تهدید برای جمعیت جهانی پلنگ ابری، از بین رفتن سریع زیستگاههای آنها است. مناطق وسیعی از جنگلهای قدیمی همهروزه برای قطع درختان یا ایجاد کشتزارهای نخل روغنی جنگل زدایی میشوند. زمینهای این مناطق اغلب به صورت غیرقانونی جنگل زدایی میشوند که عواقب ویرانگری در مناطقی که زیستگاه برخی از نادرترین و بینظیرترین گونههای روی زمین میباشند دارد.
وضعیت حفاظت و زندگی پلنگ ابری
امروزه هر دو گونهی پلنگ ابری توسط اتحادیه بینالمللی حفاظت از محیطزیست به عنوان حیواناتی که در آیندهای نزدیک در معرض انقراض در زیستگاه طبیعی خود هستند فهرست شدهاند. برآورد شده است که کمتر از 10000 پلنگ ابری بالغ در طبیعت و در زیستگاهها باقیماندهاند که تصور میشود بیشترین جمعیت آنها در جزایر گرمسیری بورنئو وجود دارد. با این حال تعداد جمعیت آنها در محدودهی طبیعیشان به دلیل از بین رفتن زیستگاه و شکار آنها به خاطر پوستشان در حال کاهش است و اینگونهها در زیستگاههای بومی خود در تایوان منقرضشدهاند.
حقایقی در مورد پلنگ ابری
-
-
پلنگ ابری
فرمانرو
جانوران
شاخه
طنابداران
رده
پستانداران
راسته
گوشتخوارسانان
تیره
گربه ایان
سرده
Neofelis نوگربه ها
نام علمی
Neofelis nebulosa
نام معمول
پلنگ ابری
نام دیگر
پلنگ ابری سوندا
گروه
پستانداران
تعداد گونهها
دو
موقعیت
جنوب شرقی آسیا
زیستگاه
جنگلهای متراکم استوایی
رنگ
زرد، خاکستری، زرد مایل به قهوهای، سیاه، قهوهای
نوع پوست
پشم
اندازه
60 تا 110 سانتی متر
وزن
11 تا 30 کیلوگرم
حداکثر سرعت
64 کیلومتر بر ساعت
رژیم غذایی
گوشتخوار
طعمه
جوندگان، میمون، گوزن
شکارچیان
ببرها، پلنگها، انسانها
سبک زندگی
شبزی/ پگاهرو
رفتار گروه
انفرادی
طول عمر
11 تا 17 سال
سن بلوغ جنسی
2 تا 3 سال
دوران بارداری
87 تا 102روز
متوسط تعداد بچه
3
نام جوان
بچه گربه
سن از شیر گرفتن
9 ماه
وضعیت محافظت
آسیبپذیر
اندازه جمعیت برآورد شده
کمتر از 10000
بزرگترین تهدید
شکار شدن و از دست دادن زیستگاه
خاصترین ویژگیها
نقوش تیرهی شبیه به ابر و دم دراز
واقعیت جالب
دندانهای نیشی که میتوانند 5 سانتیمتر طول داشته باشند
-