همه این جمله را شنیده اید " آب، مایه ی حیات است ". می دانید کمبود این مایع چه ضرری برای بدن شما دارد؟
با وجود این برخی از ما به دلایلی آب کافی نمینوشیم و جالب است بدانید برخی افراد در روز یک لیوان آب نیز نمینوشند.
در مطالعهای در آمریکا مشخص شد 7% از مردم آمریکا در روز صفر لیوان آب مینوشند. تقریباً یک نفر از هر ده آمریکایی در روز آب نمینوشند. بسیاری از خطرات و بیماریها با نوشیدن آب کاهش مییابد.
محققان این مطالعه تصور میکنند که احتمالاً افرادی که در روز آب نمینوشند، آب بدن خود را از چای، قهوه، نوشابه، غذا و منابع دیگر دریافت میکنند. علاوه بر این افرادی که هیچ آبی در روز نمیآشامند، برخی افراد نیز کمتر از 4 لیوان آب در روز مصرف میکنند.
چه مقدار آب باید در روز مصرف کنیم؟
هیچ استاندارد کلی برای همه وجود ندارد. سازمانهای پزشکی هیچ دستورالعمل رسمی برای مصرف آب ارائه نمیدهند چون نیازهای هر فرد با سن، نوع بدن، جنسیت، و میزان فعالیت تغییر میکند.
اما توصیههای غیررسمی در این زمینه وجود دارد. انستیتوی پزشکی هیئت تغذیه و غذای امریکا نیاز به آب افراد را تعیین نمیکند اما توصیه میکند زنان 2.5 کیلوگرم و مردان 3.5 کیلوگرم در روز آب بنوشند. این میزان شامل آب همه نوشیدنیها و غذاها نیز میشود. حدود 20% از نیاز روزانه آب معمولاً از طریق غذا تأمین میشود به این معنی که میزان واقعی آبی که فرد باید بنوشد در زنان 2 کیلوگرم (9 لیوان) و در مردان 2.8 کیلوگرم (12.5 لیوان) است.
دکتر گودمن اپیدمولوژیست مرکز کنترل بیماریها (CDC) دراینباره میگوید: اگر چه هیچ توصیه جهانی برای میزان مصرف آب وجود ندارد، چون نیازهای فرد تا فرد متفاوت است، اما به طور کلی مصرف آب خالص برای رفع تشنگی سالمترین انتخاب است. نوشیدن کمتر از 4 لیوان در روز (همانند نیمی از افراد این مطالعه)، احتمالاً نشان میدهد که بسیاری از مردم یا نوشیدنیهای دیگری به جز آب (احتمالاً ناسالم) برای رفع تشنگی استفاده میکنند یا این که آب کمی در روز مینوشند.
دو روش ساده وجود دارد که بفهمید آب کافی دریافت کردهاید یا نه. اگر احساس تشنگی میکنید به این معنی است که آب کافی ننوشیدهاید. انستیتوی پزشکی امریکا گزارش میکند که اکثریت عظیم افراد سالم نیاز آب روزانهشان را به واسطه احساس تشنگی، به مقدار مناسبی برآورده میکنند اما تشنگی نمیتواند راهنمای خوبی به خصوص برای کودکان و سالمندان باشد. راه دیگری برای پی بردن به نیاز به آب بدن وجود دارد که اگر چه شاید برایتان جالب نباشد اما موثر است.
کارشناسان توصیه میکنند ادرار خود را بررسی کنید. ادرار اگر زرد کمرنگ یا شفافتر باشد معمولاً نشاندهنده میزان مناسب آب در بدن است اما اگر زرد پررنگ یا تیره باشد احتمالاً آب کافی ننوشیدهاید. افرادی که آب زیادی مینوشند، عادات سالم زیاد دیگری هم دارند مانند مصرف میوه و سبزیجات، مصرف متعادل غذا، صرف غذا در کنار خانواده و دوستان و مصرف کمتر غذاهای فست فودی. این عادات سالم بر روی هم جمع میشود و موجب سلامتی بیشتر فرد میگردد. اگر فردی به دنبال سالمتر کردن عادات غذایی خود است، آب بخشی از آن باید باشد. آب شیر مطمئن و بسیار ارزان است. در بسیاری از مناطق دنیا تأمین آب شرب برای مردم گران است.
چه زمانی نوشیدن آب داغ بهتر از آب سرد است؟
تحقیقات نشان میدهد که گاهی اوقات نوشیدن آب گرم میتواند بدن را سریعتر از آب سرد، خنک کند. نوشیدنی گرم موجب واکنش تعریق میشود بنابراین با این که نوشیدنی گرم، بدن را در داخل گرم میکند اما بدن بیشتر عرق میکند و وقتی مایعات در سطح پوست با هوا تماس پیدا میکنند (و تبخیر میشود) بدن از بیرون سرد میشود.
نوشیدن مایعات گرم برای خنک شدن تنها در شرایط خاصی مفید است. هر کسی که میخواهد این کار را امتحان کند نباید لباس زیادی پوشیده باشد چون عرق روی پوست باید با هوا تماس پیدا کند بنابراین تنها در یک روز گرم و خشک این کار را امتحان کنید و از هر چیزی که مانع تبخیر عرقتان میشود مانند گرمکن ورزشی یا رطوبت باید دوری کنید. اگر پیش از این عرق کردهاید، برای خنک شدن آب سرد بنوشید.
تا به حال فکر کردهاید چرا مردم نواحی گرمسیری و استوایی غذاهای ادویهای و تند مصرف میکنند و لباسهای گشاد میپوشند؟ علت آن همین امر است.
آب برای فعالیت و تحرک
برای فردی که از لحاظ فیزیکی فعال است، آب فواید بیشتری دارد. مانع درد میشود و سموم را از بدن خارج میکند.
در حین فعالیت و پس از آن آب بنوشید. هنگام احساس تشنگی بدنتان کم آب شده است.
نوشیدنیهای ورزشی
نوشیدنیهای انرژی زا و ورزشی یکسان نیستند. برخی کارشناسان نوشیدنیهای ورزشی که حاوی 6% یا کمتر گلوکز هستند را به ورزشکاران استقامتی و نیز افرادی که در محیطهای گرم زندگی میکنند یا هر فردی که فعالیت زیادی انجام میدهد، توصیه میکنند چون موجب تعریق زیاد آنها میشود. در غیر این صورت آب بهتر است.
دلیلی وجود ندارد که آب هوشمند (smart water) بخرید. این آبها ویتامینهای افزودنی دارند اما برای برخی افراد موجب تهوع میشوند و واقعاً کاری به جز صرف هزینه اضافی انجام نمیدهند.
توصیهای برای والدین
اگر میخواهید کودکانتان در طول زندگی به مصرف آب کافی اهمیت دهند، در کودکی به آنها نوشیدنیهای شیرین ندهید. مطالعات نشان میدهد کودکانی که نوشیدنیهای شیرین مینوشند، احتمال مصرف نوشابه و نوشیدنیهای پر کالری دیگر در بزرگسالی در آنها بیشتر است.
طبق تحقیقات گودمن، افراد اگر در کودکی سبزیجات و میوههای زیادی مصرف نکنند، غذاهای فست فودی را بیش از یک مرتبه در هفته مصرف کنند، و کمتر از 5 وعده در هفته شام را در کنار خانواده یا دوستان صرف کنند، کمتر در بزرگسالی احتمال نوشیدن آب کافی در آنها وجود دارد.
چگونه آب بیشتری بنوشیم؟
اگر از جمله افرادی نیستید که در روز هشت لیوان آب یا بیشتر مینوشند، در اینجا دو توصیه برای شما داریم:
1- مقدار آبی که در روز باید بنوشید را در یک پارچ بریزید. وقتی مقدار آب مورد نیاز بدن را در یک ظرف میبینید، بیشتر تمایل به نوشیدن آن خواهید داشت.
2- با نی آب بخورید. این به صورت ناخودآگاه باعث میشود بیشتر بنوشید. این همان ترفندی است که رستورانهای فست فودی استفاده میکنند تا مشتری بیشتر نوشیدنی مصرف کند اما شما از این ترفند به نفع خود استفاده میکنید.