نیلز هنریک دیوید بور یکی از برترین و فیزیکدانان قرن 20 میباشد. کارهای قابلتوجه او در درک ساختار اتم و مکانیک کوانتوم سبب شد تا او در سال 1922 برندهی جایزهی نوبل فیزیک شود.
مقدمه
نیلز هنریک دیوید بور یکی از برترین و تأثیرگذارترین فیزیکدانان قرن 20 میباشد. کارهای قابلتوجه او در درک ساختار اتم و مکانیک کوانتوم سبب شد تا او در سال 1922 برندهی جایزهی نوبل فیزیک شود. همچنین او یک عضو برجستهی تیم فیزیکدانانی بود که بر روی پروژهی منهتن (پروژه ساخت بمب اتم توسط آمریکا، کانادا و انگلیس در جنگ جهانی دوم) کار میکردند. مشارکتهای او در زمینهی فیزیک سبب احترام و بزرگداشت او از جانب بسیاری از دانشمندان سراسر جهان شد.
دوران اولیهی زندگی و زمینهی تحصیلی
این دانشمند دانمارکی در 7 اکتبر 1885 در کپنهاگ دانمارک متولد شد. او عضوی از یک خانوادهی تحصیلکرده و بسیار تأثیرگذار بود. پدر نیلز، پروفسور کریستیان بور، در دانشگاه کپنهاگ فیزیولوژی تدریس میکرد و مادرش، الن ادلر، از یک خانوادهی برجستهی یهودی بود. در اصل پدر نیلز بود که علاقهی او به فیزیک را بیدار کرد. در دورهی نوجوانی نیلز برای آکادمیسک بولدکلاب کپنهاگ، به عنوان بازیکن فوتبال بازی میکرد.
تحصیلات اولیه
بور تحصیلات اولیهی خود را در مدرسهی دستور زبان گاملهولم تکمیل کرد. در سال 1903 او به دانشگاه کوپنهاگ رفت و در آنجا به تحصیل فلسفه و ریاضیات پرداخت. پس از اینکه نیلز برای یک مقالهی فیزیک برندهی جایزه شد تصمیم گرفت فیزیک را ادامه داده و فلسفه را رها کند. او مدرک فوقلیسانس خود در رشتهی فیزیک را سال 1909 گرفت. او در سال 1911 مدرک دکترای خود را از کریستیان کریستیانسن مسیحی دریافت کرد. بعدها نیلز به عنوان یک دانشجوی دکترا و با کمک پرفسور تامسون در دانشکدهی ترینتی دانشگاه آکسفورد آزمایشهایی را انجام میداد.
ازدواج
پرفسور نیلز بور در سال 1912 با مارگارت نورلاند ازدواج کرد. آنها 6 پسر داشتند که یکی از آنها بر اثر تصادف و دیگری در دوران کودکی درگذشت. یکی از پسرهای او، آگه بور، کارهای نیلز را ادامه داده و یک فیزیکدان شد. آگه نیز در سال 1975 برندهی جایزهی نوبل فیزیک شد.
کارهای بور
در سال 1913، مدل ساختار اتمی بور منتشر شد و تبدیل به ساختار پایهای نظریهی معروف کوانتوم شد. نیلز بور در سال 1916 استاد دانشگاه کپنهاگ شد و بعدها در سال 1921 موسسهی فیزیک نظری را تأسیس نمود. موسسهی بور تبدیل به پایگاهی برای فیزیک نظری شد و بیشتر فیزیکدانان شناختهشده در آن شرکت داشتند.
بنا به دلایل امنیتی، نیلز بور برای پروژهی فوق سری مانهاتان در نیومکزیکو آمریکا، نام نیکولاس بیکر را روی خود گذاشت. کمی پس از جنگ جهانی دوم، بور به دفاع از استفادهی صلحآمیز از انرژی هستهای در کپنهاک پرداخت.
مدل بور برای اتم، مدل پوستهای اتم، اصل همخوانی، مدل قطرهی مایع هستهی اتم، تشخیص ایزوتوپ اورانیوم و قانون مکمل از جمله کارهای مهم بور در زمینهی فیزیک و شیمی میباشند.
روزهای پایانی زندگی
بور در 10 نوامبر 1962 بر اثر ایست قلبی در سن 77 سالگی در گذشت. بدن او در قبرستان کییرکگارد در کپنهاک دانمارک دفن شد. در سال 1965 به افتخار نیلز بور، موسسهی فیزیک دانشگاه کپنهاگ به موسسهی نیلز بور تغییر نام یافت. ساختار شیمیایی "بوریم" و "شهاب آسمانی 3948 بور" که به افتخار بور نام گذاشتهشدهاند، دو میراث کوچک از او هستند.