الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ [٨٣:٢]

آنان که وقتی برای خود پیمانه می‌کنند، حق خود را بطور کامل می‌گیرند؛

وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ [٨٣:٣]

امّا هنگامی که می‌خواهند برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می‌گذارند!

أَلَا يَظُنُّ أُولَٰئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ [٨٣:٤]

آیا آنها گمان نمی‌کنند که برانگیخته می‌شوند،

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ [٨٣:٥]

در روزی بزرگ؛

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ [٨٣:٦]

روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می‌ایستند.

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ [٨٣:٧]

چنین نیست که آنها (درباره قیامت) می‌پندارند، به یقین نامه اعمال بدکاران در «سجّین» است!

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ [٨٣:٨]

تو چه می‌دانی «سجّین» چیست؟

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ [٨٣:٩]

نامه‌ای است رقم زده شده و سرنوشتی است حتمی!

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ [٨٣:١٠]

وای در آن روز بر تکذیب‌کنندگان!

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ [٨٣:١١]

همانها که روز جزا را انکار می‌کنند.

وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ [٨٣:١٢]

تنها کسی آن را انکار می‌کند که متجاوز و گنهکار است!

إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ [٨٣:١٣]

(همان کسی که) وقتی آیات ما بر او خوانده می‌شود می‌گوید: «این افسانه‌های پیشینیان است!»

كَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ [٨٣:١٤]

چنین نیست که آنها می‌پندارند، بلکه اعمالشان چون زنگاری بر دلهایشان نشسته است!

كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ [٨٣:١٥]

چنین نیست که می‌پندارند، بلکه آنها در آن روز از پروردگارشان محجوبند!

ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ [٨٣:١٦]

سپس آنها به یقین وارد دوزخ می‌شوند!

ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ [٨٣:١٧]

بعد به آنها گفته می‌شود: «این همان چیزی است که آن را انکار می‌کردید!»

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ [٨٣:١٨]

چنان نیست که آنها (درباره معاد) می‌پندارند، بلکه نامه اعمال نیکان در «علیّین» است!

وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ [٨٣:١٩]

و تو چه می‌دانی «علیّین» چیست!

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ [٨٣:٢٠]

نامه‌ای است رقم‌خورده و سرنوشتی است قطعی،

يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ [٨٣:٢١]

که مقربان شاهد آنند!

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ [٨٣:٢٢]

مسلّماً نیکان در انواع نعمت‌اند:

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ [٨٣:٢٣]

بر تختهای زیبای بهشتی تکیه کرده و (به زیباییهای بهشت) می‌نگرند!

تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ [٨٣:٢٤]

در چهره‌هایشان طراوت و نشاط نعمت را می‌بینی و می‌شناسی!

يُسْقَوْنَ مِن رَّحِيقٍ مَّخْتُومٍ [٨٣:٢٥]

آنها از شراب (طهور) زلال دست‌نخورده و سربسته‌ای سیراب می‌شوند!

خِتَامُهُ مِسْكٌ ۚ وَفِي ذَٰلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ [٨٣:٢٦]

مهری که بر آن نهاده شده از مشک است؛ و در این نعمتهای بهشتی راغبان باید بر یکدیگر پیشی گیرند!

وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِيمٍ [٨٣:٢٧]

این شراب (طهور) آمیخته با «تسنیم» است،

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ [٨٣:٢٨]

همان چشمه‌ای که مقرّبان از آن می‌نوشند.

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ [٨٣:٢٩]

بدکاران (در دنیا) پیوسته به مؤمنان می‌خندیدند،

وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ [٨٣:٣٠]

و هنگامی که از کنارشان می‌گذشتند آنان را با اشاره تمسخر می‌کردند،

وَإِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمُ انقَلَبُوا فَكِهِينَ [٨٣:٣١]

و چون به سوی خانواده خود بازمی‌گشتند مسرور و خندان بودند،

وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَضَالُّونَ [٨٣:٣٢]

و هنگامی که آنها را می‌دیدند می‌گفتند: «اینها گمراهانند!»

وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ [٨٣:٣٣]

در حالی که هرگز مأمور مراقبت و متکفّل آنان [= مؤمنان‌] نبودند!

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ [٨٣:٣٤]

ولی امروز مؤمنان به کفار می‌خندند،

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ [٨٣:٣٥]

در حالی که بر تختهای آراسته بهشتی نشسته و (به سرنوشت شوم آنها) می‌نگرند!

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ [٨٣:٣٦]

آیا (با این حال) کافران پاداش اعمال خود را گرفتند؟!