وَأَنتَ حِلٌّ بِهَٰذَا الْبَلَدِ [٩٠:٢]

شهری که تو در آن ساکنی،

وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ [٩٠:٣]

و قسم به پدر و فرزندش [= ابراهیم خلیل و فرزندش اسماعیل ذبیح‌]،

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ [٩٠:٤]

که ما انسان را در رنج آفریدیم (و زندگی او پر از رنجهاست)!

أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ [٩٠:٥]

آیا او گمان می‌کند که هیچ کس نمی‌تواند بر او دست یابد؟!

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا [٩٠:٦]

می‌گوید: «مال زیادی را (در کارهای خیر) نابود کرده‌ام!»

أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ [٩٠:٧]

آیا (انسان) گمان می‌کند هیچ کس او را ندیده (که عمل خیری انجام نداده) است؟!

أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ [٩٠:٨]

آیا برای او دو چشم قرار ندادیم،

وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ [٩٠:٩]

و یک زبان و دو لب؟!

وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ [٩٠:١٠]

و او را به راه خیر و شرّ هدایت کردیم!

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ [٩٠:١١]

ولی او از آن گردنه مهمّ نگذشت!

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ [٩٠:١٢]

و تو نمی‌دانی آن گردنه چیست!

فَكُّ رَقَبَةٍ [٩٠:١٣]

آزادکردن برده‌ای،

أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ [٩٠:١٤]

یا غذا دادن در روز گرسنگی...

يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ [٩٠:١٥]

یتیمی از خویشاوندان،

أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ [٩٠:١٦]

یا مستمندی خاک‌نشین را،

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ [٩٠:١٧]

سپس از کسانی باشد که ایمان آورده و یکدیگر را به شکیبایی و رحمت توصیه می‌کنند!

أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ [٩٠:١٨]

آنها «اصحاب الیمین» اند (که نامه اعمالشان را به دست راستشان می‌دهند)!

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ [٩٠:١٩]

و کسانی که آیات ما را انکار کرده‌اند افرادی شومند (که نامه اعمالشان به دست چپشان داده می‌شود).

عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ [٩٠:٢٠]

بر آنها آتشی است فروبسته (که راه فراری از آن نیست)!