آیا تابه حال در مورد گیاه کتان شنیده اید؟ این مقاله را دنبال کنید تا با فواید کتان برای سلامتی خود آشنا شوید. ...
نام علمی گیاه کتان لینوم اوسیتا تیسیموم (Linum usitatissimum) است. تخم یا روغن کتان مصارف دارویی زیادی درد. در این مقاله شما را با مصارف دارویی تخم کتان آشنا میکنیم:
مردم از تخم کتان برای بسیاری از مشکلات مربوط به دستگاه گوارش از جمله یبوست، آسیب روده به علت مصرف زیاد مسهل، اسهال، التهاب آستر روده بزرگ (دایورتیکولیت)، سندرم روده تحریکپذیر (آی بی اس)، زخم آستر روده بزرگ (کولیت زخمی)، التهاب آستر معده (گاستریت) و التهاب روده کوچک (انتریت) استفاده میکنند.
تخم کتان برای اختلالات قلبی و عروقی از جمله کلسترول بالا، سخت شدگی عروق (آترواسکلروزیس)، فشارخون بالا (هایپرتنشن)، و بیماری عروق کرونری نیز مصرف میشود.
تخم کتان برای آکنه، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، مشکلات کلیه در افراد مبتلا به بیماری لوپوس منتشر (systemic lupus erythematosus) ، علائم یائسگی، درد سینه، دیابت، چاقی و کمک به کاهش وزن، ایدز، افسردگی، عفونت مثانه، مالاریا و آرتروز روماتیسمی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
از دیگر کاربردهای تخم کتان درمان گلو درد، عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی و سرفه است. برخی نیز از آن برای کاهش خطر ابتلا به ضعف استخوان (پوکی استخوان) و محافظت در مقابل سرطان سینه، سرطان ریه، سرطان روده بزرگ و سرطان پروستات استفاده میکنند. در مشکلات پوستی مانند آکنه، سوختگیها، اگزما، پسوریازیس، دمل و آرام کردن التهاب نیز تخم کتان مورد استفاده قرار میگیرد.
تخم کتان منبع خوبی برای فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 است. فیبر موجود در تخم کتان بیشتر در پوسته آن وجود دارد. اگر پیش از غذا، تخم کتان مصرف شود فیبر آن موجب کاهش احساس گرسنگی میشود بنابراین فرد کمتر غذا میخورد. محققان معتقدند این فیبر در روده به کلسترول متصل شده و مانع جذب کلسترول میشود. تخم کتان به نظر میرسد که چسبندگی پلاکتهای خون (سلولهای خونی که در انعقاد خون تأثیر دارند) را کاهش میدهد. به طور کلی تأثیرات تخم کتان بر کلسترول و لخته شدن خون ممکن است خطر سخت شدگی عروق (اترواسکلروزیس) را کاهش دهد.
گاهی اوقات تخم کتان برای سرطان مورد استفاده قرار میگیرد چون توسط بدن به مواد شیمیایی به نام لیگنان تجزیه میشود. لیگنانها مشابه هورمون زنانه استروژن هستند، در واقع به قدری شبیه به آن هستند که با استروژن بر سر گیرندههای مشخصی رقابت میکنند در نتیجه به نظر میرسد که استروژن طبیعی در بدن کم قدرت تر میشود. برخی از محققان معتقدند که لیگنانها ممکن است بتوانند فرایند سرطان سینه و انواع دیگر سرطانهایی که برای گسترش نیاز به استروژن دارد یا آهسته کنند.
تخم کتان احتمالاً برای کاهش کلسترول در افراد مبتلا به کلسترول بالا مفید است.
• کاهش هموگلوبین A1C (اندازه سطح متوسط قند خون در یک دوره سه ماهه) در افراد مبتلا به دیابت نوع دو. اگر چه تخم کتان به نظر نمیرسد قند خون ناشتا، سطح انسولین، یا چربی خون در این افراد را کاهش دهد.
کیک تخم کتان
تخم کتان آسیابشده
• کاهش سطح کلسترول در افراد مبتلا به کلسترول بالا
تخم کتان به صورتهای مختلفی آماده سازی و مصرف میشود از جمله تخم کتان آسیاب شده، تخم کتان تا حدودی چربی زدایی شده، و نان و مافین (کیک) تخم کتان. به نظر میرسد که همه انواع آن به میزان قابلتوجهی کلسترول کلی و کلسترول بد (لیپوپروتئین با چگالی پایین) خون را در افرادی که سطح کلسترول طبیعی دارند، در مردان و نیز زنان در دوره پیش از یائسگی مبتلا به کلسترول بالا، کاهش میدهند. اما تخم کتان تأثیر زیادی بر کلسترول خوب (لیپوپروتئین با چگالی بالا) یا اچ دی ال ندارد. بیشتر شیوههای آماده سازی (آسیاب شده، نان، کلوچه) تخم کتان بر سطح تری گلیسرید تأثیر نمیگذارند اما متأسفانه تخم کتان چربی زدایی شده (تخم کتانی که مقدار کمی محتوای اسید الفا لینلوئیک (امگا 3) دارد) میتواند تری گلیسیرید را تقریباً 10 درصد افزایش دهد.
• بهبود عملکرد کلیه در افراد مبتلا به لوپوس منتشر
• ضعف استخوانها (پوکی استخوان)
• درد سینه (ماستالژی). در یک مطالعه مصرف هر روزه کلوچه تخم کتان به مدت سه ماه به میزان قابلتوجهی درد سینه مرتبط با شروع سیکل قاعدگی را کاهش داد. هر کلوچه تخم کتان حاوی 25 گرم تخم کتان بود.
• یبوست. تخم کتان منبع خوبی برای فیبر غذایی است و این باعث میشود مردم فکر کنند میتواند مسهل خوبی باشد اما تا کنون هیچ تحقیقی بر روی این فرضیه انجام نشده است.
• سرطان پروستات. تحقیقات اولیه نشان میدهد که مصرف تخم کتان و داشتن یک رژیم کم چربی میتواند آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) که نشانگر سرطان پروستات است را در مردانی که در شرایط پیش سرطانی پروستات قرار داشتهاند کاهش دهد. اگر چه در مردانی که سرطان پروستات داشتهاند افزودن تخم کتان به رژیم غذایی مقدار این آنتی ژن را کاهش نداد اما سطح هورمون تستوسترون را کاهش داده و موجب شد سرعت تکثیر سلولهای سرطانی آهسته شود. مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
• علائم یائسگی. مشخص نیست که تخم کتان برای کاهش علائم یائسگی مانند گر گرفتگی موثر است یا نه. برخی از تحقیقات نشان دادهاند که ممکن است به مقدار کمی علائم را کاهش دهد. اگر چه مطالعات دیگر نشان میدهد مصرف آن هیچ فرقی با مصرف قرصهای دارونمای قندی نداشته است.
• چاقی . تحقیقاتی که بر روی بزرگسالان جوان که چاق نبودند انجام شد، نشان داد که مصرف فیبر تخم کتان پیش از غذا میتواند اشتها را کاهش داده و مصرف غذا را کم کند. هنوز مشخص نیست که این به کاهش وزن در افراد چاق کمک میکند یا نه.
• بیماری قلبی عروقی
• سرطان روده بزرگ یا راست روده
• دایورتیکولیت
• سندرم روده تحریکپذیر
• ناراحتی معده
• التهاب مثانه
• سرطان ریه
• سرطان سینه
• تحریکات پوستی
• اختلال کمبود توجه و بیش فعالی
• بیماریهای دیگر
تخم کتان احتمالاً برای بیشتر مردم، مطمئن و بیخطر است. افزودن تخم کتان به رژیم غذایی میتواند تعداد حرکات روده (دفع) در روز را افزایش دهد. همچنین ممکن است موجب عوارض گوارشی مانند نفخ، گاز، درد شکم، یبوست، اسهال، درد معده و تهوع شود. دوز بالای آن احتمالاً عوارض گوارشی بیشتری ایجاد میکند.
در مورد مصرف مقدار زیاد تخم کتان (در یک مرتبه) نگرانیهایی در مورد انسداد روده به علت تأثیر مسهلی آن (حجیم کننده مدفوع)، وجود دارد . تخم کتان را باید با مقدار زیادی آب مصرف کرد تا از این اتفاق جلوگیری شود.
مصرف عصاره تخم کتان که حاوی لیگنانها به شکل کنسانتره است احتمالاً بیخطر است. لیگنانها مواد شیمیایی هستند که تصور میشود بسیاری از تأثیرات و خواص تخم کتان مربوط به آنهاست. برخی تحقیقات بالینی نشان میدهد که مصرف عصاره لیگنان تخم کتان (برخی برندهای مشخص) تا 12 هفته بیخطر است.
محصولاتی که حاوی تخم کتان چربی زدایی شده بخشی هستند و در نتیجه محتوای اسید الفا لینولئیک کمی دارند نیز قابل تهیه هستند. برخی از مردان این محصولات را ترجیح میدهند چون شنیدهاند که اسید الفا لینولنیک ممکن است خطر سرطان پروستات را افزایش دهد اما باید به یاد داشته باشید که در این زمینه منبع اسید الفا لینولنیک بسیار مهم است. اسید الفا لینولنیک لبنیات و گوشت با سرطان پروستات ارتباط مثبت دارد (خطر آن را افزایش میدهد) اما اسید الفا لینولنیک منابع گیاهی مانند تخم کتان خطر سرطان پروستات را افزایش نمیدهند. مردان نباید نگران اسید الفا لینولنیک تخم کتان باشند. از سوی دیگر این نگرانی وجود دارد تخم کتان چربی زدایی شده ممکن است سطح تری گلیسرید را خیلی افزایش دهد. تری گلیسرید نوعی چربی خون است.
زنان باردار و شیرده: مصرف تخم کتان در طول بارداری ممکن است بیخطر نباشد. تخم کتان مانند هورمون استروژن عمل میکند. برخی از پزشکان نگراناند که این ممکن است به بارداری آسیب وارد کند اگر چه تا به امروز هیچ شواهد بالینی موثقی درباره تأثیر تخم کتان بر پیامدهای بارداری وجود ندارد. تأثیر تخم کتان بر زنان شیرده هنوز مشخص نیست بنابراین جانب احتیاط را رعایت کنید و در صورت بارداری یا شیردهی آن را مصرف نکنید.
اختلالات خونریزی: تخم کتان ممکن است فرایند انعقاد خون را کند کند. این تأثیر نگرانیهایی راجع به احتمال افزایش خطر خونریزی در افرادی که به اختلالات خونریزی مبتلا هستند ایجاد میکند بنابراین در صورتی که به این اختلالات مبتلا هستید آن را مصرف نکنید.
دیابت: شواهدی وجود دارد که تخم کتان میتواند سطح قند خون را کاهش داده و تأثیر کاهش دهندگی قند خون برخی از داروهای مورد استفاده برای دیابت را افزایش دهد. این نگرانی وجود دارد که با این توصیف، مصرف آن قند خون را بیش از حد پایین بیاورد. اگر دیابت دارید و تخم کتان مصرف میکنید بر سطح قند خون خود به دقت نظارت داشته باشید.
انسداد گوارشی: افراد مبتلا به انسدادی روده، مری باریک (لولهای که حلق را به معده متصل میکند) یا روده ملتهب (متورم) باید از مصرف تخم کتان اجتناب کنند. محتوای فیبر بالای تخم کتان ممکن است انسداد را بدتر کند.
سرطانها یا بیماریهای حساس به هورمون: چون تخم کتان ممکن است تا حدی همانند هورمون استروژن عمل کند نگرانی وجود دارد که ممکن است مشکلات حساس به هورمون را تشدید کند. برخی از این بیماریها عبارتاند از سرطان تخمدان، رحم و سینه، اندومتریوز و فیبروئید رحم. اگر چه تحقیقات حیوانی و تحقیقات آزمایشگاهی اولیه نشان میدهد که تخم کتان میتواند با استروژن مقابله کند (چون گیرندههای استروژن را اشغال میکند) و در مقابل سرطانهای وابسته به هورمون از بدن محافظت کند. با این حال تا زمانی که شواهد بیشتر و قطعی در این زمینه در دسترس باشد، در صورتی که مشکلات حساس به هورمون دارید از مصرف بیش از حد تخم کتان اجتناب کنید.
تری گلیسرید بالا: تخم کتان چربی زدایی شده به صورت بخشی (که مقدار اسید الفا لینولنیک کمی دارد) ممکن است سطح تری گلیسرید را افزایش دهد. اگر سطح تری گلیسرید شما خیلی بالا است، تخم کتان مصرف نکنید.
تخم کتان میتواند قند خون را کاهش دهد. برخی داروهای مورد استفاده برای دیابت نیز سطح قند خون را کاهش میدهند. مصرف تخم کتان همراه با این داروها ممکن است قند خون را بیش از حد کاهش دهد. علاوه بر نظارت دقیق بر سطح قند خون ممکن است لازم باشد دوز داروهای دیابت را تغییر دهید.
برخی از داروهای مورد استفاده برای دیابت عبارتاند از گلیمپرید ، گلیبورید ، انسولین، پیوگلیتازون، روزیگلیتازون، کلورپروپامید، گلیپیزید، تولبوتامید و داروهای دیگر.
داروهایی که انعقاد خون را آهسته میکنند (ضد انعقاد) ممکن است با تخم کتان تداخل ایجاد کنند و انعقاد خیلی آهسته شود. مصرف تخم کتان همراه با این داروها با کاهش سرعت انعقاد احتمال کبودی و خونریزی را افزایش میدهند. برخی از این داروها عبارتاند از اسپیرین، کلوپیدوگرل، دیکلوفناک، ایبوپروفن، ناپروکسن، دالتپارین، انوکساپارین، هپارین، وارفارین و داروهای دیگر.
دوزهای زیر برای مطالعات علمی مورد استفاده قرار گرفته است:
به صورت خوراکی:
• برای دیابت نوع دو: 600 میلیگرم عصاره لیگنان تخم کتان با برند ویژه سه مرتبه در روز، که ظرف 12 هفته 320 میلیگرم لیگنان تأمین میکند.
• برای کلسترول بالا: به شکل نان و کیک حاوی تخم کتان و تخم کتان آسیاب شده برای تأمین 40 تا 50 گرم تخم کتان در روز.
• برای بهبود عملکرد کلیه در افراد مبتلا به لوپوس منتشر: 15 گرم تخم کتان آسیاب شده دو مرتبه در روز همراه با غلات صبحانه یا آب پرتقال یا گوجه.
• برای بهبود علائم یائسگی: 40 گرم تخم کتان خردشده در نان به صورت روزانه.
نظر کاربران
کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.