تعیین جهت جغرافیایی با استفاده از ساعت عقربه‌ای

در این مقاله می خوانید

شما نیز ممکن است در بیابان یا جنگلی گیر کرده و مسیر خود را پیدا نکنید. در این مقاله به شما یاد می دهیم تا با استفاده از ساعت دیجیتال مسیر خود را پیدا کنید. ...

تا کنون برایتان پیش‌آمده که در بیابان، کوه یا روی دریا، متوجه شوید که گم شده‌اید و نمی‌دانید به کدام سمت می‌روید یا باید بروید؟ در این شرایط می‌توانید از ساعت عقربه‌ای یا هر صفحه شبیه به آن به عنوان قطب‌نما استفاده کنید و جهت خود را پیدا کنید (از این روش برای پیدا کردن جهت قبله که به سمت جنوب غرب (بیشتر مایل به جنوب) است نیز استفاده کنید). تنها چیزی که نیاز دارید یک ساعت عقربه‌ای و دید واضح نسبت به خورشید (تعیین دقیق جهت سایه) است. در اینجا با این روش آشنا می‌شوید:  

استفاده از ساعت به عنوان قطب نما

در نیمکره شمالی

1-ساعت را به صورت افقی نگه‌دارید. این روش را در هر جای نیمکره شمالی که باشید در طول روز که خورشید (و سایه) دیده می‌شود، می‌توانید به کار ببرید. ساعت را افقی در کف دست خود بگیرید

به طوری که سطح آن موازی با سطح زمین باشد. 

2-ساعت را در جهتی بچرخانید که عقربه ساعت شمار در جهت خورشید قرار بگیرد. ساعت یا دست یا کلاً خود را طوری بچرخانید که عقربه ساعت شمار ساعت مستقیماً به سمت خورشید باشد. فرقی نمی‌کند چه زمانی از روز باشد بلکه مهم این است که ساعت زمان درست را نشان دهد. 

اگر نمی‌توانید عقربه ساعت شمار را درست به سمت خورشید بگیرید، می‌توانید از یک شی باریک و بلند برای تعیین سایه استفاده کنید. یک چوب یا شاخه باریک را داخل زمین به صورت عمودی فروکنید، به طوری که جهت سایه این چوب به وضوح مشخص باشد. سایه چوب دقیقاً همان جهت خورشید را نشان می‌دهد و باید عقربه ساعت شمار ساعتتان رو به خورشید و موازی با سایه چوب باشد. سایه اشیا در جهت مقابل خورشید قرار می‌گیرد بنابراین فرقی ندارد که عقربه ساعت شمار را به طرف خورشید بگیرید یا از سایه یک شی باریک برای پیدا کردن جهت خورشید استفاده کنید. 

3-زاویه بین عقربه ساعت شمار و عدد 12 ساعت را از وسط با خط فرضی نصف کنید تا سمت جنوب را پیدا کنید. این بخش ممکن است کمی دشوار باشد. نقطه وسط زاویه بین ساعت شمار و ساعت 12 را بر روی ساعت پیدا کنید. پیش از ظهر باید از عقربه ساعت شمار در جهت گردش عقربه‌های ساعت به سمت 12 بشمارید و بعدازظهر از عقربه ساعت شمار در خلاف جهت ساعت به سمت 12 باید بشمارید. نقطه وسط بین ساعت شمار و عدد 12 ، جنوب و نقطه مقابل آن (180 درجه به سمت راست یا چپ) شمال است. (خط فرضی از مرکز ساعت بکشید که از این نقطه وسط بگذرد)

مثلاً اگر ساعت دقیقاً 5 بعدازظهر است و عقربه ساعت شمار را دقیقاً در مقابل خورشید گرفته‌اید (به طوری که به سمت خورشید نشانه رفته است)، دقیقاً بین ساعت 2 و 3 جنوب را نشان می‌دهد و نقطه مقابل آن شمال است (دقیقاً بین ساعت 8 و 9). 

توجه داشته باشید که در طول روزهای نیمه اول سال که ساعت‌ها جلو کشیده شده است، یک ساعت به عقب برگردید. در این موارد به جای ساعت 12 باید ساعت 1 را در نظر بگیرید و سپس خط شمال و جنوب را بیابید.  

در نیمکره جنوبی

همانند نیمکره شمالی، در جایی که بتوانید خورشید را ببینید، ساعت را به صورت افقی و مسطح  نگه‌دارید 

ساعت 12 را در جهت خورشید بگیرید. تفاوت مهم بین نیمکره شمالی و جنوبی در استفاده از ساعت عقربه‌ای برای تعیین جهت این است که در نیمکره جنوبی عدد 12 ساعت را به جای عقربه شمار به سمت خورشید می‌گیریم. با این کار تفاوت جهت‌گیری خورشید بین دو نیمکره را در نظر می‌گیرید. 

اگر نمی‌توانید جهت خورشید را دقیق مشخص کنید (مثل مواقعی که خورشید تقریباً وسط آسمان است)، می‌توانید از همان روش سایه چوب یا شی باریک که پیش تر گفته شد استفاده کنید تا مطمئن شوید جهت خورشید را دقیق در نظر گرفته‌اید. 

نیمساز زاویه بین عقربه ساعت شمار و عدد 12 ساعت را بکشید تا شمال را پیدا کنید. دقیقاً وسط زاویه بین عدد 12 ساعت و عقربه شمار، شمال را نشان می‌دهد و نقطه مقابل آن جنوب را نشان می‌دهد. 

مثلاً اگر ساعت 9 صبح باشد، پس از این که عدد 12 ساعت را به سمت خورشید نشانه گرفتید، نقطه بین 10 و 11 ساعت شمال و نقطه مقابل آن (نقطه بین 4 و 5 ساعت) جنوب است.  

اگر ساعت شما در نیمه اول سال یک ساعت جلو کشیده شده، از عدد 1 ساعت به جای 12 استفاده کنید 

تعیین نیمکره‌ای که در آن قرار دارید

از یک نقشه استفاده کنید تا دریابید در کدام نیمکره قرار دارید. در تعیین جهت، نیمکره شمالی (شمال خط استوا) و نیمکره جنوبی (جنوب خط استوا) به دلیل تفاوت موقعیت خورشید، متفاوت هستند بنابراین باید مطمئن شوید در کدام نیمکره قرارگرفته‌اید. اگر بدانید در چه کشوری هستید می‌توانید حدس بزنید کدام نیمکره هستید. اگر در خانه یا نزدیک به تمدن باشید می‌توانید با استفاده از یک نقشه، اینترنت، یا تجهیزات دیگر متوجه شوید که بالا یا پایین خط استوا قرار دارید. 

اگر گم شده‌اید از ستاره شمالی برای پیدا کردن نیمکره (شمالی یا جنوبی) استفاده کنید. اگر کاملاً گم شده‌اید برای مثال در میان اقیانوس قرار دارید ممکن است به نقشه دسترسی نداشته باشید. در این شرایط اگر نمی‌دانید در کدام نیمکره قرار دارید، به دنبال ستاره قطبی (ستاره شمالی) در آسمان شب بگردید. این ستاره در نیمکره شمالی قابل رویت است اما اگر حتی کمی زیر خط استوا قرار داشته باشید (در نیمکره جنوبی) نمی‌توانید آن را ببینید.  

به یاد داشته باشید که ساعت عقربه‌ای توصیف‌شده در این مقاله در پاییز و بهار بهتر نتیجه می‌دهد و در نزدیکی خط استوا ممکن است دقیق و درست نباشد. 

توصیه‌ها

هر قدر از خط استوا دورتر باشید، نتایج به دست آمده از این روش دقیق‌تر و بهتر است چون خورشید سایه بلندتری دارد

اگر هوا ابری یا گرفته است به یک منطقه باز بروید که تا حد ممکن مانعی جلوی خورشید نباشد و از یک چوب، شاخه، خط کش، یا هر شی صاف و باریک دیگر استفاده کنید. به جز شرایط  جوی خیلی بد، معمولاً سایه کمی وجود دارد. 

برای دریافت نتیجه بهتر ساعت خود را به وقت محلی تنظیم کنید ، به عبارت دیگر اگر یک ساعت جلو کشیده‌اید، آن را عقب بکشید. 

نیازی به ساعت عقربه‌ای واقعی ندارید. می‌توانید زمان را بر روی یک ساعت نقاشی (روی کاغذ، خاک و ...) بکشید و از آن استفاده کنید. خود ساعت اهمیتی ندارد، دانستن زمان مهم است. 

هشدارها

هنگامی که به طبیعت می‌روید، درک صحیح از این که چطور از یک نقشه و قطب‌نما استفاده کنید همیشه باید اولین اولویتتان باشد. 

استفاده از یک راهکار سریع مانند این روش خوب است، اما در وضعیت‌های حساس تنها به این اطلاعات تکیه نکنید. 

خریداری ابزارهای گران که نیاز به باطری دارند جایگزین این اطلاعات نمی‌شود، ممکن است باطری آسیب ببیند یا تمام شود، یادگرفتن این روش ممکن است روزی زندگی شما یا دیگری را نجات دهد.