پاسارگاد یکی از شناخته شدهترین میراث باستانی ایران است. در این مقاله بیشتر با آن آشنا شویم. ...
پاسارگاد اولین پایتخت سلسلهای امپراتوری هخامنشی بود که توسط کوروش دوم در پارس، سرزمین ایرانیان و در قرن ششم قبل از میلاد ساخته شد. کاخها و باغهای آن و هم چنین آرامگاه کوروش نمونههای برجستهای از اولین مرحله تکامل هنر و معماری سلطنتی هخامنشیان و یک گواهی استثنایی از تمدن ایرانی هستند. در این محوطه 160 هکتاری آثار ارزشمندی چون: آرامگاه کوروش دوم، تل تخت ( استحکامات دفاعی ) و مجموعه پادشاهی متشکل از کاخ دروازه، تالار عمومی، کاخهای مسکونی و باغ را در خود جای داده است. پاسارگاد پایتخت اولین امپراتوری عظیم چند فرهنگی در غرب آسیا بود و با گسترهای از شرق مدیترانه و مصر تا رود هندو، اولین امپراتوری بود که تفاوت فرهنگی مردمان مختلف در آن محترم شمرده میشد. این نگاه، در معماری هخامنشی به صورت یک ارائه مرکب از فرهنگ های مختلف منعکس شده است.
پایتخت شاهنشاهی پاسارگاد توسط کوروش کبیر در قرن ششم قبل از میلاد و با کمک مردم بخشهای مختلف امپراتوریش ساخته شد و به یک مرحله بنیادین در تحول هنر و معماری کلاسیک فارسی تبدیل گشت. پاسارگاد با کاخها و باغهایش و همچنین آرامگاه کوروش کبیر، موسس سلسله، مدرکی شگرف از تمدن هخامنشیان در ایران را ارائه میدهد. ساختمان ' چهار باغی ' مجموعه پادشاهی در پاسارگاد یک الگوی اولیه در معماری و طراحی آسیای غربی شد.
پاسارگاد در جلگه رود پلوار، در قلب پارس، سرزمین ایرانیان واقع شده است. نام شهر " اردوگاه پارس " از موقعیت مکانی آن برگرفته شده است. منطقه اصلی محوطه توسط یک حائل بزرگ طبیعی احاطه شده است. این منطقه بناهای تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. یکی از این بناها آرامگاه کورش کبیر است که از سنگ آهک سفید در سالهای 540 و 530 پیش از میلاد ساخته شده است. خزانه آرامگاه در قسمت بالای آن، به شکل یک خانه شیروانی ساده است که یک ورودی کوچک از سمت غرب دارد . در دوران قرون وسطی، مردم بر این باور بودند که این اثر تاریخی، مقبره مادر سلیمان است، بنابراین با استفاده از ستون های باقی مانده از کاخ های باستانی، مسجدی در اطراف آن ساخته و محرابی کوچک در خزانه آرامگاه کنده کاری شد. در سال 1970 و درخلال مرمت این اثر، بقایای مسجد پاکسازی شد و قطعات باستانی به نزدیکی محل اصلی خود برگردانده شدند .
تل تخت نام استحکامات دفاعی بزرگ و مرتفعی است که بر روی تپهای در انتهای شمالی پاسارگاد ساخته شده است. این سازه سنگ آهکی به روش بنایی خشک ساخته شده است و با استفاده از قطعات بزرگ و منظم سنگی، به روش اتصال آناتیروسیس ( روشی شناخته شده در آسیای صغیر در قرن ششم ) بنا گردیده است. اولین مرحله از بنا توسط کوروش کبیر ساخته شده و با مرگ او در سال 530 پیش از میلاد متوقف گشت. مرحله دوم ساخت توسط داریوش کبیر ( 522 تا 486 پیش از میلاد ) و با استفاده از آجرهای خشت و گل انجام گرفت.
مجموعه پادشاهی در قسمت مرکزی پاسارگاد واقع شده و از چندین کاخ تشکیل شده که در ابتدا، در محدوده یک مجموعه باغ به نام " چهار باغ " قرار داشتند. سازه با سنگهای سیاه و سفید استفاده شده در ساختمان آن رنگ آمیزی شده است. بدنه اصلی کاخها از یک سالن ستوندار تشکیل شده است که به سرسرا متصل شدهاند. تالار عمومی در حدود سال 539 پیش از میلاد ساخته شد. سالن ستون دار آن از دو ردیف چهار ستونی تشکیل شده است. پایه ستون ها از سنگ سیاه، بدنه آن ها از سنگ آهک سفید و سر ستونها از سنگ سیاه بودهاند. شواهدی در دست میباشد که نشان میدهد سر ستونها یک شیر مرکب شاخدار و یالدار هستند. کاخ، سرسرایی در هر سمت داشته است. برخی از نقش برجستههای درگاهها باقی مانده که به شکل پیکر انسان و دیو هستند.
کاخ مسکونی کوروش دوم بین سال های 530 تا 535 پیش از میلاد ساخته شده که سالن ستوندار آن دارای پنج ردیف شش ستونی است. کاخ دروازه در انتهای شرقی منطقه اصلی قرار دارد یک سالن ستون دار به طرح مستطیل است. در یکی از لغاز های دروازه، نقش برجسته مشهور " پیکره بالدار" حکاکی شده است.
در دورههای بعد، از تل تخت همچنان بهعنوان یک دژ استفاده میشد، در حالی که کاخها رها شده و مصالح آنها دوباره مورد استفاده قرار گرفتند. از قرن هفتم به بعد آرامگاه کوروش به نام مقبره مادر سلیمان خوانده میشد و به یک مکان زیارتی تبدیل گشته بود. در قرن دهم یک مسجد کوچک در اطراف آن ساخته شد که تا قرن چهاردهم از آن استفاده میشد.
نظر کاربران
کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.