در این مقاله ما شما را با بیماریهای دوره کودکی که همه والدین باید با آنها آشنا باشند آشنا میکنیم. ...
اگر چه تهیه واکسنها باعث شدهاند که برخی از بیماریها در دوران کودکی به ندرت اتفاق بیافتد ، بسیاری از بیماریهای دیگر از عفونت معمولی مانند خروسک گرفته تا مشکلات مرموزی مانند بیماری کاوازاکی همچنان باقی ماندهاند. در ادامه با حقایقی درباره بیست و چهار بیماری کودکی آشنا میشوید اما برای تشخیص و درمان مناسب باید به پزشک مراجعه نمایید.
RSV مخفف ویروس سنسیشیال تنفسی است. این بیماری علت اصلی برونشیولیت (التهاب مسیرهای هوایی کوچک) و ذات الریه در نوزادان است. عفونت با علائمی شبیه آنفلوانزا از جمله تب، آب ریزش بینی و سرفه شروع میشود. تا چهل درصد از کودکان با اولین عفونت RSV دچار خس خس شدید شده و تا 2 درصد نیاز به بستری شدن خواهند داشت. این بیماری در کودکان سنین بالاتر و بزرگسالان خفیف تر است.
کودکان به دلیل کوچک بودن لوله استاش، مستعد عفونت گوش هستند. این لوله گوش را به گلو متصل میکند و هنگامی که سرماخوردگی التهاب ایجاد میکند ممکن است این مسیر مسدود شود و مایعات درون گوش میانی (پشت پرده گوش) محبوس شوند که به میکروبها امکان رشد و تکثیر میدهد. علائم آن شامل تب، بهانه گیری و کشیدن گوش است. بیشتر عفونتهای گوش به علت ویروسها اتفاق میافتند و به خودی خود از بین میروند. واکسیناسیون کودکان به پیشگیری از عفونتهای ناشی از باکتریهای مشخصی که موجب عفونت گوش میشود، کمک میکند.
تجمع مایعات در گوش میانی (بدون درد یا با درد) اوتیت مدیای منتشره یا OME خوانده میشود و اغلب پس از عفونت حاد گوش یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ایجاد میشوند. این مایعات معمولا ظرف چند هفته به خودی خود از بین میروند. با این حال در صورتی که این وضعیت طولانی شد و یا مایعات غلیظ و سریش مانند شدند (سریشی شدن گوش) ممکن است در شنوایی کودک تداخل ایجاد کند. لولههای گوش ممکن است برای کمک به تخلیه مایعات توصیه شود.
نشانه مشخص خروسک سرفههای پشت سر هم با صدایی شبیه به صدای پارس سگ است. علت سرفه، التهاب در مسیرهای هوایی فوقانی است که معمولا به علت ویروس اتفاق میافتد. اگر تنفس به شدت دچار اختلال شود، ممکن است نیاز باشد کودک در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرد اما بیشتر کودکان خود ظرف یک هفته بهبود مییابند. خروسک در کودکان زیر 5 سال بیشترین شیوع را دارد.
بیماری دست – پا و دهان موجب تب همراه با تاول در داخل دهان، کف دستها، باسن و کف پا میشود. معمولا این بیماری توسط ویروس کوکساکی A16 ایجاد میشود. این ویروس در بین کودکان در تابستان و اوایل پاییز گسترش مییابد. بیشتر موارد آن جدی نیست و یک هفته تا ده روز طول میکشد.
قرمزی، ریزش اشک، خارش و سخت شدن مژهها از علائم التهاب ملتحمه (conjunctivitis) است که معمولا چشم صورتی خوانده میشود. چشم صورتی اغلب توسط ویروس سرماخوردگی ایجاد میشود و به سرعت در مدارس و مهدکودکها گسترش مییابد. با متخصص اطفال صحبت کنید تا مشخص شود کودکتان نیاز به درمان دارد یا خیر. بیشتر موارد چشم صورتی ظرف چهار تا هفت روز بهبود مییابد.
بیماری پنجم اغلب بیماری گونه سیلی خورده خوانده میشود و موجب بثورات پوستی قرمز روشن بر روی صورت کودک میشود. در بالاتنه، بازو یا پاها نیز ممکن است این بثورات پوستی دیده شود. مسئول آن پارواویروس b19 است که ممکن است علائمی شبیه به سرماخوردگی خفیف پیش از مشاهده بثورات پوستی، ایجاد کند. همین که بثورات پوستی ظاهر شد بیماری کودک دیگر واگیردار نیست. بیست درصد از کودکان تا سن 5 سالگی به آن مبتلا شده و شصت درصد از کودکان تا سن 19 سالگی آن را تجربه کرده اند. این تحریکات پوستی معمولا ظرف هفت تا ده روز از بین میرود.
پیش از معرفی یک واکسن موثر، روتاویروس علت اصلی مرگهای مرتبط با اسهال در کودکان بود. علائم اصلی آن استفراغ و اسهال آبکی است که میتواند به سرعت بدن کودک را بی آب کند. در حال حاضر دو واکسن روتاویروس برای نوزادان وجود دارد و مطالعات نشان میدهد که کاهش چشمگیری در تعداد موارد جدید ابتلا به آن وجود داشته است.
بیماری کاوازاکی مشکلی بسیار نادر و مرموز است که در کودکان زیر 5 سال اتفاق میافتد. علائم آن شامل تب بالا، لکههای بثورات پوستی، تورم و قرمزی دستان و پاها، چشمان قرمز و لبهای قرمز و ترک خورده است. بدون درمان این بیماری ممکن است به قلب آسیب وارد کرده و میتواند مرگبار باشد. پزشکان هنوز علت این بیماری را نمیدانند.
اکنون آبله مرغان از طریق واکسن واریسلا قابل پیشگیری است. واکسیناسیون دلیلهایی بیشتر از صرفاً جلوگیری از ایجاد تاولهای قرمز و دارای خارش در فرزندتان دارد. آبله مرغان میتواند موجب مشکلات خطرناکی در نوزادان، بزرگسالان و زنان باردار شود. پیش از واکسن، آبله مرغان هر ساله افراد زیادی را راهی بیمارستان میکرد.
اگر کودک شما واکسنهایش را به موقع دریافت میکند، احتمالا نیازی نیست نگران سرخک باشید اما مرکز کنترل بیماریهای امریکا بروز آن در بین کودکانی که واکسینه نشدهاند را گزارش کرده است. این عفونت با تب، آبریزش بینی و سرفه شروع میشود. هنگامی که این علائم از بین میروند، در تمامی بدن جوشهایی ظاهر میشوند. بیشتر کودکان ظرف دو هفته بهبود مییابند اما برخی دچار ذات الریه یا مشکلات دیگر میشوند.
اوریون بیماری کودکانه دیگری است که پیش از ساخت واکسن، بسیار شایع بود. این عفونت اغلب موجب هیچ علامتی نمیشود اما علائم کلاسیک آن تورم غدد بین گوش و فک است و موجب ظاهر ورم کرده گونه ها میشود. علیرغم میزان واکسیناسیون بالا، هنوز افراد زیادی به آن مبتلا میشوند.
سرخجه که سرخک آلمانی نیز خوانده میشود بیماری ویروسی خفیفی است که معمولا مشکلات جدی ایجاد نمیکند. با این حال ممکن است در صورت باردار بودن زن مبتلا، به جنین صدمه وارد شود. علائم آن تب خفیف و جوش است که از صورت به بقیه بدن گسترش مییابد. واکسن استاندارد دوران کودکی به نام MMR در مقابل سرخجه، سرخک و اوریون محافظت میکند.
سیاه سرفه موجب سرفههای سخت در کودکان میشود به طوری که نفس فرد تمام شده و کبود میشود و با صدای خاصی هوا را به داخل ریه میکشد. این عفونت در نوزادان شدیدتر است و ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان وجود داشته باشد. واژه پزشکی این بیماری pertussis است. آنتی بیوتیکها در درمان موثر نیستند بنابراین واکسیناسیون برای پیشگیری ضروری است. بزرگسالان نیاز به تزریق واکسن یاد آور در هر ده سال یک بار دارند و زنان باردار باید در هر بارداری این کار را انجام دهند.
مننژیت التهاب یا عفونت بافت اطراف مغز و طناب نخاعی است. در نوجوانان و بزرگسالان علائم اصلی آن سردرد، تب و سفت شدن گردن است. کودکان ممکن است علائمی شبیه آنفلوانزا یا تحریک پذیری شدید داشته باشند. مننژیت ویروسی معمولا خفیف است اما مننژیت باکتریایی شدیدتر بوده و در صورت عدم درمان فوری، میتواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. واکسنهایی برای پیشگیری از عوامل باکتریایی مشخص مننژیت در دسترس هستند.
بیشتر کودکان به گلو درد مبتلا میشوند که معمولا به علت ویروس سرما خوردگی است. چطور میتوان گفت گلو درد توسط باکتری استروپتوکوک ایجاد شده است؟ عطسه یا آبریزش بینی علائم سرماخوردگی است. علائم گلو درد استرپتوکوکی شامل این موارد است: گلودردی که بیش از یک هفته طول میکشد، بلع دشوار یا دردناک، بزاق زیاد، تحریکات پوستی، چرک در پشت گلو، تب بالای 38 درجه سانتیگراد، یا تماس داشتن با فرد دارای گلو درد استرپتوکوکی. گلو درد استرپتوکوکی با آنتی بیوتیک درمان میشود.
گاهی اوقات جوشهای قرمز و برجسته همراه با گلو درد استرپتوکوکی مشاهده میشوند که مخملک نام دارد. جوشها در سینه و شکم شروع شده و به سرتاسر بدن گسترش مییابند. در این بیماری سطح زبان شبیه به توت فرنگی شده و تب بالا است. این بیماری بدون درمان ممکن است منجر به تب روماتیسمی شده و در موارد نادر به قلب آسیب برساند. به همین علت است که مخملک زمانی بیماری نگران کننده دوران کودکی به شمار می آمد. امروزه درمان آن با آنتی بیوتیک به سادگی انجام میشود.
احتمالا شنیدهاید که هرگز نباید به کودکان یا نوجوانان آسپیرین بدهید. سندرم ری دلیل آن است. این وضعیت تهدید کننده زندگی بوده و ممکن است در کودکی که داروهای حاوی آسپیرین در طی بیماری ویروسی دریافت کرده است، اتفاق بیافتد. علائم آن شامل تغییرات چشمگیر در رفتار، تشنج و کما است. سندرم ری از زمانی که مرکز کنترل بیماریها در مورد دادن اسپیرین به کودکان هشدار داده است بسیار نادر شده است.
MRSA نوعی باکتری استافیلوکوک اورئوس است که به برخی از آنتی بیوتیکها واکنش نمیدهد. پزشکان میگویند MRSA در حال حاضر علت اصلی عفونتهای پوستی است. این عفونتها معمولا به شکل دمل یا زخم ظاهر شده و ممکن است مانند جای گزیدگی عنکبوت به نظر برسد. عفونتهای گلو، بینی و گوش MRSA در کودکان در سن دبستان افزایش مییابد.
زرد زخم عفونت پوستی باکتریایی است که معمولا موجب دستهای از تاولهای کوچک بر روی پوست میشود که دارای ترشحات بوده و پوسته طلایی رنگ را تشکیل میدهند. تماس با این ترشحات میتواند عفونت را به بخشهای دیگر بدن یا افراد دیگر گسترش دهد. اغلب این بیماری توسظ باکتری استافیلوکوک ایجاد میشود اما به واسطه باکتری استرپتوکوک نیز ممکن است ایجاد شود. این نوع زرد زخم معمولا در کودکان در سن دو تا شش سال شایعتر است. اگر با آنتی بیوتیک درمان شود، معمولا زخمها بدون باقی گذاشتن جای زخم بهبود مییابد.
کرم حلقوی عفونت پوستی دیگر است که قارچها عامل ایجاد آن هستند و در واقع هیچ کرمی وجود ندارد. این عفونت موجب حلقه قرمز فلسی بر روی پوست یا لکه گرد ریزش مو بر روی پوست سر میشود. این قارچها به آسانی از کودکی به کودک دیگر گسترش مییابند بنابراین باید از شانه، برس، حوله و لباسهای مشترک خودداری نمود. کرم حلقوی با داروهای ضد قارچ درمان میشود.
مشخصه بیماری لایم ضایعه پوستی شبیه به صفحه هدف در دارت است که یک تا دو هفته پس از گزیدگی کنه ظاهر میشود ولی هر کسی این ضایعه پوستی مشخص را ندارد. این ضایعه پوستی ممکن است همراه با تب، سردی و بدن درد همراه باشد. مسئول آن نوعی باکتری است که توسط کنههای کوچک (deer ticks) منتقل میشود. این بیماری اگر درمان نشود ممکن است بر مفاصل، دستکاه عصبی و قلب تاثیر بگذارد.
آیا سرماخوردگی است یا آنفلوانزا؟ این بیماریها علائم مشابهی دارند. آنفلوانزا معمولا موجب تب بالا، سردی، بدن درد، خستگی شدید و تهوع یا استفراغ میشود با این که بیشتر کودکان مبتلا به این بیماری خود بهبود مییابند، اما ممکن است منجر به مشکلات جدی تر مانند ذات الریه شود به خصوص در کودکان کم سن تر. مرکز کنترل بیماریها واکسن سالانه آنفلوانزا را برای کودکان شش ماهه و بزرگتر، توصیه میکند.
آلرژی فصلی که گاهی اوقات تب یونجه خوانده میشود، عفونت نبوده بلکه واکنش به ذرات میکروسکپی مانند گرده است. علائم آن ممکن است شامل عطسه، آبریزش چشم و گرفتگی بینی بوده و تنها در بهار یا پاییز ممکن است اتفاق بیافتد. کودکان ممکن است دائما بینیشان را با کف دست بمالند که به این حرکت سلام آلرژی (allergic salute) میگویند. هیچ درمانی برای تب یونجه وجود ندارد اما روشهایی برای کنترل علائم وجود دارد.
نظر کاربران
کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.