آیا می‌دانید اگر در طبیعت گم شدید، باید چکار کنید؟

در این مقاله می خوانید

علیرغم احتیاط (یا شاید عدم احتیاط) در مکانی دور از شهر و تمدن گم‌شده‌اید (یا شاید موقتاً سردرگم شده‌اید) و نمی‌دانید چطور به شهر یا کمپ بازگردید؟ حالا باید چکار کنید؟ ...

اقدامات لازم برای گمشدگان طبیعت – بخش اول

اول‌ازهمه، احتمال خطرات فوری مانند طوفان، بهمن، سیل و غیره در آن منطقه را بررسی کنید. فعلاً هیچ اقدامی نکنید، فقط بنشینید، آرامش خود را حفظ کنید، نفس عمیقی بکشید و به چشم‌انداز اطراف خود نظری بیفکنید. شاید متوجه چیزی شوید که می‌شناسید یا به شما کمک می‌کند. درهرصورت نباید در "تشخیص" چشم اندازهای طبیعی که به نظرتان آشنا می‌آیند، عجله کنید. یادتان باشد ممکن است به‌واسطه استرسی که دارید، به‌شدت بخواهید چیزی به نظرتان آشنا بیاید، بنابراین جهت‌گیری ذهنی ایجادشده در شما باعث می‌شود متوجه نشوید منظره‌ای که مشاهده می‌کنید واقعاً همان منظره‌ای نیست که می‌شناسید. اگر هوا نامساعد است باید به دنبال سرپناهی بگردید. در این وضعیت، به دنبال سرپناه یا ساخت سرپناهی باشید که سریع و نزدیک باشد. اگر گروهی از افراد همراه شما هستند، درباره این شرایط با آن‌ها صحبت کنید و سعی کنید همه به‌خصوص خودتان را آرام کنید. گروه را در کنار هم نگه‌دارید مگر این‌که علت اجتناب‌ناپذیری برای جدا شدن وجود داشته باشد.

موارد زیر را در نظر داشته باشید:

1- از خود در مقابل خطرات فوری محافظت کنید. این شامل درمان هرگونه آسیب در خود یا افراد گروه نیز می‌شود.

2- آرامش خود را حفظ کنید و ببینید می‌توانید مسیریابی کنید یا نه.

3- به‌جز شرایط غیرمعمول، در همان‌جایی که گم‌شده‌اید، بمانید.

4- علائمی درست کنید که به گروهی که به دنبال شما می‌آیند، کمک کند شما را پیدا کنند.

5- در صورت امکان برای خود مکان راحتی فراهم کنید.

6- به جستجوگران پاسخ دهید (به فریادها پاسخ دهید، به سمت دود آتش یا صداهایی مانند بوق طولانی‌مدت ماشین بروید).

از خود محافظت کنید

متداول‌ترین خطر قریب‌الوقوع در طبیعت آب‌وهوا است. ساخت سرپناه در بخش "شرایط خود را بهتر سازید" در ادامه آورده شده است. حواستان به هرگونه آسیب و جراحت و درمان مناسب آن باشد.

سعی کنید موقعیت‌یابی کنید

جایی مانند یک تپه یا هر جای دیگری که دید خوبی داشته باشد، ممکن است برای موقعیت‌یابی مناسب باشد اما نباید از محل خود زیاد دور شوید.

اگر قطب‌نما دارید از آن استفاده کنید.

به نقشه رجوع کنید. دوباره تأکید می‌کنیم، مراقب باشید چیزی که دوست دارید ببینید را به‌جای چیزی که واقعاً می‌بینید اشتباه نگیرید.

اگر قطب‌نما ندارید، از مسیریابی طبیعی استفاده کنید. ستاره شمالی، علائم جهت غالب باد مانند شاخه‌های درختان و خزه‌ها (البته اگر قبلاً این دوراندیشی را داشتید که متوجه جهت‌گیری باد غالب شده باشید) . اگر خورشید در آسمان پیدا است، با استفاده از چوب باریکی در زمین محل سایه را علامت بزنید، و دقایقی بعد که سایه حرکت کرد محل جدید سایه را علامت بزنید، سایه از غرب به شرق حرکت می‌کند. همین‌طور از روش خورشید و ساعت عقربه‌ای می‌توانید جهات جغرافیایی را پیدا کنید.

اگر بتوانید واقعاً محل و مسیر خود را پیدا کنید، می‌توانید بازگردید. اما پیش از حرکت باید یقین داشته باشید اشتباه نمی‌کنید. حتی اگر مطمئن هستید، در طول مسیری که حرکت می‌کنید علائمی برای خود یا جستجوگران بر جای بگذارید تا بتوانند جهت حرکت شما را پیدا کنند (یا اگر خواستید بازگردید مسیر را پیدا کنید) و اگر امکان دارد نام خود و زمان و تاریخ حرکت را به هر شکل می‌توانید بنویسید.

نگذارید شرمندگی و خجالت بر قضاوت شما تأثیر بگذارد. از پذیرش این‌که گم‌شده‌اید چه در مقابل خود چه گروه نجات احتمالی، نترسید. مواردی پیش‌آمده که افراد به خاطر عدم پذیرش گم‌شدن به درخواست کمک و اقدامات لازم، بی‌اعتنایی کرده‌اند. معمولاً این کار باعث رفتن مسیر اشتباه و عواقب آن می‌شود. هرکسی ممکن است موقتاً مسیر را گم کند، نباید احساس بدی نسبت به خود پیدا کنید، تنها باید این اتفاق انگیزه‌ای شود که دفعه بعدی بیشتر مراقب و محتاط باشید.

کمک به جستجوگران

اگر درخطر فوری قرار ندارید، مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید کمک به جستجوگران است. ممکن است علامت‌هایی که می‌گذارید توسط جستجوگران دیده نشود اما می‌توانید علائم را مشهودتر و مؤثرتر بسازید. به یاد داشته باشید پیدا کردن شما در محیط بزرگی که قرار دارید دشوار است. می‌توانید شمار نامحدودی سرنخ درجاهای مختلف از خود برجای بگذارید. اگر این علائم به محل شما اشاره کنند، جستجوگران احتمالاً سریع‌تر شما را پیدا می‌کنند. خود را به‌عنوان یکی از جستجوگران در نظر بگیرید. وظیفه شما این است که زنده و سالم بمانید و سرنخ‌هایی برای گروه جستجو ایجاد کنید که شما را پیدا کنند.

علائم می‌توانند نشانه‌ای از شخصیت شما و چگونه پیدا کردن شما باشند. می‌توانید یادداشت‌هایی درجاهایی که به چشم می‌آیند قرار دهید، و در آن، نام، تاریخ و جهت خود را ذکر کنید. سعی کنید شیء مشخص و متمایزی در کنار نوشته خود بگذارید تا توجه دیگران را به خود جلب کند: مثلاً سنگ‌ها را به شکل کلمه "کمک" بچینید، پیامی در برف یا خاک بنویسید، بر روی تنه یک درخت بزرگ پیام حک کنید، با شاخه‌های درختان پیام بنویسید، از هر چه می‌توانید استفاده کنید تا پیام قابل دید از خود بر جای بگذارید. سعی کنید علائمتان هم از آسمان دیده شوند هم از زمین. آن‌ها را در دو یا سه طرف تپه بگذارید تا از جهات مختلف دیده شوند. اگر هوا نامساعد است و نمی‌توانید در فضای باز یا روی تپه بمانید، حداقل از خود نشانه‌ای در آنجا بگذارید. سپس سعی کنید علامتی بر روی تپه یا بلندی دیگر بگذارید که نشان دهد کجا هستید. می‌توانید یادداشتی بنویسید، فلش جهت‌دار بر روی زمین خاک یا برف حک کنید یا از چوب برای درست کردن فلشی که جهت سرپناه شما را نشان می‌دهد، استفاده کنید.

تصور نکنید باید حتماً کاغذ و قلم داشته باشید تا بتوانید یادداشت بگذارید، خلاق باشید. می‌توانید با گل بر روی سنگ، با سنگ یا چوب بر روی زمین، با خراشیدن روی چوب با سنگ نوک‌تیز و مواد دیگر این کار را انجام دهید. هر چه تمایز نوشته با زمینه آن بیشتر باشد بهتر دیده می‌شود. هر نوشته‌ای که به شکلی مشهود واضح نیست، باید چیزی در کنار خود داشته باشد تا توجه را به آن جلب کند.

یکی از بهترین علامت‌ها آتش است که دود آن در روز و نور آن در شب دیده شود. اگر می‌توانید آتش ایمن روشن کنید، این کار را بکنید. باید خیلی مراقب آتش باشید، اگر از کنترل خارج شود ممکن است قربانی آن شوید. دود یا نور آتش را باید از فاصله دور بتوان دید تا گروه نجات را به سمت شما جلب کند. آتش در هوای سرد شما را گرم می‌کند و راحتی بیشتری برایتان فراهم می‌آورد. مشخص کنید چه مقدار سوخت می‌توانید برای آتش تهیه کنید و مطابق آن آتش را مدیریت کنید. منطقی است که مقداری از شاخه‌های سبز و چوب‌های خشک را در دسترس نگه‌دارید تا زمانی که فکر می‌کنید نجات گران نزدیک هستند، برای بزرگ شدن نور آتش یا دود از آن‌ها استفاده کنید.

بدیهی است که دادوفریاد و سوت یا صداهای بلند دیگر درزمانی که افراد جستجوگر نزدیک باشند، مفید است. سعی کنید صدای خود را متمایز و مشخص سازید مثلاً فریاد بزنید "کمک"، یا سوت‌های سه‌تایی بزنید تا مشخص باشد صدای انسان است. اگر اسلحه گرم دارید هرگز در هوا یا جایی که نمی‌دانید گلوله‌تان کجا می‌رود، شلیک نکنید. کسی دوست ندارد هدف گلوله شما قرار بگیرد.  

در جای خود بمانید

معمولاً باید در همان‌جایی که هستید بمانید. ممکن است بخواهید چند صد متر حرکت کنید تا به‌جای بادید بهتر و راحت‌تر برسید، اما در بیشتر شرایط، این مقدار جابجایی بیشترین مقداری است که باید حرکت کنید. تنها در سه حالت برای فرد گم‌شده بهتر است که حرکت کند و در جای اولیه خود نماند:

1- تقریباً هیچ شانسی وجود ندارد که گروه نجات به‌موقع برسند. مثلاً تا دو هفته دیگر کسی به دنبال شما نمی‌گردد یا انتظار ندارد بازگردید، یا اصلاً به کسی نگفته‌اید که کجا می‌روید و کسی نمی‌داند کجا هستید (حتی اگر کسی نمی‌داند کجا هستید، اتومبیل شما در جاده ممکن است نقطه شروع خوبی برای جستجوی شما باشد).

2- مطمئن هستید که بااینکه گم‌شده‌اید، می‌توانید درزمان معقولی به یک آبادی یا تمدن برسید. می‌دانید جاده‌ای در سمت راست یا چپ شما وجود دارد و می‌توانید ظرف چند ساعت به آن برسید. حتی اگر جاده‌ای نیست که ماشینتان در آن قرار دارد، درنهایت کسی را پیدا می‌کنید. مراقب باشید و دقت کنید چه چیزی بین شما و جاده وجود دارد؟ رودخانه غیرقابل‌عبور؟ صخره بزرگ؟ درختچه‌های انبوه؟ عوارض زمین‌بر روی نقشه مشخص نیستند اما ممکن است پیشروی شما را بسیار آهسته کرده یا کاملاً متوقف کنند. اگر چنین اتفاقی بیفتد انرژی بسیار زیادی را برای خارج کردن خود از محیطی که ممکن بود شما را جستجو کنند، صرف کرده‌اید.

3- درخطر قریب‌الوقوعی قرار دارید. تأکید می‌کنیم عجله نکنید. راحت نبودن در محیط به معنی خطر نیست. شما در سرما، گرسنگی و رطوبت می‌توانید زنده بمانید. به‌طورکلی فرد می‌تواند سه برابر چیزی که انتظار دارد زنده بماند. اگر در ناحیه ریزش سنگ یا بهمن قرار دارید ازآنجا خارج شوید. خطرات واقعی کمی وجود دارند که لازم است به خاطر آن‌ها بیش از چند صد متر از جای خود حرکت کنید.

معمولاً برای یافتن افراد گم‌شده به محلی مراجعه می‌شود که آخرین بار فرد دیده‌شده یا اثری از او وجود داشته است. اگر همین‌طور بدون دلیل به سمتی حرکت کنید، کسی نمی‌داند کجا باید به دنبال شما باشد.

یافتن فردی در طبیعت با آن ابعاد عظیم، بسیار دشوار بوده و شانس پیدا کردن فرد گم‌شده‌ای که مدام درحرکت است بسیار کم است.

اگر تصمیم گرفتید حرکت کنید، از خود رد خوبی بر جای بگذارید تا جستجوگران بتوانند آن را دنبال کنند و به شما برسند یا اگر تصمیم گرفتید بازگردید بتوانید. با حرکت کردن، تبدیل به هدفی متحرک می‌شوید که یافتن آن بسیار دشوار است. به‌علاوه ممکن است با مشکلات پیش‌بینی‌نشده‌ای روبرو شوید که لازم باشد بازگردید. اگر خواستید از مسیر خود بازگردید جهت علائم را دوباره بازگردانید تا جهت کنونی شما را نشان دهند.

راجع به تصمیم به حرکت خود خیلی جدی فکر کنید. همین حالا هم به‌اندازه کافی مشکل‌دارید، لازم نیست با اتفاقات غیرمنتظره مانند سقوط، افتادن در آب و روبرو شدن با حیوانات وحشی یا موذی مشکلات خود را بیشتر کنید. ممکن است وقتی هوا بسیار سرد است، وسوسه شوید در شب حرکت کنید، اما شب خطرناک‌ترین زمان برای حرکت است چون خطرات را نمی‌بینید. تمایل فرد گم‌شده به حرکت در یک حلقه به‌خوبی شناخته‌شده است. برای جلوگیری از چرخیدن به دور خود، از مناظر اطراف استفاده کنید و آن‌ها را نشانه بگیرید یا از جهات جغرافیایی که با قطب‌نما یا به‌صورت طبیعی به دست آورده‌اید، بهره ببرید.

اکیداً توصیه می‌کنیم تا حد امکان از جای خود جابه‌جا نشوید. تقریباً همیشه بهتر است فرد گم‌شده در جای خود بماند و منتظر نجات باشد.  

شرایط خود را بهتر کنید  

حالا اگر می‌خواهید بمانید، چه‌کاری باید انجام دهید؟ بزرگ‌ترین دشمن شما ملالت و ترس است. نشستن و منتظر ماندن باوجود ترسی که دارید ممکن است بسیار دشوار باشد. یک ثانیه برایتان مثل یک ساعت طول می‌کشد و احساس می‌کنید زمان نمی‌گذرد. احتمالاً سردتان است، گرسنه و تشنه‌اید و مدام به این فکر می‌کنید که شاید حرکت کردن بهتر باشد. با انجام دادن کاری با این احساس مبارزه کنید، ولی انرژی‌تان را تلف نکنید. بهترین استفاده از زمان احتمالاً ایجاد علائم بزرگ و قابل‌مشاهده از بالا و فاصله دور است. پس‌ازآن (یا حتی در صورت لزوم پیش از آن) باید شرایط خود را بهتر کنید. هردوی این کارها به شما دلیل منطقی و روانی می‌دهد که همان‌جا مانده و شانس پیدا شدنتان را افزایش دهید.

سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که کجا باید سرپناه موقتی درست کنیم؟ اگر در فضای باز یا روی تپه باشید آسان‌تر دیده می‌شود اما لازمه آن شرایط آب و هوایی مساعد است. باید بر اساس شرایط هوا ، تجهیزات، و لباس‌های خود تصمیم بگیرید. تأکید می‌کنیم اگر می‌خواهید به خاطر بدی هوا به‌جای نزدیکی بروید که کمتر در معرض دید قرار دارد، حتماً علامتی در ناحیه‌ای که در معرض دید باشد، بگذارید که نشان دهد کجا هستید.

مکانی را برای سرپناه انتخاب کنید (اگر لازم شد خودتان فضایی بسازید). سپس شروع کنید به گذاشتن سر نخ از خودتان. هر علامتی که می‌گذارید باید به سرپناهی که می‌خواهید در آن بمانید اشاره کند. از روش‌های گفته‌شده برای درست کردن فلش استفاده کنید. علائم باید به‌اندازه‌ای به هم نزدیک باشند که به‌سادگی بتوان علامت بعدی را پیدا کرد.

سعی کنید شرایط خود را بهتر کنید. مکان محافظت‌شده‌ای برای خواب انتخاب کنید و ببینید می‌توانید آن را برای خود راحت‌تر کنید یا نه. از درختان برای درست کردن سرپناه در شرایط اضطراری می‌توانید استفاده کنید. از ابزار و موادی که در اختیاردارید بهترین بهره را ببرید. تأکید می‌کنیم خلاق باشید، از پوست تنه درخت یا ریشه آن می‌توانید به‌عنوان طناب استفاده کنید و ساخت سرپناه با استفاده از شاخه‌ها را شروع کنید. تمام تلاش خود را روی این بگذارید که سرپناهتان در معرض دید و قابل‌مشاهده باشد تا گروه جستجو در بررسی معمول هر سرپناهی که در سر راه خود می‌بینید، سرپناه شما را نیز چک کنند.

آب و غذای خود را جیره‌بندی کنید. هدف، زنده ماندن تا فرارسیدن کمک است، نباید هرقدر دلتان می‌خواهد آب و غذا بخورید. اگر آب به مقدار زیاد در کنار خود دارید و می‌توانید آن را تصفیه کنید، این کار را انجام داده و آب بنوشید. اگر هیچ راهی برای تصفیه آب ندارید، بهتر است چند روز تشنه بمانید. استثناء: اگر سرماخورده‌اید، نگذارید بدنتان بی‌آب شود. در این مورد خطر بیماری را در مقابل خطر سرمازدگی باید بسنجید. هیچ‌کدام بی‌اهمیت نیستند به‌خصوص که بیشتر بیماری‌هایی که از طریق آب آلوده منتقل می‌شوند، موجب بی‌آب شدن بدن می‌شوند یا در متابولیسم اختلال ایجاد می‌کنند.

لازم به ذکر است که جیره‌بندی موضوعی بحث‌برانگیز است. نظر برخی بر این است که خوردن و آشامیدن باید طبق روال معمول باشد تا زمانی که ذخیره تمام شود. تئوری پشت این عقیده این است که ابتدا انرژی بدن را در سطح بالا نگه‌دارید و از آن برای بهبود شرایط خود، ساخت سرپناه و غیره استفاده کنید. باوجوداینکه در آب‌وهوای بسیار بد، ممکن است نیاز به تلاش زیادی در دوره‌های کوتاه‌مدت داشته باشید، اما معمولاً شرایط این‌چنین نیست. به‌علاوه می‌توانید در شرایط بدی مانند برف زیاد، غار برفی حفر کنید بدون این‌که لازم باشد غذای زیادی مصرف کنید. آرام‌آرام کارکنید، بدن مواد اضافی به‌خصوص آب را دفع می‌کند. اگر به‌اندازه همیشه آب و غذا بخورید تا سیر شوید، مقداری از آن اضافه بوده و بدون استفاده دفع می‌شود. اگر در مهارت‌های بقا و نجات مجرب باشید، می‌توانید خودتان آب و غذا تهیه کنید و در این وضعیت نیازی به جیره‌بندی نخواهید داشت.

برف تمیز احتمالاً میکروب‌های بیماری‌زا ندارد. بااین‌حال باید در خوردن آن به‌عنوان منبع دریافت آب دقت کنید. گرمای لازم برای ذوب برف به انرژی زیادی نیاز دارد که از بدن شما تأمین می‌شود. همچنین باعث کاهش دمای بدن یا سوزاندن کالری‌های باارزش شما می‌شود. اگر شما وسیله‌ای برای ذوب برف دارید، آن را آب کرده و سپس بنوشید. اگر خیلی بدنتان گرم است، می‌توانید کمی برف بخورید، اما گرمای زیاد بدن معمولاً به‌واسطه فعالیت زیاد ایجاد می‌شود، بنابراین اگر چنین است به هرقیمت باید از این شرایط اجتناب کنید. همه کالری‌ها ازجمله کالری غذا و انرژی ذخیره‌شده در بدن خود را جیره‌بندی کنید. به این معنی که بیشتر از حد نیاز فعالیت نکنید، مگر برای فراهم آوردن نیازهای ضروری. اکنون زمان آن است که ازنظر تحرک تنبل باشید!  

ممکن است به نظرتان غذا خیلی اضطراری باشد، اما واقعیت این است که بیشتر مردم بدون غذا روزها دوام می‌آوردند و از متحمل هیچ آسیب بلندمدتی نمی‌شوند. علاوه بر جیره‌بندی، ممکن است بتوانید غذایی برای خود تهیه کنید. در انتخاب چیزهایی که می‌خورید دقت کنید. گرسنگی بهتر از بیماری یا مسمومیت غذایی است. اگر در خوردن چیزی تردید دارید، آن را نخورید. گوشت ممکن است یکی از راحت‌ترین غذاهای مطمئنی باشد که می‌توانید به دست آورید، البته "اگر" بتوانید آن را بپزید و خیلی وسواس به خرج ندهید. مثلاً لاروهای درشت حشرات (گراب) انرژی زیادی در اختیار بدنتان قرار می‌دهند.

آن‌ها را بپزید و بخورید تا نیاز شما به چربی‌ها را رفع کنند. خارپشت نیز شکار آسانی است و با استفاده از توانایی‌هایتان می‌توانید از تیغ آن دوری‌کنید. بسیاری از حشرات اگر اشتهاآور نباشند، خوردنی هستند و تقریباً در هرجایی می‌توان آن‌ها را یافت. پختن آن‌ها میکروب‌ها را نابود کرده و خطر بیماری‌های ناشی از خوردن آن‌ها را کاهش می‌دهد. اگر نمی‌توانید آن‌ها را بپزید، نخورید.

یادتان باشد از هر چیزی که ممکن است بیماری منتقل کند دوری‌کنید ، خودتان به‌اندازه کافی مشکلات دارید. آب قطعاً در اولویت بالاتری نسبت به غذا قرار دارد. اگر می‌توانید آب مطمئن پیدا کنید خیلی راحت‌تر می‌شوید و می‌توانید مدت بیشتری زنده بمانید.