کمک‌های اولیه در حمله صرع

در این مقاله می خوانید

حملات صرع ممکن است در هر زمان یا مکانی برای فرد رخ دهند. اگر خود شما و یا اطرافیانتان مبتلا به این بیماری اند، بهترین اقدامات کمکی چه هستند؟ ...

بهترین کمک‌های اولیه برای تشنج چیست؟

در اینجا چند توصیه برای افرادی که خود یا یکی از عزیزانشان بیماری صرع دارند، ارائه می‌شود:

• همیشه کارتی همراه داشته باشید که وضعیت بیماری‌تان را نشان دهد. اگر شرایط اورژانسی پیش بیاید اطلاع یافتن اطرافیان از بیماری شما، به آن‌ها کمک می‌کند شما را ایمن نگه‌داشته و درمان مناسب در اختیارتان قرار دهند.

• مطمئن شوید دوستان و اعضای خانواده و همکارانتان می‌دانند در صورت رخ دادن تشنج، چه اقداماتی باید انجام دهند.

• درصورتی‌که زیاد دچار تشنج می‌شوید، از خطرات بالقوه قرار گرفتن در مکان‌های مرتفع یا کار با ماشین‌آلات در خانه، مدرسه یا محل کار اجتناب کنید. اگرچه درصورتی‌که تشنجتان تحت کنترل قرار دارد، خطر کمتر می‌شود اما باید به خطرات ویژه برخی فعالیت‌ها مانند کار اطراف ماشین‌آلات کشاورزی، چمن‌زنی، ابزارآلات داغ، برقی، و غیره توجه داشته باشید.

• حفظ تحرک و فعالیت برای شما مهم است اما باید فعالیت‌ها و ورزش‌های معقولی را انتخاب کنید. باید از ورزش‌های برخوردی اجتناب کنید اما اگر تشنجتان به‌خوبی تحت کنترل قرار دارد می‌توانید زندگی طبیعی داشته باشید. سعی کنید تنها نباشید و به اطرافیان خود بگویید در صورت وقوع تشنج باید چکار کنند. فعالیت‌هایی مانند فوتبال، دوچرخه‌سواری، قایق‌رانی، اسب‌سواری یا هاکی را می‌توانید با پوشیدن لباس مناسب (مانند جلیقه نجات) و کلاه ایمنی و همراهی فرد دیگری در کنارتان مطمئن‌تر و ایمن‌تر کنید، اما این توصیه‌ها در مورد همه افراد صادق است.

• اگر داروی ضد تشنج مصرف می‌کنید مصرف آن را ناگهانی متوقف نکنید و بدون مشورت با پزشک دوز آن را تغییر ندهید. نوع داروی ضد تشنج که برای شما تجویزشده است بستگی به نوع صرع شما دارد و دوز آن بر اساس سن، وزن ، جنسیت و فاکتورهای دیگر تعیین‌شده است.

• از خطرات احتمالی تداخل‌های دارویی بین داروهای ضد تشنج و داروهای دیگر ازجمله داروهای بدون نسخه آگاه باشید. همیشه درصورتی‌که از تداخل دارویی مطمئن نیستید پیش از مصرف هرگونه دارو از پزشک یا داروساز سؤال کنید. از اینترنت نیز می‌توانید اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب کنید.

• از مصرف الکل اجتناب کنید چون با تأثیر داروهای شما تداخل ایجاد کرده و ممکن است آستانه تشنج در مغز را پایین بیاورند.

درصورتی‌که فردی دچار حمله صرع شده چه اقداماتی باید انجام دهیم؟

• لباس‌های اطراف گردن او را شل کنید

• سعی نکنید فرد را نگه‌دارید یا مهار کنید، این کار منجر به آسیب به او می‌شود

• هیچ‌چیزی در دهان فرد قرار ندهید چون ممکن است موجب آسیب به او شود

• به اطرافیان نگران که ممکن است آشفته شده باشند اطمینان خاطر بدهید و از آن‌ها بخواهید فضا را باز کنند

• اشیاء تیز را از دسترس فرد خارج کنید (ازجمله لوازم خانه، شیشه و اشیاء دیگر) تا مانع صدمه دیدن او شوید

• پس از حمله فرد را به پهلو بخوابانید تا مسیر هوایی‌اش بازمانده و هرگونه ترشحات و موادی که در مسیرهای هوایی‌اش قرارگرفته است را فرو ندهد

• پس از حمله ممکن است فرد گیج شده باشد، نباید او را تنها بگذارید

• در بسیاری از موارد به‌خصوص وقتی بیماری صرع فرد محرز باشد نیازی به اورژانس نیست

• درصورتی‌که حمله بیش از 5 دقیقه طول بکشد یا حمله دیگری بافاصله کمی از حمله اول روی دهد یا فرد پس از حمله بیدار نشود با اورژانس تماس بگیرید. اگر نگران هستید مشکلی پیش‌آمده باشد یا فرد وضعیت پزشکی دیگری مانند بیماری قلبی یا دیابت داشته باشد باید فوراً با پزشک تماس بگیرید

اگر کودکی دچار تشنج شد چه اقدامی باید انجام دهیم؟

انواع مختلف تشنج نیاز به واکنش‌های متفاوتی دارد. در جدول زیر انواع مختلف و شایع تشنج و اقدام متناسب با آن آمده است:

1.  

   اقدامات لازم	نوع تشنج
   • هیچ‌چیزی در دهان کودک نگذارید، در حین یا بلافاصله پس از تشنج به او مایعات یا دارو ندهید • سعی نکنید زبان کودک را نگه‌دارید، این تصور اشتباه است که فرد در حین حمله زبان خود را می‌بلعد • حرکت او را مهار نکنید • وقتی هوشیاری کودک بازگشت به او قوت قلب بدهید • معمولاً درصورتی‌که بیماری صرع کودک تأییدشده باشد نیازی به تماس با اورژانس نیست و حمله پس از یکی دو دقیقه پایان می‌یابد • درصورتی‌که اولین بار است که کودک تشنج کرده یا چند مرتبه تشنج پشت سر هم اتفاق بیفتد یا تشنج بیش از 5 دقیقه طول بکشد یا کودک آسیب‌دیده یا واکنشی نشان نمی‌دهد با اورژانس تماس بگیرید	تونیک کلونیک عمومی یا صرع اصلی (Grand Mal) -    از دست دادن هوشیاری
   • به‌دقت کودک را تحت نظر بگیرید. اگر ترسیده یا گیج شده به او قوت قلب بدهید. • دوره‌ها را بشمارید و ثبت کنید	صرع کوچک Petit Mal یا ابسنس Absence  - از دست دادن هوشیاری
   • به‌دقت کودک را تحت نظر داشته باشید. اگر ترسیده یا گیج شده به او قوت قلب بدهید • اگر حمله به تشنج یا صرع بزرگ تبدیل شد دستورالعمل‌های بالا را اجرا کنید	حمله جزئی - بدون از دست دادن هوشیاری
   • با آرامش با کودک و کودکان دیگر اطراف او صحبت کنید • اگر کودک راه می‌رود، او را راهنمایی کنید یا به‌آرامی فضا را برایش ایمن کنید • تا زمانی که حمله تمام شود و کودک کاملاً هوشیار شود و بتواند به‌صورت طبیعی به صحبت‌های شما پاسخ دهد، در کنار او بمانید	حمله جزئی – از دست دادن هوشیاری
   • با آرامش با کودک و دیگر کودکانی که اطرافش قرار دارند صحبت کنید • اگر کودک راه می‌رود او را راهنمایی کرده و یا به‌آرامی فضا را برایش ایمن کنید • تا زمانی که حمله تمام شود و کودک کاملاً هوشیار شود و بتواند به‌صورت طبیعی به صحبت‌های شما پاسخ دهد، در کنار او بمانید • اگر اولین بار است کودک دچار حمله می‌شود، چکاپ پزشکی توصیه می‌شود	حمله دوطرفه گسترده (میوکلینیک) – از دست دادن هوشیاری
   • به کودک قوت قلب بدهید و درصورتی‌که به خاطر زمین افتادن درد دارد او را بررسی کنید •اگر حمله اولین بار است اتفاق می‌افتد چکاپ پزشکی توصیه می‌شود	پرش میوکلینیک (از دست دادن هوشیاری)
   • کودک را آرام کرده و بررسی کنید ببینید آسیبی دیده است یا نه • چکاپ پزشکی توصیه می‌شود	آتونیک
   • به دنبال الگوی حمله‌ها باشید • هنگامی‌که حمله اتفاق می‌افتد، کودک را آرام کنید • توجه پزشکی فوری لازم است	اسپاسمهای شیرخوارگی