تاکنون برایتان پیشآمده که شب هنگام مسیر خود را گم کرده باشید یا این که صرفاً برایتان جالب باشد بدانید کدام سو شمال و کدام سو جنوب است؟ ما مسیریابی از روس ستاره ها را به شما نشان می دهیم. ...
حتماً شنیدهاید که از روی ستارهها میتوان مسیریابی کرد اما شما بلد نیستید. بیشتر مردم مسیریابی و تعیین جهت جغرافیایی با استفاده از ستارهها را دوست دارند اما از آن طفره میروند چون فکر میکنند کار پیچیدهای است درحالیکه اصلاً چنین نیست و ظرف چند دقیقه میتوانید این کار را یاد بگیرید. در واقع پیدا کردن مسیر و جهت جغرافیایی با استفاده از ستارهها بسیار سریعتر و آسانتر از استفاده از قطبنما است و جذابیت بیشتری نیز دارد.
تصور کنید شبی با دوستان خود در پشت تپهای قرار گذاشتهاید. وقتی به سمت دوستانتان قدم میزنید، کمان نور چراغ آنها را در بالای تپه میبینید و دقیقاً میدانید به کدام سمت باید بروید درحالیکه دوستانتان را هنوز ندیدهاید. این مفهوم سادهی استفاده از ستارهها برای پیدا کردن مسیر در شب است.
ستارهها همان کار چراغ در این مثال را برای ما انجام میدهند
تنها کاری که لازم است انجام دهیم این است که ستارهای را که مستقیماً در بالای محل مورد نظر ما است پیدا کنیم، این ستاره محل دقیق آن مکان را از آن سوی جهان برای ما نشان میدهد . اگر به دوستی در کشور دیگری در چند هزار کیلومتر دورتر تلفن کنید و از او بپرسید ستارهای که مستقیماً بالای سر او قرار دارد کدام است، میتوانید آن ستاره را در آسمان شب پیداکرده و نقطهای که مستقیماً در زیر آن در خط افق قرار دارد، محل دقیق دوست شما در آن لحظه است. متأسفانه چند دقیقه بعد ستاره حرکت کرده و بنابراین به ستاره جدیدی برای پیدا کردن محل دوستتان نیاز دارید. با استفاده از این روش باید مدام تلفن بزنید تا محل او را گم نکنید. اما خوشبختانه یک ستاره در آسمان شب وجود دارد که به نظر میرسد حرکت نمیکند، این ستاره، ستاره شمالی یا قطبی نام دارد.
شکل: گروه هفت ستارهای که ملاقه را تشکیل میدهند. دو ستاره جلوی ملاقه ستارههای راهنما هستند.
سادهترین راه پیدا کردن ستاره شمالی یافتن "ملاقه" (به عنوان خیش، بنات النعش و گاوآهن نیز شناخته میشود، در امریکا به آن ملاقه بزرگ ( Big Dipper ) و در کشورهای دیگر "کفگیر" (saucepan) میگویند) است که متشکل از هفت ستاره میباشد (دسته این ملاقه کمی خمیدگی دارد). سپس ستارههای راهنما را پیدا کنید، ستارههای راهنما دو ستارهای هستند که در جلوی ملاقه قرار دارند. ستاره شمالی همیشه در فاصلهای برابر با پنج برابر فاصله بین این دو ستاره قرار دارد. خط فرضی که این دو ستاره را به هم متصل میکند بکشید و آن را یک واحد در نظر بگیرید، حالا این خط را به صورت مستقیم تا پنج واحد (به سمت جلوی ملاقه) ادامه دهید تا به ستاره شمالی برسید. شمال واقعی درست زیر این ستاره قرار دارد.
ملاقه در اطراف ستاره شمالی بر خلاف جهت عقربههای ساعت میچرخد بنابراین گاهی اوقات آن را به صورت وارونه و گاهی عمودی مشاهده میکنید. اما در هر صورت ارتباط آن با ستاره شمالی تغییری نمیکند و همیشه به این روش میتوانید ستاره شمالی را پیدا کنید.
دلیل این که ستاره شمالی برای مسیریابی طبیعی این قدر مهم است این است که مستقیماً بالای قطب شمال قرار دارد. چیزی که اغلب مردم فراموش میکنند این است که هر زمانی که میخواهید شمال واقعی را پیدا کنید، در واقع در حال پیدا کردن جهت قطب شمال از جایی که هستید میباشید. حتی اگر تنها چند صد متر پیادهروی آرام به سمت شمال میخواهید داشته باشید، در واقع دارید به سمت قطب شمال حرکت میکنید.
شکل: ملاقه بزرگ در سمت راست، ذات الکرسی در سمت چپ و ستاره شمالی در وسط تصویر قرار دارد.
صورت فلکی ذات الکرسی (خداوند کرسی) یا کاسیوپیا نیز در پیدا کردن ستاره شمالی خیلی مفید است چون همیشه در جهت مقابل ستاره شمالی از ملاقه قرار دارد و بنابراین اغلب وقتی ملاقه در پایین آسمان قرار دارد یا دیده نمیشود، این صورت فلکی در وسط آسمان است.
شکل: کمربند شکارچی
صورت فلکی جبار (شکارچی) از شرق بالا میآید و در غرب پایین میرود. سیف الجبار یا کمربند شکارچی سه ستاره درخشان هستند که یک خط مستقیم کوچکی تشکیل میدهند و در تمامی آسمان شب بسیار نزدیک به شرق بالا آمده و بسیار نزدیک به غرب پایین میروند. اگر میخواهید واقعاً دقیق باشید اولین ستاره در این کمربند که بالا میآید و پایین میرود مینتاکا Mintaka نام دارد و همیشه در یک درجه از شرق و غرب بالا آمده و پایین میرود و فرقی ندارد کجای دنیا قرار داشته باشید.
نظر کاربران
کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این مطلب دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.